اتمام حجت سیاسی

معنی کلمه اتمام حجت سیاسی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در برخی آیات قرآن از اتمام حجت پیامبران در نقش حاکمان الهی با اقوام و گروه های مخالفشان یاد شده که این مفهوم را تا حدّ بسیاری به اصطلاح اولتیماتوم (Ultimatum) و اعلان جنگ (Declaration_war) در اصطلاحات سیاسی جدید نزدیک می سازد.
حضرت سلیمان در منازعه با مردم سبأ، آنان را در صورت عدم تسلیم، تهدید می کند که با لشکریانی شکست ناپذیر به جنگشان رفته، آنان را خوار و ذلیل از سرزمینشان بیرون خواهد کرد: «فَلَنَأتِیَنَّهُم بِجُنود لا قِبَلَ لَهُم بِها و لَنُخرِجَنَّهُم مِنها اَذِلَّةً و هُم صـغِرون» که در پایان، به تسلیم ملکه سبا در برابر سلیمان می انجامد.
اتمام حجت در دوره پیامبر
← مباهله با مسیحیان نجران
در روایات متعدّدی از شیعه و سنی به لزوم دعوت کافران حربی به اسلام پیش از آغاز جنگ و در صورت امتناع، دعوت آنان به اعطای جزیه در برابر پذیرش تابعیّت سیاسی جامعه اسلامی سفارش شده و در صورت امتناع دوباره نیز دستور داده شده که از آغاز به جنگ پیش از دشمن پرهیز شود. در این روایات، پذیرش اسلام از سوی دشمن در حدّ گفتن شهادتین یا حدّاکثر خواندن نماز و اعطای زکات کافی شمرده شده است. روایات مزبور با انعکاس گسترده در کتاب های فقهی مذاهب گوناگون اهل سنت و شیعه به صورت فتوایی اجماعی مبنی بر وجوب دعوت کافران به اسلام در صورت ناآشنایی آن ها با این دین در مرحله ای پیش از جنگ و به استحباب این عمل در صورت آشنایی شان درآمده است. این فتاوا گاه افزون بر مستندات روایی به آیات ۱۵ اسراء ; ۱۳۴ طه ; ۱۲۵ نحل ; ۴۳ انفال نیز استناد داده شده است.

جملاتی از کاربرد کلمه اتمام حجت سیاسی

از همان آغاز هیچ تردیدی دربارهٔ دخالت بابیان و انگیزهٔ ایشان برای اقدام به سوءقصد نبود. این حادثه صرفاً اتفاقی به ابتکار چند تن از اعضای بابیان نبود. نقشهٔ کشتن شاه به الهام و طراحی رهبران بازماندهٔ بابیه چیده شده بود. برخلاف طرز فکر مسالمت‌آمیزی که بعدها در تبعید در میان بسیاری از بابیان رواج یافت، فعالان بابیه در این مرحله معتقد به جهاد برای براندازی حکومت قاجاریان بودند. مبارزات پیشین بی‌حاصل مانده بود، بنابراین به جای مباحثات مسالمت‌آمیز و اتمام حجت به کلمه یا مقاومت مسلحانه، سوءقصد سیاسی به نظر آن‌ها کوتاه‌ترین راه عملی برای رسیدن به آرمان رستاخیر می‌آمد.
تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در دوره نخست مجلس شورای ملی به منظور تشکیل انجمن‌های ایالات و ولایات به تاریخ اول خرداد ۱۲۸۶ هجری خورشیدی، در ۱۲۲ ماده به تصویب رسیده بود. از اواسط سال ۱۲۸۵ هجری خورشیدی، این انجمن‌های رسمی در ایالتی و ولایتی به وجود آمدند و تا اواخر سال ۱۲۹۰ هجری خورشیدی، همزمان با اتمام حجت روسیه و انحلال مجلس دوم بساط این نهاد مولود مشروطه برچیده شد.دولت اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت ایران در ۱۶ مهرماه سال ۱۳۴۱ خورشیدی (۱۹۶۳ میلادی) لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی را تصویب کرد. در این مصوبه، شرط مسلمان بودن از شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان حذف شده بود، انتخاب‌شوندگان می‌توانستند در مراسم تحلیف به یک کتاب آسمانی و نه ضرورتاً قرآن سوگند بخورند و در شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان، منعی برای زنان در نظر گرفته نشده بود.
هـنـگـامـى كـه ايـن كـفر و تكذيب از حد گذشت و بقدر كافى اتمام حجت شد (ما اين امتهاىسـركـش را يـكـى بـعـد از ديـگـرى هـلاك نموديم و از صفحه روزگار محوشان كرديم )(فاتبعنا بعضهم بعضا).
مى توان گفت كه شورا با قطعنامه 588 آخرين اتمام حجت خود را براى پذيرش قطعنامههاى از نوع آنچه تا زمان صادر كرده بود، انجام داده و راه را بريا تحولى اساسى وعظيم در نگرش خود نسبت به كل موضوع جنگ همواره ساخته است .
این فیلم داستان جودوکار زن ایرانی لیلا حسینی (با بازی آرین مندی) و مربی‌اش مریم قنبری (با بازی زر امیرابراهیمی) را روایت می‌کند، که به قهرمانی جودو جهان سفر می‌کنند و قصد دارند که نخستین مدال طلای ایران را با خود به خانه ببرند. در میان راه مسابقه، جمهوری اسلامی با آنان اتمام حجت می‌کند و به لیلا دستور می‌دهد که به دروغ بگوید صدمه دیده‌است و ببازد. لیلا که آزادی خودش و خانواده‌اش در خطر است، با انتخابی نشدنی روبه‌رو می‌شود: وانمود کند که صدمه دیده‌است و همان‌طور که مریم از او التماس می‌کند، از جمهوری اسلامی حمایت کند یا در برابر هردویشان قرار بگیرد و برای گرفتن طلا مبارزه کند.
(فسيروا فى الارض فانظروا كيف كان عاقبة المكذبين ) - از ظاهر سياق بر مى آيدكه خطاب در كلمه (سيروا : سير كنيد) به كسانى است كه شرك ورزيده و مى گفتند:(اگر خدا مى خواست چيزى غير از او نمى پرستيديم ) و التفات از غيبت به خطاب بهايشان براى بهتر تاثير كردن سخن و تثبيت كلام و اتمام حجت بوده است .

اما چرا با آمدن فرشته و همراهى او با پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) منكرانگرفتار مرگ و هلاكت ميشوند؟ دليل آن همان چيزى است كه در چند آيهقبل به آن اشاره شد كه اگر نبوت جنبه شهود و حسى پيدا كند، يعنى با آمدن فرشته ،غيب تبديل به شهود گردد و همه چيز را با چشم ببينند آخرين مرحله اتمام حجت شده است ،چون دليلى بالاتر از اين تصور نميشود، با اينحال اگر كسى مخالفت كند كيفر و مجازات او قطعى خواهد بود، ولى خداوند به خاطر لطفو مرحمت بر بندگان براى اينكه فرصتى براى تجديد نظر داشته باشند اين كار رانميكند مگر در موارد خاصى كه ميداند طرف ، آمادگىكامل و استعداد پذيرش دارد، يا در مواردى كه طرف مستحق نابودى است .

((ما به حقيقت ، راه (حق و باطل ) را به انسان نموديم (و براى اتمام حجت ، بر اورسول فرستاديم ) حال خواه (هدايت پذيرد و) شكر اين نعمت گويد و خواه (آن نعمت را)كفران كند)).
امـا كليم خدا كه به وعده پروردگار خويش دل گرم بود و اين طواهر فريبنده تزلزلىدر وى ايـجـاد نمى كرد، وقتى جمع ساحران و مردم مصر و شوكت خيره كننده فرعون را كهبـا اطـرافـيان خود براى تماشاى آن منظره آمده بود و در جاى گاه مخصوص قرار داشتندمـشـاهده فرمود، ابتدا براى اتمام حجت و پند و اندرز آنان ، حاضران را ـ كه جادوگران وفرعون نيز جزء آن ها بودند ـ مخاطب ساخت و فرمود: واى بر شما! (متوجه باشيد) بهخـدا دروغ نـبـنـديـد كـه خداوند شما را به عذاب (سخت ) نابود كند و هر كه افترا و دروغبندد نوميد گردد و به مطلوب و هدف خود نرسد.(791)
پرهيز از كشتن و آواره ساختن يكديگر، دو پيمان ديگر از پيمان هايى است كه چونان منشورى از مسائل اعتقادى ، اخلاقى ، حقوقى و فقيهى براى همه پيروان ادثيان توحيدى است . اين پيمان ها از يهود عصر نزول تورات گرفته شد. يهود عصر نزول قرآن نيز ميثاق اسلاف خود را انكار نمى كردند و به سبب وحدت فكرى و عملى با اسلاف خود واين كه اينان نيز به قرينه ايمان به رسالت موساى كلى عليه السلام و تورات از متعهدان و ملتزمان به آن پيمان ها محسوب مى شوند، نقض پيمان به آنان ، يعنى معاصران رسول اكرم صلى الله عليه و آله نسبت داده شد و توبيخ شدند كه شما شاهدان بر آن ميثاق و قرار هستيد كه خون يكديگر را مى ريزيد و يكديگر را از سرزمين خود آواره مى سازيد و اين گونه دچار نقض پيمان و تناقض در رفتار مى شويد؛ در حالى كه عصيان و نقض پيمان جانب شما از روى سهو و نيسان نيست ، بلكه بر اثر طغيان عمدى و پس از قيام بينه و اتمام حجت و ادراك رؤ يت حق است .