ابن باذش احمد بن علی

معنی کلمه ابن باذش احمد بن علی در دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «ابن باذِش، ابوجعفر، احمد بن علی انصاری» (491 - 542ق)، خطیب، مقری، محدث و نحوی غرناطی جیانی الاصل بوده است. پدر وی نیز به ابن باذش شهرت داشت.
به گفته ابن ابار وی بیش از هشتاد و اندی استاد داشت که برخی از آنان در شمار بزرگان و مفاخر اندلس بوده اند. نخستین این استادان، پدرش بود که خود در نحو و ادب دستی تمام داشت و قرآن و زبان عربی تدریس می کرد. علاوه بر پدر، مشهورترین کسانی که وی از محضرشان بهره مند شده است، عبارتند از ابوعلی بن سکره صدفی (د514ق)، ابوعلی غسانی (د498ق) و ابوعباس جرجانی شافعی (د482ق).
ابن ابار، ابومحمد عبدالله بن محمد بن ساره شنترینی (517ق) و ابوعباس احمد بن خلف جذامی (د531ق) و ابوعباس احمد بن محمد زنقی را نیز از استادان او یاد کرده است. از میان این اساتید، برخی چون ابوعلی صدفی و ابوعلی غسانی به وی اجازه روایت داده بودند.
ابن باذش، مردی ادیب، عالم به قرائات و در کار دانش ژرف نگر و نقاد بود؛ چنان که ابن ابار وی را یکی از مفاخر زمان خود شمرده اند. خود وی نیز بر آن بود که یکی از سه نحوی بزرگ روزگار خویش است. ابن زبیر معتقد است که در علم اسناد هیچ کس به درجه وی نرسیده است. ابن باذش شاگردان فراوانی داشته است که شاید معروف ترین ایشان اینان باشند: محمد بن یوسف تمیمی مازنی، محمد بن احمد بن ابی خیثمه جیانی، احمد بن طلحه غرناطی، ابوبکر، عبدالله بن غالب محاربی غرناطی، ابوخالد بن رفاعه، ابوعلی قلعی و ابومحمد عبدالمنعم.
منابع قدیم تر تاریخ مرگ وی را 542ق ذکر کرده اند، اما ابن ابار از قول ابوعباس وراق و یکی از شیوخ خود به نام ابوربیع بن سالم، 540ق را نیز آورده است. شگفت آنکه منابع متأخرتر (از قرن 8 به بعد) سال 540ق را ترجیح داده اند.
آثار ابن باذش همه در زمینه علوم قرآنی است. مجموعاً 3 کتاب به او نسبت داده اند که از این میان تنها «الإقناع فی القرائات السبع» در دست است.

جملاتی از کاربرد کلمه ابن باذش احمد بن علی

بر اساس گزارش منابع شیعی، پس از مراسم خاکسپاری، توسط موسی بن خزرج، سایبانی از بوریا بر قبر او ساخته شد که این سایبان تا زمانی که زینب دختر محمد بن علی الجواد (امام نهم شیعه)، بر آن گنبدی بنا کرد، همچنان پابرجا بود. اما با وجود ساخته شدن این گنبد در قرن سوم صورت گرفته‌است، احتمالاً زینب، نوه محمد تقی بوده‌است و نه دختر او. نام این گنبد، قبه زینبیه گزارش شده‌است. به گزارش امینی، چندی پس از دفن فاطمه معصومه و با فوت چند تن از دختران علوی، آنان نیز در کنار وی دفن گردیدند؛ از جمله: زینب، میمونه و بریهه (دختران موسی مبرقع)، میمونه و امّ محمد (دختران محمد تقی)، امّ اسحاق (کنیز محمد بن موسی مبرقع) و امّ حبیب (کنیز ابوعلی محمد بن احمد بن علی بن موسی الرضا). قبه برجی شکلی که زینب دختر محمد تقی از آجر و سنگ و گچ بر فراز قبر فاطمه معصومه ساخته بود در اواسط قرن سوم هجری قمری تکمیل شده و به مرور زمان با دفن سایر زنان علوی، دو گنبد دیگر در کنار گنبد آجری بنا شد. این سه گنبد تا سال ۴۷۷ پابرجا بود. علاوه بر گنبد، ساخت و سازها در ساخت و تزئین مرقد نیز دوران‌های مختلفی را گذرانده‌است. بعدها به سال ۱۵۱۹ میلادی، شاه بیگم دختر شاه اسماعیل اول، این زیارتگاه را توسعه داد. بعدها شاه عباس اول نیز اقدام به توسعه مجموعه حرم کرد و مدرسه و امکاناتی رفاهی برای زائران این مدفن، ساخت.
تاجُ‌المصادر نوشتهٔ احمد بن علی بیهقی (۴۷۰-۵۴۴ هجری قمری) یک فرهنگ لغت دوزبانهٔ عربی به فارسی است که در آن بیشتر مصدرهای عربی و مخصوصاً مصدرهای قرآنی با ترجمه آمده‌است.