معنی کلمه الاقتصادالهادی الی طریق الارشاد در دانشنامه اسلامی
مباحث کتاب به طور کلی در دو بخش کلام و فقه تقسیم شده است.درقسمت اول، دو اصل توحید و عدالت بررسی شده است که در ضمن مساله عدل، اصول نبوت ، امامت و معاد نیز مطرح شده است.درقسمت دوم، کتاب های پنج گانه صلاة ، صوم ، زکاة، حج ، جهاد مطرح شده است.قسمت فقه کتاب بصورت فقه موجز و رساله های متداول نوشته شده و آنچنان که مؤلف در مقدمه و انتهای کتاب می نویسد سعی نموده که در نهایت اختصار، مسائل اساسی و مورد نیاز شامل واجبات ، محرمات ، مستحبات ، مکروهات ، مقدمات، اجزاء و شرایط و مبطلات هر یک از این عبادات را در قالبی بسیار منظم بیان نماید.
انگیزه تالیف
وی در مورد غرض از تالیف کتاب در مقدمه آن می نویسد: الغرض هنا ذکر ما لا بد منه علی کل حال.هم چنان که از نام کتاب و معنای کلمه «اقتصاد» مشخص شده است این نوع از فقه مختصر، نوعی از فقه دارای اعتدال است که بدور از افراط و تفریط، خواننده به آسانی و بدون دشواری و در سریع ترین زمان احکام شرعی مورد نیاز خود را فرا گرفته و به آن عمل می نماید.شیخ طوسی این کتاب را به احتمال بسیار زیاد به درخواست شیخ عبد العزیز بن براج (م ۴۸۱ ق) تالیف نموده است و در مقدمه آن می نویسد:من این کتاب را به درخواست شیخ بزرگوار که خداوند عمر ایشان را طولانی گرداند نوشتم که شامل مباحثی است که اعتقاد و عمل و حرکت در مسیر آنها بر همگان واجب است.در مورد قسمت فقه آن می نویسد: در بخش دوم کتاب، عباداتی که انجام آنها نیز بر همه واجب است را به طور خلاصه آورده ام زیرا کتاب هایی که در اصول عقائد و احکام شرعی نگاشته شده اند فراوانند. ولی یا بسیار طولانی و مفصل می باشند و یا بسیار خلاصه، که از رساندن مقصود ناتوانند.
تاریخ تالیف
با توجه به این که این کتاب پس از کتاب های النهایة ، المبسوط ، المفصح فی الامامة ، تلخیص الشافی و بسیاری از کتب دیگر شیخ طوسی نوشته شده است و از طرفی در مباحث آخر فصل امامت در مساله غیبت امام زمان عجل الله تعالی فی فرجه تفصیل این مطالب را به کتاب «تلخیص الشافی» ارجاع داده است و به کتاب «الغیبة» که در سال ۴۴۷ ق تالیف شده، ارجاع نداده است بنابراین احتمالا این کتاب بین سال های ۴۴۰ تا ۴۴۷ ق تالیف شده است.
تاریخ انتشار
...
[ویکی فقه] الإقتصاد الهادی إلی طریق الارشاد (کتاب). کتاب «الاقتصاد فیما یجب علی العباد» از تالیفات مهم شیخ طوسی «قده» است این کتاب با وجود حجم کم، شامل مباحث مهمی از علم کلام و فقه می باشد و به دلیل اهمیت آن از مصادر کتاب های بحار الانوار و السرائر می باشد.
مباحث کتاب به طور کلی در دو بخش کلام و فقه تقسیم شده است.درقسمت اول، دو اصل توحید و عدالت بررسی شده است که در ضمن مساله عدل، اصول نبوت ، امامت و معاد نیز مطرح شده است.درقسمت دوم، کتاب های پنج گانه صلاة ، صوم ، زکاة، حج ، جهاد مطرح شده است.قسمت فقه کتاب بصورت فقه موجز و رساله های متداول نوشته شده و آنچنان که مؤلف در مقدمه و انتهای کتاب می نویسد سعی نموده که در نهایت اختصار، مسائل اساسی و مورد نیاز شامل واجبات ، محرمات ، مستحبات ، مکروهات ، مقدمات، اجزاء و شرایط و مبطلات هر یک از این عبادات را در قالبی بسیار منظم بیان نماید.