معنی کلمه شرح الاسباب و العلامات در دانشنامه اسلامی
سمرقندی این اثر را با عنوان تلخیص قانون ابن سینا در بحث اسباب و علامات امراض جمع آوری کرده است تا در سفر به همراه داشته باشد و به هنگام ضرورت از نکات کلیدی آن بهره مند گردد. ایجاز و اختصار این نگاشته باعث آن شده که مورد توجه بسیاری از پزشکان قرار گیرد و آن ها دانسته ها و تجربیات خود را به عنوان شرح پیرامون این اثر بنگارند.
شرح نفیس کرمانی یکی از مهم ترین این شروح که به همین انگیزه نگاشته شده است. اهمیت این شرح تا بدان جاست که دو قرن پس از تألیف آن، حکیم ارزانی هنگامی که قصد نگارش تألیفی در طب دارد، به ترجمه این شرح می پردازد. شاهد دیگر بر اعتبار و اتقان این اثر مقبولیت آن در بین صدها اثری است که در زمینه طب سنتی نگاشته شده است تا جایی که توانسته در کنار کتاب «قانون» ابن سینا به عنوان کتاب درسی و متنی آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
این کتاب در29 باب و 379 فصل نگاشته شده است. هر باب از این کتاب دارای فصولی متعدد است که در هر فصل از آن به بیماری خاصی اشاره می شود.
مؤلف در این اثر همانند بسیاری از کتب مشابه در طب سنتی که به مبحث بیماری ها و درمان آن ها پرداخته اند، از بیماری های سر شروع می کند و بیماری های هر بخشی از بدن را در بابی جداگانه مورد بحث و کنکاش قرار می دهد.
[ویکی فقه] شرح الاسباب و العلامات (کتاب). «شرح الاسباب و العلامات»، شرحی مزجی بر کتاب «الاسباب و العلامات» حکیم نجیب الدین سمرقندی است که به قلم نفیس بن عوض کرمانی در سال ۸۲۷ ق به اتمام رسیده است.
سمرقندی این اثر را با عنوان تلخیص قانون ابن سینا در بحث اسباب و علامات امراض جمع آوری کرده است تا در سفر به همراه داشته باشد و به هنگام ضرورت از نکات کلیدی آن بهره مند گردد. ایجاز و اختصار این نگاشته باعث آن شده که مورد توجه بسیاری از پزشکان قرار گیرد و آن ها دانسته ها و تجربیات خود را به عنوان شرح پیرامون این اثر بنگارند. شرح نفیس کرمانی یکی از مهم ترین این شروح که به همین انگیزه نگاشته شده است. اهمیت این شرح تا بدان جاست که دو قرن پس از تالیف آن، حکیم ارزانی هنگامی که قصد نگارش تالیفی در طب دارد، به ترجمه این شرح می پردازد. شاهد دیگر بر اعتبار و اتقان این اثر مقبولیت آن در بین صدها اثری است که در زمینه طب سنتی نگاشته شده است تا جایی که توانسته در کنار کتاب « قانون » ابن سینا به عنوان کتاب درسی و متنی آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
ساختار کتاب
این کتاب در ۲۹ باب و ۳۷۹ فصل نگاشته شده است. هر باب از این کتاب دارای فصولی متعدد است که در هر فصل از آن به بیماری خاصی اشاره می شود. مؤلف در این اثر همانند بسیاری از کتب مشابه در طب سنتی که به مبحث بیماری ها و درمان آن ها پرداخته اند، از بیماری های سر شروع می کند و بیماری های هر بخشی از بدن را در بابی جداگانه مورد بحث و کنکاش قرار می دهد.
گزارش محتوا
از آنجایی که این اثر شرح کتاب « الاسباب و العلامات » است، بالطبع مباحثی در آن پیگیری می شود که در «الاسباب و العلامات» آمده باشد. با این حال، مؤلف بسیاری از مباحث- از جمله مباحثی از کلیات و نیز شیوه ساخت داروها- را به صورت استطرادی مطرح می نماید. مؤلف در تالیف این اثر به کلمات و آثار پیشینیان از جمله جالینوس، بقراط ،رازی ،مسیحی ، ابن سینا استناد می کند؛ اما در کنار این استنادها گاه به سخن بزرگان ایراد می گیرد و گاه اشکالات نقل شده حول کلمات آن ها را پاسخ می دهد. به طور کلی این اثر را می توان در دو بخش بررسی کرد: یک بخش، شرح عبارات و توضیح کتاب «الاسباب و العلامات» است که گاه به توضیح کلمه و یا نشان دادن مرجع ضمیری و یا بیان و تفسیر عبارتی خلاصه می شود. بخش دیگر، نکاتی است که مؤلف بر اساس نگاشته های پیشینیان بر کتاب می افزاید و یا تحقیقاتی است که خود بدان دست یافته است.
وضعیت کتاب
...