فیل ماهی

در سال‌های گذشته تا سال ۲۰۱۰، ایران بیشترین سهم را در صید تجاری و صادرات ماهیان خاویاری از جمله فیل ماهی در بین کشورهای حوزه خزر داشته‌است.

ماهی سفید، ماهی آزاد، قزل آلا، کفال ماهی، ماهی سوف، اردک ماهی، کپور ماهی، اسپلی، ماهی سیم، ماهی شک، کیلکا، اوزون برون، قاس ماهی، فیل ماهی، گاو ماهی، شیبا ماهی، مارماهی، ماهی ماش، کولی ماهی و …

این نوع چکدرمه که مخصوص فصل سرما به‌شمار می‌رود از خوشمزه‌ترین نوع چکدرمه بشمار می‌رود که با انواع ماهی می‌توان طبخ نمود که چنانچه از ماهی استخوانی مد نظر باشد ماهی کپور بهترین ماهی برای طبخ آن به‌شمار می‌رود چنانچه چکدرمه با ماهی خاویاری (اوزون برون، فیل ماهی، تاس ماهی و …) طبخ گردد در اصطلاح ترکمنی «یاهانا» می‌گویند که طعم و مزه ای بی نظیر را برای شما به ارمغان می‌آورد.

بیشترین صید فیل ماهی در ایران به صیدگاه بندر ترکمن در استان گلستان مربوط می‌شود. صید آن‌ها تا قبل از ممنوعیت حوالی سال ۲۰۰۰ در رودخانه‌های روسیه، به وسیلهٔ تورهای ثابت

مدیریت میزان آب رودخانه‌ها، جلوگیری از آلاینده‌ها، جلوگیری از صید بی‌رویه و افزایش مصنوعی تعداد بچه ماهیان فیل ماهی برای جلوگیری از نابودی آن پیشنهاد شده‌است.

فیل ماهی داخل دریای خزر، دشمن طبیعی ندارد.

فیل ماهی از ماهیان بسیار گرانبها و به بیانی دیگر، گرانبهاترین ماهی جهان است. خاویار حاصل از آن گرانترین نوع خاویار به نسبت سایر خاویارها می‌باشد.

عوامل زیستی: شکارچیان تخم فیل ماهی (نظیر گربه ماهی اسبله، گاوماهیان، ماهی سیم)، شکارچیان لارو فیل ماهی (نظیر شمشیرماهی آب شیرین، اردک ماهیان جوان) و شکارچیان فیل ماهی بالغ (گربه ماهی اسبله).

فیل ماهی یا بلوگا (Huso huso)، از راستهٔ تاس‌ماهیان، از بزرگ‌ترین ماهیان استخوانی و بزرگ‌ترین ماهی دریای خزر است. زیستگاه اصلی این آب‌زی در حوضهٔ دریای خزر و دریای سیاه است و در دریای آدریاتیک هم دیده شده و جمعیت‌های وحشی این گونه به دلیل صید بی‌رویه، هم‌اکنون در فهرست گونه‌های به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد. خاویار به دست آمده از این ماهی از گران‌ترین انواع خاویار است. نمونه‌هایی از آن‌ها با وزنی در حدود ۱۴۰۰ کیلوگرم و سنی بیش از ۱۰۰ سال صید شده‌است. هر دو یا سه سال یکبار تخم ریزی می‌کند و بین ۱۴ و ۱۷ سالگی بالغ می‌شود. طول آن از یک و نیم متر تا بیش از چهار متر است. رکورد صید آن در ایران ۱۲۵۰ کیلوگرم بوده‌است که از آن ۲۳۰ کیلوگرم خاویار طلایی، که گرانترین نوع خاویار است، استحصال شد.

این ماهی یکی از بزرگ‌ترین ماهی‌های استخوانی است. بزرگ‌ترین مورد ثبت شده در سال ۱۸۲۷ فیل ماهی ماده ای بود که در رود ولگا صید شده و دارای وزن ۱۵۷۱ کیلوگرم و طول ۷/۲ متر بوده‌است. چندین مورد دیگر با طول بیش از ۵ متر نیز گزارش شده‌اند اما امروزه فیل ماهی‌هایی با این اندازه بسیار نادر و کمیاب هستند. فیل ماهیان صید شده در سال‌های اخیر عموماً دارای طولی بین ۱۴۲ تا ۳۲۸ سانتی‌متر و وزنی معادل ۱۹ تا ۲۶۴ کیلوگرم دارند. فیل ماهی‌های ماده معمولاً ۲۰درصد بزرگ‌تر از نرها هستند.