دارالاماره کوفه

معنی کلمه دارالاماره کوفه در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
دار الاماره؛ مقر استاندار و فرماندار، خانه امیر، حاکم نشین، ارگ، ارگ حکومتی. در شهرهایی که امیر و حاکم آنجا حضور داشت، اغلب کنار مسجد جامع شهر، مقر امارت و قصر حکومتی ساخته می شد تا برای اقامه نماز جمعه و ایراد خطبه، فاصله ای نباشد. در کوفه محل استقرار ابن زیاد را دار الاماره می گفتند و مجالس عمومی را در مسجد جامع برگزار می کردند.
اسرای اهل بیت را در کوفه وارد آن مجلس عمومی ساختند و آن گفتگوها میان ابن زیاد و عترت طاهره پیش آمد. در همین قصر که نامش «طمار» بوده، مسلم بن عقیل و هانی را به دستور ابن زیاد شهید کردند.
ساختمان دارالاماره کوفه، به عنوان قدیمی ترین بنای دولتی در اسلام، بدست سعد بن ابی وقاص انجام گرفت. «آثار کوفه قدیم، از جمله دارالاماره از بین رفته و تنها بقایایی از مسجد جامع وجود دارد. اداره آثار باستانی عراق، با تلاش های زیاد، پایه های آن را با حفاری ها پیدا کرد. علایم نشان می دهد که دارالاماره، چهار دیوار به طول 170 متر داشته که ارتفاع متوسط آن 14 متر بوده و هر دیوار از ضلع خارجی به 6 برج نیم دایره متصل بوده و فاصله هر برج با دیگری 60/24 متر و ارتفاع آنها حدود 20 متر بوده است. بنای محکم قصر و نوع مهندسی آن، دارالاماره را از هجوم خارجی مصون می داشته است. کنار برخی درهای اصلی آن نیز اتاق هایی به عنوان زندان و مطبخ بوده است».
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

جملاتی از کاربرد کلمه دارالاماره کوفه

بر اساس روایت منابع اسلامی، هنگامی که مسلم در تنهایی بود عبیدالله سپاهی را برای دستگیری او عازم کرد، این در حالی بود که مسلم در خانه زنی به نام طوعه پناهنده شده‌بود. مسلم با تمام توان به مبارزه با سربازان عبیدالله پرداخت و شجاعانه ایستادگی نمود ولی نهایتاً توسط سربازان عبید الله بن زیاد دستگیر شد. بعد از دستگیری او را نزد عبیدالله بردند و بعد از گفتگوی تند میان آن دو، عبیدالله دستور داد که او را بالای بام دارالاماره کوفه بردند تا شخصی که به دست او زخمی شده بود، او را گردن بزند.
هانی پسر عُروه (نام کامل وی: هانی بن عروة بن الفضفاض بن عمران بن ابی العاص مرادی کوفی) رئیس طایفه بنی مراد بود که در کوفه می‌زیست. هانی از صحابه علی پسر ابی طالب بود. او مسلم بن عقیل، فرستاده حسین بن علی را پناه داد و او را از عبیدالله پسر زیاد مخفی نگاه می‌داشت. عبیدالله پسر زیاد که در آن زمان حاکم بصره و کوفه بود، برای عیادت هانی به خانه‌اش رفت. هانی مسلم پسر عقیل را به کشتن عبیدالله ترغیب کرد اما مسلم نپذیرفت. ابن زیاد، معقل کوفی را برای جاسوسی به خانه هانی فرستاد. معقل کوفی محل اختفای مسلم پسر عقیل را به ابن زیاد گزارش داد و مسلم دستگیر و زندانی شد. به دستور ابن زیاد، مسلم را بر بام دارالاماره کوفه گردن زدند. هانى را پس از دستگيرى و گفتگوهاى‌ تندى كه با ابن زياد داشت، دست بسته به بازار گوسفندفروشان کوفه برده و كشتند. قاتلش‌ «رشيد تركى‌»، غلام ابن زياد بود. قتل او در روز ترویه(هشتم ذی الحجه سال ۶۰) بوقوع پیوست. آرامگاه او در کنار مسجد کوفه و در نزدیکی مزار مسلم بن عقیل و مختار ثقفی قراردارد.

گفته‌های دیگری هم در این باره یاد شده، چنان‌که در سلطنةالحسین آمده، بعضی گمان کردند که در دارالاماره کوفه دفن شده و بعضی از عامه گفتند که جنازه را در تابوتی با شتر به طرف مدینه حمل کردند که در آن‌جا دفن کنند ولی شبی شتر در راه گم شد و کسی بر او دست نیافت و گفتند که در پس ابرها پنهان شد و بعضی ذکر کردند که حضرت را در صندوقی نهاده و بر شتر سوار کردند و شتر را رها نمودند و او به بلاد طی رفت، مردم که آن را دیدند گمان مالی به صندوق بردند و آن را دفن نمودند که اگر صاحبش پیدا شود به او مسترد دارند و شتر را نحر کردند و خوردند و این قول را بنی‌امیه معتقد بوده و آن را شهرت دادند .