معنی کلمه الوصول الی کفایه الاصول در دانشنامه اسلامی
کتاب، در پنج جلد تدوین یافته و به صورت شرح مزجی و با استفاده از حواشی مختلف به شرح عبارات کفایه و حل مشکلات آن پرداخته است.
[ویکی نور] الوصول الی کفایة الاصول، به زبان عربی، اثر آیت الله سید محمدحسینی شیرازی، شرح بر کفایه مرحوم آخوند خراسانی است.
کتاب، در پنج جلد تدوین یافته و به صورت شرح مزجی و با استفاده از حواشی مختلف به شرح عبارات کفایه و حل مشکلات آن پرداخته است.
یکی از مباحث بسیار مهمّ جلد اوّل، طلب و اراده است؛ به این معنا که آیا طلب عین اراده است کما اینکه به عدلیه و معتزله نسبت داده شده است و یا اینکه طلب غیر از اراده است همان طوری که به معتزله منسوب است؟ شارح، ابتدا بیان می کند که واژه طلب مقول بالاشتراک بوده و دارای سه معناست: 1. طلب، از صفات نفس بوده و از کیفیّات نفسانی است. 2. طلب انشایی که منتزع از مقام اظهار اراده با لفظ یا کتابت یا اشاره است. 3. مفهوم طلب که جامع بین دو نوع اوّلی است. به نظر شارح و مصنّف طلبی که معنای امر است، طلب حقیقی و به حمل شایع صناعی نیست، بلکه طلب انشایی است.
جلد دوّم، از مقدمه واجب شروع شده و تا «فی اقتضاء النهی للفساد» ادامه دارد. به نظر شارح، بحث مقدّمه واجب از مسائل اصولی است، نه فقهی، زیرا دارای ملاک مسئله اصولی است و ملاک مسئله اصولی آن است که در استنباط احکام خمسه، کبرای قیاس قرار می گیرد.
جلد سوّم، از مقصد سوّم که درباره مفاهیم است، آغاز شده و تا حجیّت شهرت ادامه دارد. در باب تجرّی و انقیاد، شارح، تصریح می کند که همان عقلی که در باب اطاعت و عصیان به طور استقلال حکم به استحقاق مثوبت و عقوبت می کند، همان عقل در باب انقیاد و تجرّی حکم می نماید که عبدمنقاد، مستحق مدح و مثوبت و عبدمتجرّی، مستحق ذم و عقوبت است، زیرا عبدمتجرّی در صدد طغیان نسبت به مولا برآمده است.
[ویکی فقه] الوصول الی کفایه الاصول (کتاب). این کتاب « الوصول الی کفایة الاصول»، به زبان عربی، اثر آیة الله، سید محمد حسینی شیرازی ، شرح بر کفایه مرحوم آخوند خراسانی است.
کتاب، در پنج جلد تدوین یافته و به صورت شرح مزجی و با استفاده از حواشی مختلف به شرح عبارات کفایه و حل مشکلات آن پرداخته است.
گزارش محتوای کتاب
یکی از مباحث بسیار مهمّ جلد اوّل، طلب و اراده است؛ به این معنا که آیا طلب عین اراده است کما اینکه به عدلیه و معتزله نسبت داده شده است و یا اینکه طلب غیر از اراده است همان طوری که به معتزله منسوب است؟ شارح، ابتدا بیان می کند که واژه طلب مقول بالاشتراک بوده و دارای سه معناست:۱. طلب، از صفات نفس بوده و از کیفیّات نفسانی است. ۲. طلب انشایی که منتزع از مقام اظهار اراده با لفظ یا کتابت یا اشاره است. ۳. مفهوم طلب که جامع بین دو نوع اوّلی است. به نظر شارح و مصنّف طلبی که معنای امر است، طلب حقیقی و به حمل شایع صناعی نیست، بلکه طلب انشایی است. جلد دوّم، از مقدمه واجب شروع شده و تا« فی اقتضاء النهی للفساد» ادامه دارد. به نظر شارح، بحث مقدّمه واجب از مسائل اصولی است، نه فقهی، زیرا دارای ملاک مسئله اصولی است و ملاک مسئله اصولی آن است که در استنباط احکام خمسه ، کبرای قیاس قرار می گیرد. جلد سوّم، از مقصد سوّم که در باره مفاهیم است، آغاز شده و تا حجیّت شهرت ادامه دارد. در باب تجرّی و انقیاد ، شارح، تصریح می کند که همان عقلی که در باب اطاعت و عصیان به طور استقلال حکم به استحقاق مثوبت و عقوبت می کند، همان عقل در باب انقیاد و تجرّی حکم می نماید که عبد منقاد، مستحق مدح و مثوبت و عبد متجرّی ، مستحق ذم و عقوبت است، زیرا عبد متجرّی در صدد طغیان نسبت به مولا برآمده است. جلد چهارم، از حجیّت خبر واحد بوده و تا بحث قاعده لا ضرر ادامه دارد. به نظر مصنف و شارح، اشکالی در سند قاعده لا ضرر وجود ندارد و معنای ضرر در مقابل نفع است و بین آن دو، تقابل عدم و ملکه است، مانند اعمی و بصیر، پس در موردی عنوان ضرر اطلاق می شود که شأنیّت برای عدم ضرر وجود داشته باشد، لکن بالفعل ضرر محققّ است، نه عدم الضرر. ضرار بر اساس شواهدی که در دست است، به معنی ضرر و برای تأکید آمده است، نه برای فعل بین الاثنینی. جلد پنجم، از استصحاب شروع شده و با بحث اجتهاد و تقلید پایان می پذیرد. به نظر مصنّف و شارح، اگر چه عبارات علما و اصولیون در تعریف استصحاب مختلف است، امّا تمام آنها به یک مفهوم اشاره می کنند و آن، عبارت است از:« هو الحکم ببقاء حکم او موضوع ذی حکم شکّ فی بقائه». بنا بر این تعریف، هر گاه در بقای یک حکم شرعی شک کنیم، حکم به بقای آن می نماییم و هم چنین هر گاه شک در بقای موضوعی نماییم که دارای حکم شرعی است، حکم به بقای آن موضوع می کنیم.