سور مکی

معنی کلمه سور مکی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] به سوره های نازل شده در مکه یا پیش از هجرت بر پیامبر سور مکی می گویند.
تعریف سور مکی به دلیل اختلاف در ضوابط مکی و مدنی مختلف خواهد بود که به طور اختصار بیان می شود:
← تعریف اول
برخی از ویژگی های سوره های مکی:۱. وجود کلمه « کلا » در آن ها.۲. سجده دار بودن سوره ها.۳. آغاز سوره با حروف مقطعه .۴. اشتمال بر قصص انبیا و امت های گذشته.۵. اشتمال بر خطاب «یاایهاالناس».۶. موجز بودن سوره ها.
اسامی سور مکی
سوره های مکی بنابر قول مشهور عبارتند از:حمد ؛ انعام ؛ اعراف ؛ یونس ؛ هود ؛ یوسف ؛ ابراهیم ؛ حجر ؛ نحل ؛ اسراء ؛ کهف ؛ مریم ؛ طه ؛ انبیاء ؛ مؤمنون ؛ فرقان ؛ شعراء ؛ نمل ؛ قصص ؛ عنکبوت ؛ روم ؛ لقمان ؛ سجده ؛ سبا ؛ فاطر ؛ یس ؛ صافات ؛ زمر ؛ غافر ؛ فصلت ؛ شوری ؛ زخرف ؛ دخان ؛ جاثیه ؛ احقاف ؛ ق ؛ ذاریات ؛ طور ؛ نجم ؛ قمر ؛ واقعه ؛ ملک ؛ حاقه ؛ معارج ؛ نوح ؛ جن ؛ مزمل ؛ مدثر ؛ قیامت ؛ مرسلات ؛ نبا ؛ نازعات ؛ عبس ؛ تکویر ؛ انفطار ؛ مطففین ؛ انشقاق ؛ بروج ؛ طارق ؛ اعلی ؛ غاشیه ؛ فجر ؛ بلد ؛ شمس ؛ لیل ؛ ضحی ؛ انشراح ؛ تین ؛ علق ؛ قدر ؛ عادیات ؛ قارعه ؛ تکاثر ؛ عصر ؛ همزه ؛ فیل ؛ قریش ؛ ماعون ؛ کوثر ؛ کافرون ؛ مسد ؛ اخلاص ؛ فلق ؛ ناس .

جملاتی از کاربرد کلمه سور مکی

شیخ طوسی در التبیان و مشهدی در کنز الدقائق از عالمان شیعی مذهب، به نقل بدون ترجیح هر دو احتمال پرداخته‌اند. طبرسی از مفسران شیعه، نیز مدنی بودن را مرجح دانسته ولی مکی بودنش را هم نفی نکرده‌است. گروه سوم که عقیده اکثر مفسران شیعی است؛ به هیچ عنوان مکی بودن آن را نپذیرفته و دلایلی را برای نظرشان اقامه کرده‌اند. مفاهیم موجود در سوگندها که به میدان جهاد، اسبان و مردان جنگی و حمله بر دشمنان اشاره دارد، از مهم‌ترین دلایل این گروه مفسران است. طباطبایی از مفسران معاصر شیعی، در تأیید این نظریه آورده‌است: «از آنجا که جنگ‌ها و غزوه‌های مسلمانان در مدینه واقع شده و اصولاً مسئله جهاد بعد از هجرت در مدینه تشریع شد، تردیدی نیست که سوره عادیات مدنی است.» این سوره به جهت کوتاهی آیات، داشتن قسم‌های بسیار و کثرت فواصل، وزن و سجع نیرومند به اسلوب سوره‌های مکی نزدیک‌تر و احتمال مکی بودنش بیشتر است. همچنین از نظر موضوعی نیز به خاطر آمدن اصول اعتقادی مانند توحید و معاد، دعوت به رعایت اصول اخلاقی و سخن از عادات و رسوم جاهلیت به سور مکی قرآن شباهت بیشتری دارد.