معنی کلمه ابن اثیر مبارک بن محمد در دانشنامه اسلامی
در 544ق، درعراق دیده به جهان گشود.او برادر بزرگ تر عزّ الدین و ضیاءالدّین ابن اثیر است که در جزیره ابن عُمَر (اکنون شهر مرزی میان سوریه و ترکیه) زاده شد.
وی دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خویش گذراند و پس از آن با پدر و برادرانش به موصل کوچ کرد و در آنجا ادبیات را از ناصح الدین ابومحمد سعید بن دَهّان بغدادی، ابوبکر یحیی بن سعدون مغربی قُرطُبی و ابوالحزم مکّی بن ریّان بن شَبَّه ماکِسی، نحوی ضریر و حدیث را از محدّثان موصل از جمله ابوالفضل بن طوسی فراگرفت.
هنگامی که به حج می رفت، در بغداد از ابوالقاسم بن خَلّ و عبدالوهّاب بن سکینه، ابوالقاسم یَعیش بن صدقه فُراتی، ابوالفرج عبدالمنعم بن عبدالوهاب بن کُلَیْب حَرّانی و ابواحمد عبدالوهاب بن علی حدیث شنید.
وی آن زمان که در موصل می زیست، به اتابکان زنگی موصل، که از سوی سلجوقیان فرمانروای آنجا بودند، نزدیک شد و به وسیله چند تن از حاکمان زنگی به مقام مشاور ویژه و نیز منشی خاص دست یافت. وی مدتی خزانه دار سیف الدین غازی بن مَودود بن زنگی بود و پس از آن مدتی نیز توسط سیف الدین به سرپرستی دیوان جزیره ابن عمر گمارده شد، آنگاه به موصل بازگشت و مقام نیابت دیوان را از سوی وزیر جلال الدین ابوالحسن علی بن منصور اصفهانی عهده دار شد و پس از آن نزد مجاهد الدین قایْماز راه یافت و در آنجا به مقام بلندی رسید.