دیوان عطار

معنی کلمه دیوان عطار در دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] دیوان(غزل ها و قصیده ها)، اثر فرید الدین عطار نیشابوری، به زبان فارسی است. پس از «تذکرة الاولیاء»، دیوان عطار را به گمان قوی باید دومین تجربه ادبی او در زمینه تألیف، شمرد. این مجموعه، شعرهای غنایی عطار را از نخستین تا آخرین آنها در بر دارد و با خواندن آن، گسترش قریحه شاعری را در وجود او می توان پی گرفت. دیوان او بیشتر غزل های عاشقانه، عرفانی و قلندروارش را در خود جای داده است، اما شماری از قصیده ها و اندکی از ترجیعات(ترجیع بند و ترکیب بند) نیز در آن یافت می شود.
دیوان عطار، به ترتیب مشتمل است بر 872 غزل، 30 قصیده، 1 ترکیب بند هفت بندی، 1 ترجیع بند هفت بندی و 1 ترکیب بند شش بندی.
صور خیال دیوان عطار را به دو بخش تصویرهای تکراری و تصویرهای تازه و ابتکاری می توان تقسیم کرد و در هر بخش نشان داد که چه عواملی سبب شده است عطار تصویرهای دیگران را در شعرش بیاورد یا تصویرهای تازه ای در آن بیافریند.
این تصویرها که تنها پاره ای از بیت های دربردارنده آنها گزارش می شوند، کمابیش از حوزه تجربه مستقیم عطار در زندگی بیرون بوده اند، مانند تصاویر مربوط به دربارها و شاهان و اشراف. البته عطار، نه در مقام شاعری وابسته به اشراف که همچون انسانی عادی به این عناصر و تصاویر نظر داشته و از این میان به جای خرده کاری ها و جزئیات، بیشتر، وجوه شباهت های کلی را در نظر آورده است. او، در بیشتر این تصویرها، رنگ را وجه شبه برمی گزیند، مانند:
1. تشبیه زردی روی و چهره آفتاب به زر در ابیات زیر:
[ویکی فقه] دیوان عطار (کتاب). «دیوان (غزل ها و قصیده ها)»، اثر فرید الدین عطار نیشابوری ، به زبان فارسی است. پس از « تذکرة الاولیاء »، دیوان عطار را به گمان قوی باید دومین تجربه ادبی او در زمینه تالیف، شمرد. این مجموعه، شعرهای غنایی عطار را از نخستین تا آخرین آنها در بر دارد و با خواندن آن، گسترش قریحه شاعری را در وجود او می توان پی گرفت. دیوان او بیشتر غزل های عاشقانه، عرفانی و قلندروارش را در خود جای داده است، اما شماری از قصیده ها و اندکی از ترجیعات (ترجیع بند و ترکیب بند) نیز در آن یافت می شود.
دیوان عطار، به ترتیب مشتمل است بر ۸۷۲ غزل، ۳۰ قصیده، ۱ ترکیب بند هفت بندی، ۱ ترجیع بند هفت بندی و ۱ ترکیب بند شش بندی.
گزارش محتوا
صور خیال دیوان عطار را به دو بخش تصویرهای تکراری و تصویرهای تازه و ابتکاری می توان تقسیم کرد و در هر بخش نشان داد که چه عواملی سبب شده است عطار تصویرهای دیگران را در شعرش بیاورد یا تصویرهای تازه ای در آن بیافریند.
← تصویرهای تکراری
نرم افزار عرفان۳،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.

جملاتی از کاربرد کلمه دیوان عطار

۱- انتقادی دربارهٔ دیوان عطار، راهنمای کتاب، سال ۶، شماره ۳، ۱۳۴۲.
شفیعی کدکنی سرودن شعر را از جوانی به شیوهٔ قدمایی آغاز کرد و پس از چندی به سبک نو مشهور به نیما یوشیج روی آورد. با انتشار دفتر شعر در کوچه باغ‌های نشابور نام‌آور شد. آثار شفیعی را می‌توان به سه گروه انتقادی و نظری و مجموعه اشعار خود وی تقسیم کرد. آثار انتقادی این نویسنده، شامل تصحیح آثار کلاسیک فارسی و نگارش مقالاتی در حوزه نظریه ادبی می‌شود، که بخشی از آن‌ها در زیر آورده شده‌اند. در میان آثار نظری شفیعی کدکنی کتاب موسیقی شعر جایگاهی ویژه دارد و در میان مجموعه اشعارش در کوچه باغ‌های نشابور آوازه بیشتری دارد. زمزمه‌ها، شبخوانی، از زبان برگ، بوی جوی مولیان، از بودن و سرودن، مثل درخت در شب باران، هزاره دوم آهوی کوهی، صور خیال در شعر فارسی، موسیقی شعر، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران)، تصحیح اسرارالتوحید نوشته محمدبن منور، تصحیح تاریخ نیشابور نوشته حاکم نیشابوری، تصحیح آثار عطار نیشابوری، تصحیح مختارنامه، تصحیح مصیبت‌نامه، تصحیح منطق‌الطیر، تصحیح اسرارنامه، تصحیح دیوان عطار، تصحیح تذکرةالاولیاء و ترجمه آفرینش و تاریخ نیز از جمله آثار محمدرضا شفیعی کدکنی است.