سید محمد معصوم

معنی کلمه سید محمد معصوم در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] حاج میرزا معصوم یکی از اعلام و زهاد معروف عصر خویش بوده که در سال 1232 فوت نمود. فرزندش سید محمد معصوم معروف به سید قصیر (مشهدی) سیدی جلیل و عالمی فقیه بود. سید محمد از کرسی درس علمای عراق حضرات: بهبهانی، سید بحر العلوم، مرحوم کاشف الغطاء و دیگر اساتید سالها بهره مند بود و خود مجتهدی کامل و دانشمندی پرهیزکار گردید.
سنوات عمر این آقا نیز مانند پدرش بیشتر در ارض اقدس رضوی سپری شد و از کرسی درس او فضلائی چند به درجه علمی او نایل آمدند. نوشته اند سید محمد چند سالی را اصفهان اقامت گزید و در آنجا تدریس می نمود و آقایان شفتی و کرباسی سید مزبور را خیلی اکرام و از او تجلیل می نمودند. از آثار معروف از یک دوره فقه مبسوط به نام مصابیح و شرحی بر لمعه شهید و رساله در طهارة می باشد. نوشته اند سید مذکور در اواخر عمر قسمتی از بدنش فلج شد و از معالجه ها سودی نگرفت و سرانجام در سال 1255 (اوسط قرن سیزدهم) در تهران وفات نمود و جنازه او با احترام تمام در مشهد مقدس به خاک رفت. بعد از او فرزند بزرگوارش سید حسین معصوم وارث علوم خاندان خویش گردید.

جملاتی از کاربرد کلمه سید محمد معصوم

سید در سن ۵۴ سالگی، شب پنج‌شنبه رجب سال ۱۲۴۲ق در کاظمین وفات یافت و سید حسن فرزندش بر جنازه پدر نماز گزارد. پیکرش را در حرم کاظمین کنار مزار پدرش دفن کردند. سید محمد معصوم می‌نویسد: هنگامی که خبر رحلت سید به گوش اهالی کاظمین و بغداد رسید، همچون موج، گریان و نالان به سوی خانه ایشان سرازیر شدند. تمام شهرهای عراق و ایران در عزا و ماتم فرو رفت و صاحب جواهر در نجف برای او مجلس ترحیم گرفت.

میرزا سید ابوطالب فرزند میرزا سید محمد معصوم و نواده میرزا محمد مهدی اعتمادالدوله است. به نظر می‌رسد او از سال ۱۱۱۶ قمری یا ۱۱۱۱ قمری تولیت حرم حضرت معصومه را بر عهده داشته‌است و تولیت او تا سال ۱۱۲۵ قمری ادامه داشت. میرزا محمدمهدی، فرزند دیگر میرزا محمدمعصوم است که در فاصله سال ۱۱۲۵ تا رمضان سال ۱۱۲۹ قمری تولیت حرم را بر عهده داشت. شاه سلطان حسین در سال ۱۱۲۹ قمری میرزا سید حسن، فرزند میرزا محمد امین را به مقام تولیت برگزید. دو فرمان از فرامین شاه سلطان حسین در این دوره موجود است. پس از او سید محمدرحیم، فرزند میرزا محمدمهدی پسر میرزا محمدمعصوم به تولیت رسید و برطبق اسناد موجود در رجب سال ۱۱۴۰ قمری متولی بوده‌است. او طی فرمانی از شاه طهماسب دوّم در مورخ جمادی‌الثانی سال ۱۱۴۲ قمری در مقام تولیت تنفیذ شده‌است و تا پس از رجب ۱۱۵۷ قمری در این مقام بوده‌است. پس از او برادرش میرزا سید محمدخلیل به تولیت رسید. تولیت او در سال‌های ۱۱۶۳ و ۱۱۷۲ قمری گزارش شده‌است. او معاصر آقامحمدخان قاجار زندگی می‌کرده‌است و به تدبیر او مردم قم از قتل و غارت آقامحمدخان در امان ماندند.
میر محمد معصوم بکهری یا سید محمد معصوم (۷ فوریه ۱۵۳۸– ۱۴ آوریل ۱۶۰۶) شاعر و طبیب و مورخ سند بود.

سید محمد معصوم المتخلص بـ نامی بن سید صفائی الحسینی الترمذی اصلاً و البکّری مسکناً و مدفناً شب دوشنبه تاریخ هفتم رمضان ۹۴۴ هجری قمری در بقعهٔ بکّر که الآن باسم سکهر قدیم مشهور است متولد شد، چنان‌که ازین ابیات معلوم می‌شود