معنی کلمه ابو الحسن علی بن محمد سمری در دانشنامه اسلامی
از وکلاء و سفرای حضرت حجت علیه السلام شیخ ابی الحسن علی بن محمد سمری بود و چون وفات شیخ ابوالقاسم حسین بن روح رحمه الله در رسید به امر حضرت حجت امام عصر علیه السلام قائم مقام خود قرار داد شیخ ابی الحسن علی بن محمد سمری را و کرامات و معجزات و جواب مسائل شیعیان را حضرت حجة الله عجل الله فرجه به دست او جاری می فرمود و شیعیان به امر آن حضرت اموال را تسلیم او می نمودند و او به خدمت آن بزرگوار می فرستاد و چون او را زمان وفات در رسید شیعیان در نزد او حاضر شدند و از او خواهش کردند که کسی را به جای خود بشناساند و امر نیابت را به او واگذارد، او در جواب گفت که خدا را امری هست که باید آن را به اتمام رساند یعنی باید غیبت کبری واقع شود.
و در روایت دیگر از شیخ صدوق رحمه الله آن که چون شیخ ابوالحسن سمری را زمان وفات رسید شیعیان در نزد وی حاضر شدند و از او پرسیدند که بعد از تو وکیل امور کی خواهد بود و کدام شخص در جای تو خواهد نشست؟ در جواب ایشان گفت: من مأمور نشده ام که در این باب به احدی وصیت نمایم.
و از شیخ طوسی در (کتاب غیبت) و از شیخ صدوق در (کتاب کمال الدین) روایت شده است که چون شیخ ابوالحسن علی بن محمد سمری را وفات در رسید توقیعی بیرون آورد و به مردم نشان داد که نسخه آن بدین مضمون بود: «بسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ یا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِیَّ! اَعْظَمَ اللّهُ اَجْرَ اِخْوانِکَ فیکَ فاِنکَ میِّتٌ مابیْنَکَ وَ بَیْنَ سِتَّةِ اَیّامٍ فَاجْمَعْ اَمْرَکَ وَلاتُوصِ اِلی اَحَدٍ فَیَقُومَ مَقامَکَ بعْدَ وَفاتِکَ فَقَدْ وَقَعَتِ الغَیْبَةُ التّامَةَ فَلا ظُهُورَ اِلاّ بَعْدَ اِذْنِ اللّهِ تَعالی ذِکْرُهُ وَ ذلِکَ بعدَ طولِ الاَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَامْتِلاءِ الاَرْضِ جَوْرا وَ سَیَاءْتی مِنْ شیعَتی مَنْ یَدَّعِی الْمشاهَدَةَ اَلا فَمَنْ ادَّعَی الْمُشاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوج السُّفیانی وَالصَّیْحَةِ فَهُوَ کَذّابٌ مُفْتَرٍ وَلا حَوْلَ وَلا قُوّةَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِیِّ الْعَظیمِ».
حاصل فرمان آن بزرگوار در این توقیع شریف آن که: ای علی بن محمد سمری! خداوند برادران دینی تو را در مصیبت تو اجر عظیم کرامت فرماید، به درستی که در اثنای این شش یوم وفات خواهی نمود پس جمع نما امر خود را و در کار خود آماده باش و به احدی وصیت نیابت ننما که قائم مقام تو شود بعد از وفات تو، به درستی که غیبت کبری واقع گردید و مرا ظهوری نخواهد بود مگر به اذن خدای تعالی و این ظهور، بعد از این است که زمان غیبت طول بکشد و دل ها را قساوت فراگیرد تا پر شود زمین از جور و ستم و زود است که می آیند کسانی از شیعیان من که دعوی مشاهده مرا می نمایند آگاه باشید که هر کس پیش از خروج سفیانی و رسیدن صیحه آسمانی دعوی مشاهده نماید پس او کذاب و افترا زننده است.
راوی گوید: که نسخه شیخ ابوالحسن علی بن محمد سمری را نوشتم و از نزد او بیرون رفتم چون روز ششم در رسید به نزد او، رفتیم دیدیم که در حالت احتضار است آن گاه به او گفته شد که وصی تو بعد از تو کیست؟ گفت: خدا را امری است باید او را به تمام برساند، این را گفت و وفات نمود.