سادات زیدی

علویان طبرستان یا سفیدجامگان زیدی علوی سلسله‌ای از سادات زیدی بودند که دولت آنان در طبرستان، نخستین دولت شیعی در ایران بود که در شرق اسلامی به دور از تأیید خلفای عباسی، تشکیل شد. این تهدیدی جدی برای خلافت عباسی بود و آنها به هر قیمت در صدد نابودی آن بودند. این علوی‌ها پیرو مذهب زیدیه بودند و با قیام داعی کبیر، توانستند قدرت سیاسی جدیدی ایجاد کنند. داعی کبیر توانست با فتح قسمت‌های بسیاری از شمال ایران، حکومت خود را استقرار دهد؛ ولی پس از مرگ او، اختلاف میان برادر و دامادش موجب ضعف علویان شد و سامانیان به این حکومت حمله کردند. چندی والیان سامانی در طبرستان قدرت را در دست داشتند تا این که ناصر کبیر توانست با مسلمان کردن گروهی از اهالی دیلمان، ارتشی فراهم کند و حکومت علویان را دگرباره مستقر گرداند. با این حال اندک‌اندک، حکومت علویان در طبرستان دچار اختلافات داخلی شد و فروپاشید. اسفار بن شیرویه، مرداویج زیاری، ماکان کاکی و آل بویه، از فرماندهان نظامی سپاهیان علوی بودند که پس از مدتی استقلال اعلان کردند و قدرت یافتند.

از جمله آثار تاریخی این شهر آرامگاه الثائر فی اللّه، ابوالفضل (ابوطالب) جعفربن محمد، فرمانروای علوی زیدی هُوسَمْ در نیمه اول قرن چهارم واقع در منطقه میانده می‌باشد. او نوه حسین الشاعر (مرعشی: حسین المحدّث)، و برادرحسن اُطْروش، از سادات زیدی و معروف به سید ابیض می‌باشد. از دیگر اماکن مذهبی، بقعه آقا شیخ زاهد، بقعه آقا سید حسین و حسن و امیر احمد، آقا سید رضی، گورستانی قدیمی و قلعه سنگ نو، بقعه‌های سه برادر و محمد امین است که کنار طبیعت سبز اطراف رنگ و بویی تازه گرفته‌است. از جلوه‌های بی نظیر چابکسر چشمه دمکش است با اهمیت علمی و تفریحی می‌باشد. صنایع دستی چابکسر تابعی از استان گیلان است و شامل خراطی، منبت کاری، معرق کاری، حصیربافی، بامبو بافی، مروار بافی، سفالگری و سرامیک سازی، نقاشی روی کدو، نمد بافی، شال بافی، ابریشم بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی، چادر شب بافی، قالی بافی و قلاب دوزی می‌شود.