اعتقادات شیخ بهایی

خیابان نصرت‌الدوله: از تقاطع خیابان اسدی‌منش (البرز) تا تقاطع خیابان شیخ بهایی

سال‌های قبل و در مدیریت شهری سابق اصفهان، سوم اردیبهشت مصادف با تولد شیخ بهایی به عنوان روز اصفهان در نظر گرفته شده بود و در طول یک هفته برنامه‌های ویژه ای از سوی سازمان فرهنگی تفریحی وقت برگزار می‌شد.

وی در اصفهان، برغم آنکه اقامتی طولانی نداشت اما این امکان را یافت تا خدماتی شاخص را در عرصه فرهنگی آن دیار به منصه ظهور برساند و رویدادهای جدیدی را تجربه نماید. برگزاری همایش نام آواران حوزه علمیه اصفهان [۱۶] [۱۷] [۱۸] که گرامیداشت دانشمندانی چون بوعلی سینا، شیخ بهایی، میرفندرسکی، میرداماد و مجلسی‌های اول و دوم تا میرزا جهانگیرخان قشقایی و عالمان و اندیشمندان دیگری را رقم می‌زد، برپایی یادمان چهره ماندگار نی نوازی سید حسن کسایی [۱۹]، برگزاری اردیبهشت تئاتر اصفهان [۲۰]، گشایش دفتر استانی یونیما [۲۱] در محل مجتمع فرهنگی و هنری استاد فرشچیان، شکل‌گیری نمایشگاه‌های متفاوتی از آثار حروف نگاری اسماء الحسنی [۲۲]، نگارگری و خوشنویسی، برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان و توسعه روابط فرهنگی دو جانبه میان اصفهان و فرایبورگ آلمان که در چارچوب موافقتنامه خواهر خواندگی این دو شهر صورت می‌گرفت را می‌توان از زمره فعالیتهای وی در استان اصفهان به حساب آورد.

پس از بنیاد نهادن شهر بازرگانی و پر رونق نجف آباد در ۲۵ کیلومتری غرب اصفهان به پیشنهاد شیخ بهایی برای تهیهٔ آذوقهٔ شهر اصفهان، گرجی‌هایی که در اصفهان ساکن بودند بدان شهر روانه شدند اما پس از چند سال زندگی به دلیل ناسازگاری با دیگر ساکنان و درگیری که میان آن‌ها روی داد به سوی نواحی غربی تر روانه شدند. آن‌ها در مسیر حرکت خود به ناحیهٔ کوهستانی فریدن رسیدند و چون آب و هوا و اقلیم آن را با آب و هوا و شرایط طبیعی سرزمین آباء و اجدادی خود تا حدی همسان یافتند در آنجا طرح اقامت انداختند و بنای زندگی جدید خود را گذاشتند.

محقق سبزواری از چندین شاگرد شیخ بهایی، که عالمانی بزرگ بوده‌اند اجازه روایت داشته‌است، از جمله:

باغ فین از معروف‌ترین فضاهای سبز کاشان است و از مهم‌ترین نمونه‌های باغ‌های ایرانی است که هنوز زنده و پابرجاست، وجود عناصر آب و درخت که عناصری پویا هستند در کنار ابنیه که عناصر ثابت معماری هستند، هویتی زنده به این اثر فرهنگی و تاریخی بخشیده‌است. این باغ در مقایسه با بسیاری از باغ‌های ایرانی مشابه، باغ فین با آب قابل توجهی مشروب می‌شود. این مجموعه که در کنار میدان نقش‌جهان و کاخ چهلستون، بیشترین بازدیدکننده و گردشگر استان اصفهان را به سوی خود جلب می‌نماید، در سال ۱۹۳۵ میلادی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. همچنین کار ثبت جهانی این اثر که از سال ۱۳۸۵ آغاز شده بود، چندین سال به طول انجامید و سرانجام در زمستان ۱۳۸۹، مرحله اول ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو به انجام رسید. برخی منابع تاریخی قدمت این باغ را به دوران سلطنت آل‌بویه می‌رسانند، در حالی که ساختمان باغ فین فعلی به دوران شاه عباس بزرگ نسبت داده شده میراث فرهنگی ایران طراح باغ را غیاث‌الدین جمشید کاشانی می‌داند و منابع دانشگاهی طراح باغ را شیخ بهایی معرفی می‌کنند. باغ فین همان جایی است که به دستور ناصرالدین‌شاه، در سال ۱۸۵۲ میلادی صدراعظم معروف ایران امیرکبیر را در حمام آن به قتل رساندند. از مهم‌ترین گیاهان این باغ، ۵۷۹ اصله درخت سرو و ۱۱ اصله درخت چنار است که اغلب بین ۱۰۰ تا ۴۷۰ سال سن دارند.

در بیان سرّ کیمیا شیخ بهایی چنین شعری سروده است:

محمدتقی مجلسی علاوه بر کسب و تکمیل علوم رسمی در کسب کمالات معنوی و عرفان وارد بود و ارادت به حضور شیخ بهایی داشت.

ملا مراد تفرشی از عالمان شیعه در عهد صفوی و از شاگردان شیخ بهایی است.

شیخ بهایی پشت سر هم سرفه می‌کند و گویا بیماری‌ای ریشه‌دار دارد .