سعد و نحس ایام

معنی کلمه سعد و نحس ایام در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در اسلام سعد و نحس بعضی ایام پذیرفته شده است. به خاطر وقایعی که در آن اتفاق افتاده و به این وسیله مردم به وقایع گذشته توجه کنند و درس ها و عبرت ها از آن بگیرند و برای دفع آن به خدا توسل جسته و از او مدد جویند و از مجازات و مکافات اعمال خویش غافل نباشد.
سعد به معنای فراهم شدن امور و مقدمات الهی است، برای نیل و رسیدن به خیر (دنیوی و اخروی) در برابر آن، نحس قرار دارد. نحس در لغت به معنای سرخ شدن افق است؛ همچون مِس گداخته. در اصطلاح به هر چیز شوم نحس گفته می شود. و یا فراهم نشدن مقدمات و امور کارها، نحس تلقی می شود.
سعد و نحس در قرآن
در قرآن کریم، تنها در دو مورد اشاره به «نحس بودن ایام» شده است:۱. آن جا که می فرماید: «ما تندباد وحشتناک و سردی را «فِی یَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ» در یک روز شوم مستمر بر آن ها فرستادیم، که مردم را همچون تنه های نخل ریشه کن شده، از جا برمی کند». ۲. در جایی دیگر، قرآن کریم می فرماید: «فَاَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی ایام نَحِسَاتٍ ...؛ بادی سخت و سرد در روزهای شومی بر آن ها مسلط ساختیم».و در نقطه مقابل آن، تعبیر «مبارک» آمده است؛ چنان که درباره شب قدر می فرماید: «اِنَّا اَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُبَارَکَةٍ ...؛ ما قرآن را در شبی پربرکت نازل کردیم».به این ترتیب قرآن کریم، به صورت سربسته به این مسئله اشاره دارد، لذا می توان گفت تا این جا اصل سعد و نحس بودن بعضی ایام را به صورت اجمال پذیرفته است.
← دیدگاه علامه طباطبایی
در روایات اسلامی به احادیث زیادی در زمینه «نحس و سعد ایام» برخورد می کنیم که بسیاری از آن ها، روایات ضعیف می باشند. ولی روایات معتبری نیز وجود دارد که به برخی از این روایات معتبر اشاره می شود.از امیرمؤمنان درباره روز «چهارشنبه» و فال بدی که به آن می زند و سنگینی آن و این که منظور کدام چهار شنبه است، سؤال شد، حضرت فرمود: «چهارشنبه آخر ماه است که در محاق اتفاق افتد، و در همین روز «قابیل» برادرش «هابیل» را کشت... و خداوند در این روز چهارشنبه تندباد را بر قوم عاد فرستاد». ازاین رو بسیاری از مفسران به پیروی از روایات، آخرین چهارشنبه هر ماه را روز نحس می دانند و از آن به «اربعاء لاتدور» تعبیر می کنند و یعنی چهارشنبه ای که تکرار نمی شود.در بعضی دیگر از روایات می خوانیم که روز اول ماه روز سعد و مبارکی است؛ چراکه آدم در آن آفریده شد و هم چنین روز ۲۶؛ چراکه خداوند دریا را برای موسی شکافت. امام صادق (علیه السلام) درباره نوروز فرمود: «روز مبارکی است که کشتی نوح بر جودی قرار گرفت و جبرئیل بر پیامبر اسلام نازل شد، و روزی است که علی (علیه السلام) بر دوش پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) ـ رفت بت های کعبه را شکست و داستان غدیر خم مصادف با نوروز بود».
نکته مهم
...

جملاتی از کاربرد کلمه سعد و نحس ایام

تنها قطعاتی از آثارش به جای مانده است، به نام‌های دربارهٴ ایام، فال‌نامه، پیش‌گویی سعد و نحس ایام، دربارهٴ علایم تفأل از روی امعا و احشا، دربارهٴ خواب‌گزاری، دنیای یونانی و خارجی، دربارهٴ بادها، در طبیعت انسان، دربارهٴ جانوران، و غیره.
در روایات شیعه از صدر اسلام تا قرن هفتم هیچ اشاره ای به شرف الشمس نیست اما از ان هنگام در برخی کتب و بدون هیچ سندی روایاتی به امام اول شیعیان نسبت داده شده که در قرون اخیر رواج بیشتری میابد اما در کتاب «الاحجار الکریمه: التختم - الخواص - النقوش» نوشته محسن عقیل در زیر عنوان «حرز من جمیع المکاره» اینگونه از حجت بن الحسن عسکری امام دوازدهم شیعیان آمده‌است: «آن حرزی است برای محافظت از تمام بدی‌های آسمانی و زمینی و آن اسم اعظم است و کامل‌ترین انگشتر است.» از سویی در دوران صفوی گرایش گسترده‌ای به خرافات "سعد و نحس ایام " با استفاده از ستارگان و نجوم در جامعه ایجاد می‌شود که با استقبال سلاطین وقت نیز روبرو می‌شود. داماد مجلسی (خاتون آبادی) کتابی تحت عنوان «الانوار المشرقه» برای یافتن سعد و نحس ایام می‌نویسد خود مجلسی نیز می‌نویسد در برخی احادیث شرف (بهترین مکان) شمس (خورشید) را برج حمل دانسته‌است. اصطلاحی است که رمالان با استفاده سعادت و نحوستی که از قرار گرفتن ستاره‌ها در برج‌های فلکی به دست می‌آورند آن را وضع کرده‌اند (مانند هبوط و شرف و …) و گفته‌اند شرف آفتاب وقتی است که در درجه ۱۹ حمل (فروردین) باشد.