زکرویه

معنی کلمه زکرویه در لغت نامه دهخدا

زکرویه. [ زَک ْ رَ وَ ] ( اِخ ) ابن قهرویه قرمطی که بسال 274 هَ. ق. به عهد المکتفی باللّه خروج کرد و مذهب زندقه آشکار کرد و بر کوفه و دیاربکر و بعضی از شام مستولی شد و به حجاز رفت و در روز عرفه در حرم حاجیان را بکشت و خواسته حجاج ببرد و [ خواست ] راه کعبه معظم بسته گرداند، چنانکه دیگر کس به کعبه نرود، مکتفی لشکرها بفرستاد و در ترتیب لشکر مالها بذل کرد و ایشان را به کرات محاربات عظیم رفت تا سرانجام او را به دوزخ رسانیدند. قوافل حجاز همچنان از بیم او نمی یارستند آمدن.مکتفی سر او در ولایت بگردانید تا خبر قتل او شایع شد و حجاج بدان دلگرمی می گرفتند و عزیمت. ( از تاریخ گزیده ص 338 ). رجوع به غزالی نامه ، مجمل التواریخ ، تجارب الامم ، کامل ابن اثیر و فرهنگ فارسی معین ج 5 شود.

معنی کلمه زکرویه در فرهنگ فارسی

ابن قهرویه جانشین حملان موسس بدعت قرمط و داعی بزرگ آن.و پسرانش یحیی و حسین در شمال عراق و بلاد شام شروع بنشر عقاید قرامطه کردند و مدتی دمشق را در محاصره گرفته و قوافل حاج را غارت نمودند و فتنه آنان تا سال فوت وی ( ۲۹۴ ه . ق . ) بقوت ادامه داشت .
ابن قهرویه قرمطی که بسال ۲۷۴ به عهد المکتفی بالله خروج کرد و مذهب زندقه آشکار کرد .

جملاتی از کاربرد کلمه زکرویه

این گروه پس از شکست قیام زکرویه بن مهرویه قرمطی توسط خلافت عباسی در سال ۹۰۷ ظهور کرد. زکرویه درگذشت، اما بسیاری از پیروان او در سواد (منطقه حاصلخیز روستایی اطراف کوفه) معتقد بودند که او نمرده‌است و برای رهبری آنها بازخواهد گشت. در سال ۹۰۷–۹۰۸ داعی (مبلغ اسماعیلی) به نام ابوحاتم زوتی که در سواد فعالیت داشت، پیروان خود را از خوردن سیر و تره و شلغم و ذبح حیوانات و پیروی از برخی فرایض عرفی اسلامی منع کرد. پیروان او لقب بقلیه را که به زودی عموماً به قرمطیان سواد گفته می‌شد از آن گرفته‌اند. پیروان زکرویه به زودی به پیروان حمدان اهوازی و ابومحمد عبدان پیوستند که همچنان به بازگشت محمد بن اسماعیل به عنوان مهدی معتقد بودند.