افتاب پهن

در سراسر منطقۀ زاگرس، پس از پایان فصل برداشت گندم، کار تهیۀ آذوقه برای زمستان آغاز می‌شود. تهیۀ ترخینۀ خشک در اواخر فصل تابستان انجام و برای زمستان ذخیره می‌شود. برای تهیۀ ترخینه، در ابتدا گندم پخته می‌شود و سپس جلوی آفتاب پهن می‌شود تا به‌طور کامل خشک شود. پس از آنکه گندم‌ها خشک شدند، باید آن‌ها را آسیاب کرد تا نیم‌دانه شوند. سپس باید گندم‌های خردشده را در دوغ کاملاً غلیظ و فرآوری‌شده‌ای که از مشک بیرون آورده‌اند ریخت و چند روز نگاه داشت تا به‌خوبی خیس بخورد. به‌طور کلی ترخینه به دو شکل مصرف می شود؛ روش اول این است که مادۀ آماده‌شده رقیق شده و به شکل یک نوشیدنی بسیار خنک مصرف می‌شود، در روش دوم مادۀ عمل‌آمده خشک می‌شود. در مرحلۀ خشک کردن نهایی، پونه‌های خوش‌عطر خودرو از نزدیک چشمه‌ها جمع‌آوری شده و روی یک پارچۀ تمیز پهن می‌شود. سپس ترخینه که به شکل یک مادۀ خمیری درآمده، گلوله گلوله شده و روی پونه‌ها چیده می‌شود. گلوله‌های ترخینه باید چند روز در برابر تابش آفتاب قرار داشته‌باشد تا به‌طور کامل خشک شود.

به صورت معمول با استفاده از دستگاه‌های فراوری پسته پوست پسته جدا و بعد شست و شو با آب انجام گرفته و بعد از رطوبت‌گیری از دانه‌های پسته، پسته‌ها را برای سه روز روی زمین مسطح کاملاً تمیز و عاری از خاک، مقابل آفتاب پهن کرده و ترجیحاً روزی چند بار با ابزاری مثل پارو هم می‌زنند تا دانه‌های پسته یکنواخت خشک شود و تغییر رنگ در کلیه سطوح هم یکسان اتفاق بیفتد.