معنی کلمه ارمینیوس وامبری در دانشنامه اسلامی
چندی بعد از تولدش، از نعمت داشتن پدر محروم گردید، به طوری که دوران کودکی او با تنگدستی سپری گشت؛ لیکن چون از هوش و استعداد فراوانی برخوردار بود، توانست در تلاش برای زندگی موفق باشد. به خاطر اشتیاق زایدالوصفی که به مطالعه در علم زبان شناسی داشت، در این وادی گام گذاشت و توانایی خویش را با تسلط کامل به چند زبان رایج و زنده دنیا به دیگران نشان داد. او با پشتکار و همت فراوان به شناخت انواع زبان های اروپایی و آسیایی و ریشه یابی واژگان و لغات مصطلح در آن ها پرداخت و به تاثیر شگرف ادبیات شرق و غرب در یکدیگر به خوبی واقف شد. در سایه همین جدیت و کنکاش، به مرحله ای رسید که در سن بیست سالگی چندین زبان مهم اروپایی را به خوبی در حد تدریس در دانشگاه ها و مراکز علمی معتبر می دانست؛ اما عشق به جهان گردی به خاطر یافتن وجوه مشترک بین زبان مادری و لهجه های ترک تاتار و همچنین آشنایی با بلاد و ممالک دیگر، سرنوشت او را به گونه دیگر رقم زد. او نخست چند سالی را با اقامت در قسطنطنیه و زندگی در میان خانواده های ترک به آموزش شیوه های زندگی آنان پرداخت و توانست در مدت کوتاهی چنان خود را با شرایط اجتماعی و رفتاری آنان عجین نماید که تفاوت چندانی به چشم نیاید. همین استعداد او در تغییر رفتار و گفتارش در قالب یک ترک حقیقی و به بیان واضحتر افندی بود که کلید رهایی و نجات او در سرزمینی شد که برای جهانگردان و محققینی چون او بکر و ناشناخته می نمود و مسلما هول انگیزترین حوادث و پیشامدها را با خود به همراه داشت.
سفر به آسیای میانه
او سپس تصمیم گرفت سفری به آسیای میانه نماید. بدین منظور از راه استانبول به خوی ؛ تبریز ؛ زنجان ؛ قزوین و تهران آمد و پس از اقامتی طولانی با لباس مبدل درویشی به قم ؛ کاشان ؛ اصفهان و شیراز مسافرت نمود سپس از سیر و سیاحت در مازندران و سواحل جنوبی دریای خزر ، مشهد و هرات ، به آسیای میانه رفت و در پایان سفر خویش در سال ۱۸۶۴ م به شرح مشاهدات ویافته های خویش در طول اقامت در آسیای میانه پرداخت که با استقبال مستشرقین و محققین عرصه تاریخ همراه گردید. وامبری یک سال قبل از جنگ جهانی اول در سن ۸۱ سالگی پس از عمری تحقیق و تعلیم در ۱۵ سپتامبر ۱۹۱۳ در بوداپست بدرود حیات گفت.
آثار
۱- مسافرت هایی در آسیای مرکزی. ۲- درویش دروغین. ۳- سیاحت های من و حوادث در ایران. ۴- تاریخ بخارا از قدیمترین ایان تا عصر حاضر. ۵- مسافرت در آسیای وسطی از تهران به سوی بیابان های ترکستان، از سواحل خزر به سوی خیوه، بخارا، سمرقند. ۶- فرهنگ اشتقاقی زبانهای ترکی و تاتاری. ۷- فرهنگ جیبی آلمانی به ترکی. ۸- اسلام در قرن نوزدهم، یک مطالعه تاریخی از نظر تمدن و فرهنگ. ۹- طرحی از آسیای وسطی. ۱۰- آداب و رسوم در ممالک مشرق زمین . ۱۱- زندگینامه آرمینیوس وامبری و حوادث آن. ۱۲- سیاحتهای من و خاطراتم در ایران . ۱۳- زبان ترکمن ها، مندرج در اساس فقه اللغه.
عناوین مرتبط
...