ابن احمد عجمی

اهمیت راهبردی شهر ری برای سامانیان در این نکته بود که در مقابل فرمانروایان علوی گرگان و طبرستان به عنوان جاپایی عمل کند. اسماعیل ابن احمد سامانی، به عنوان یک فرمانروای اهل سنت معتقد، در سال ۲۸۷ ه‍.ق / ۹۰۰ م. بر ضد این فرمانروایان لشکرکشی نموده بود و محمد بن زید فرمانروای محلی آن ناحیه را به قتل رسانده بود. بنا به گفته ابن مسکویه، تا سال ۳۰۲ ه‍. ق/۹۱۴–۹۱۵ م. یعنی تا آخر حکومت احمد سامانی، شورش مردم این نواحی (گرگان و طبرستان) ادامه داشت. شورش مردم ناحیه جنوب دریای خزر، تحت رهبری حسن ابن علی اطروش، معروف به ناصر الکبیر انجام می‌شد. احمد سامانی برای سرکوب ناصر کبیر، محمد بن علی صعلوک، والی ری را به طبرستان فرستاد که شکست خورد. در نتیجه امیر احمد خود در صدد سرکوبی این شورش برآمد. گفته شده بغیر از سی هزار سوار که در بخارا داشت ده هزار سوار دیگر از نواحی ترکستان تجهیز کرد تا به طبرستان عزیمت کند. هنگام حرکت تهدید کرده بود تا خاک طبرستان را با بخارا برد، اما فرصتی برای اجرای این تهدید پیدا نکرد و هنوز دو منزل از بخارا دور نشده بود که در لشکرگاه، غلامانش او را در خواب سر بریدند (جمادی‌الثانی ۳۰۱ ق / ژانویه ۹۱۴ م). مدت حکومت او شش سال و چهارماه بود.

کسائی از اصحاب امام صادق بود و قرائت را چهار بار از حمزه اخذ کرد، به‌طوری‌که می‌توان به قرائت او اعتماد نمود. او همچنین در نحو شاگرد خلیل ابن احمد فَراهیدی بوده‌است.

حکایت‌های عجیبی از او نقل شده‌است: از جمله اینکه یکی از یارانش به او چیزی به نام «نصفیه» اهدا کرد. اما از خانه‌اش دزدیده شد. زان پس، استادش «امام مجدالدین عبدالصمد ابن احمد بن ابی الجیش المقری» که استاد قرائت در بغداد بود را در خواب دید که به او گفت: «نصفیه» ات را فلان شخص برده و نزد فلانی ودیعت نهاده است. برو و از او بگیر! هنگامی که از خواب بیدار شد به خود گفت: «شیخ مجدالدین» در دوران زندگیش بسیار راستگو بود، پس باید پس از وفاتش نیز چنین باشد.

56 - المستطرف فى كل فن مستظرف : محمد ابن احمد ابشيهى

در مركز بدنه ضلع جنوبي صندوق سوره مباركه كوثر با خط زيبا و عبارت عمل يوسف ابن احمد سلطاني آمده است.

۱۰- جواهر المطالب فی مناقب الإمام علیّ بن ابی طالب علیه‌السلام تألیف محمّد ابن احمد الباعونی (۸۷۱ ق) (۲ جلد).

در کنار مسجد جامعه هم امامزاده میر ابن احمد ابن زید ابن حسن ابن ابیطالب (نوه امام حسن مجتبی) وجود دارد که این محل از مسجد و حسینیه هم قدیمی تر به نظر می‌رسد.