معنی کلمه افرینش انسان در قران در دانشنامه اسلامی
۱ـ «و اذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة قالوا ا تجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدماء و نحن نسبح بحمدک و نقدس لک قال انی اعلم ما لا تعلمون».
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
از موضوعات مهم در داستان حضرت آدم (علیه السّلام)، خلافت او در روی زمین است،خلافتی که خدا پیش یا پس از خلقت او آن را با فرشتگان در میان نهاد.تعبیر قرآن در این مورد «انی جاعل» است، اگر جعل به قرینه برخی از آیات دیگر به معنای «خالق» باشد، گفتگو پیش از خلقت خواهد بود و اگر به معنای «قرار دادن» باشد، محتمل است این گفتگو پس از آفرینش او انجام گرفته باشد و شاید احتمال دوم، نزدیک تر به ظاهر آیات است.خداوند به فرشتگان گفت: من در روی زمین جانشینی می گذارم. در این هنگام با پرسش فرشتگان روبرو شد و گفتند: آیا کسی را در زمین جانشین قرار می دهی که در آن فساد و خونریزی می کند؟:«و اذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفة قالوا ا تجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدماء و نحن نسبح بحمدک و نقدس لک قال انی اعلم ما لا تعلمون».
بقره/سوره۲، آیه۳۰.
در حقیقت پرسشِ به ظاهر اعتراض آمیز فرشتگان، این بود که این موجود با سرنوشتی که ما از آن آگاهیم، شایسته خلافت، تسبیح و تنزیه توست؟ ما (که به این هدف عینیت می بخشیم) شایسته تریم که خلیفه تو باشیم.مساله مهم در این جا، تفسیر جانشینی آدم است و اینکه خلافت او از جانب کیست؟ آیا از جانب خداست یا از جانب موجودات پیشین که در روی زمین زندگی می کرده اند؟ در اینجا احتمالات متعددی است که مهمترین آنها، همین دو احتمال است و بقیه آنها چندان مهم نیستند. (مانند جانشینی از طرف ملائکه یا از طرف جن که دور از ذهن و مساق آیه است. لذا در متن به دو احتمال اکتفا ورزیدیم.)در حالی که مطالب مربوط به آفرینش آدم، در قرآن به طور مکرر وارد شده است، ولی دو مطلب مربوط به او، فقط یک بار به طور صریح در قرآن آمده است: یکی مساله جانشینی وی، دیگری تعلیم اسم ها به اوست. از این رو هاله ای از ابهام، این دو موضوع را در بر گرفته است.
جانشینی از جانب خدا
...