معنی کلمه اعلام الدین در دانشنامه اسلامی
تاریخ ولادت و فوت مؤلف به طور دقیق مشخص نیست و آنچه مسلم و قطعی است، این که او از علمای قرن هشتم هجری قمری بوده است. سید محمدامین عاملی، وفات او را در سال 841 ذکر کرده است.
با بهره گیری از کلمات بزرگان علم پیرامون صفات او می توان چنین گفت: که دیلمی، عارفی نامدار و فرزانه و متبحر در فقه، حدیث، عرفان و مغازی و سیره و از نامداران حوزه های علمیه شیعه بوده است. از حیث اعتماد و وثاقت او همین بس که علامه مجلسی کتاب ارزشمند اعلام الدین و ارشادالقلوب آن بزرگوار را در بحارالانوار نقل کرده است. دیلمی در بین علمای شیعه از جایگاه شایسته و والایی برخوردار است.
ارشاد القلوب الی الصواب، غررالاخبار و دررالاثار، اعلام الدین فی صفات المؤمنین اربعون حدیثاً.
موضوع کتاب در اصول و فروع دین و فضائل و رذائل اخلاقی و اعمالی بوده و یکی از مآخذ بحارالانوار می باشد.
دیلمی در کتاب خود «البرهان علی ثبوت الایمان»، کتاب ابوالصلاح را که یک دوره فشرده اصول عقاید است و همچنین «الاربعون حدیثاً» تألیف ابن ودعان را هم به صورت کامل آورده است. او سند روایات را به علت مشهور بودن احادیث حذف کرده است با ابن همه ذکر می کند ولی روایات او را به جهت وثاقت و مقام دیلمی مستند دانسته اند.
دیلمی کتاب خود را طوری ترتیب داده که هر کس با مطالعه آن با یک دروه اصول و فروع دین به صورت استدلالی و از راه روایات آشنا می شود.
او ابتدای کتاب خود را به بحث اصول دین اختصاص داده و مباحثی مانند اثبات وجود خدا با راه های عقلی، توحید، عدل و وجوب عصمت و راه های اثبات احکام شرع را بیان کرده پس از آن کلمات مبسوطی از ائمه علیهم السلام را در باب توحید ذکر نموده است.