معنی کلمه ابوالمجد مجدود سنایی غزنوی در دانشنامه اسلامی
سنایی غزنوی، ابوالمجد مجدود
شاعر شیعی و عارف. در غزنین متولد شد. در آغاز جوانی شاعری درباری و مداح مسعود بن ابراهیم غزنوی و بهرامشاه بن مسعود بود. ولی بعد از سفر خراسان و اقامت چند ساله در آن شهر و ملاقات با مشایخ تصوف در او تغییری ایجاد شد و کارش به زهد و انزوا و تامل در حقایق عرفانی کشید بروز شخصیت سنائی از این اوان صورت گرفت و در این دوره است که او به سرودن قصائد معروف خود در زهد و وعظ و عرفان و ایجاد منظومه های مشهور پرداخت.
وی در طریقت مرید شیخ ابویوسف یعقوب همدانی بود. مولانا جلال الدین رومی با وجود کمال فضل خود را از متابعان شیخ سنائی می داند اثر سنائی در تغییر سبک شعر فارسی و ایجاد تنوع و تجدد در آن مسلم است. سنائی یکی از بزرگترین شاعران ایران و معروفترین شاعر تصوف و بنیانگذار این فن است. وی بعد از بازگشت از سفر مکه، مدتی در بلخ بسر برد و از آنجا به سرخس و مرو و نیشابور رفت و هرجا چندی در سایه ی تعهد و نیکو داشت بزرگان علم و روسای محل بسر می برد.
در آغاز کار که شاعر مداح بود، روش شاعران دوره اول غزنوی خاصه عنصری و فرخی را تقلید می کرد. و در دوره ی دوم که دوره ی تغییر حال و تکامل معنوی اوست، آثار او پر است از معارف و حقایق عرفانی و حکمی و اندیشه های دینی و زهد و وعظ و ترک و تمثیلات تعلیمی که با بیانی شیوا و استوار ادا شده است.
وی برای اثبات مقاصد خود و اصطلاحات وافر علمی از علوم مختلف زمان که در همه ی آنها صاحب اطلاع بوده، آراسته است و به همین سبب بسیاری از ابیات او دشوار و محتاج شرح و تفسیر شده است. این روش که سنائی در پیش گرفت مبدا و تحول بزرگی در شعر فارسی و یکی از علل انصراف شعر از امور ساده و توضیحات عادی و توجه آنان به مسائل مشکلتر و سرودن قصاید طولانی در زهد، وعظ، حکمت، عرفان و اخلاق شده است.
از شعرای معاصر وی: مسعود سعد سلمان، عثمان مختاری، سید حسن غزنوی، معزی، انوری، سوزنی را می توان نام برد. او در غزنین درگذشت. از آثار وی: «حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه»؛ «سیر العباد»؛ «دیوان» قصاید و غزلیات؛ «کارنامه بلخ»؛ «تحریمه القلم»؛ «مکاتیب سنائی» و از آثار منسوب به او: «طریق التحقیق»؛ «عقل نامه»؛ «عشق نامه»؛ «سنائی آباد».