خط تراش

معنی کلمه خط تراش در لغت نامه دهخدا

خط تراش. [ خ َطْ طِ ت َ ] ( نف مرکب ) نام چاقویی است که خط را می تراشد و پاک می کند . ( یادداشت بخط مؤلف ).

معنی کلمه خط تراش در فرهنگ فارسی

نام چاقویی است که خط را می تراشد و پاک می کند .

جملاتی از کاربرد کلمه خط تراش

مصالح ساخت این بنا را تماماً سنگ‌های حجیم تراش‌خورده تشکیل داده که به صورت خشکه چین و بدون ملات و به صورت رج رج بر روی هم قرار گرفته‌اند. برش دادن تپه نیز بخاطر وضعیت ساخت بنا و جلوگیری از ریزش آن بوده‌است. سازندگان بنا پس از احداث دیوارها، با یک حرکت دقیق و محاسبه شدهٔ هندسی و معماری در ارتفاع ۱۱۰ سانتیمتر خیز تاق را شروع کرده، و پوشش بنا را با قرار دادن سنگهای تراش خورده به صورت عمود در کنار هم به صورت طاق گهواره‌ای یا آهنگ در ارتفاع ۲۲۰ سانتیمتر به وجود آورده‌اند. در بنا تاق مذکور، معماران با بکار بردن تنها ۱۷۵ قطعه سنگ‌تراش خورده، دیوارها و تاق گهواره‌ای را احداث نموده‌اند. سنگ‌های بکار رفته در بنا در هر رج، در ارتفاع یکسان و در یک خط تراش خورده‌اند. سنگ‌ها با طول‌های متفاوت بدون ملات، زبانه یا چفت و بند بر روی هم قرار گرفته‌اند. بزرگترین قطعه سنگ بکار رفته در این بنا، در سردر در ابعاد ۷۲ × ۵۵ ×۱۳۲ سانتیمتر و کوچکترین آن به ابعاد ۲۶ × ۲۴ سانتیمتر در دیواره بنا بکار رفته‌است. بنای تاق در فضای داخلی کاملاً یکنواخت، ساده و بدون هرگونه تزئینی است. در سطح داخلی بنا در حال حاضر کفی موجود نمی‌باشد؛ تنها بخش نعل درگاهی با پوششی از سنگ‌های تخت لاشه‌ای از جنس صخره‌های بالا دست بنا پوشیده شده‌است. برای کشف کف احتمالی بنا، گمانه‌ای درضلع شمال غربی سطح داخلی و در مجاورت دیوارهای شمال و غرب ایجاد گردید، اما اثری از کف بدست نیامد. براساس شواهد موجود، احتمالاً کف بنا را چون نعل درگاهی از سنگ‌های لاشه‌ای تخت کف‌سازی نموده بوده‌اند. کف کنونی بنا شامل شن و خاک به صورت فشرده و کوبیده شده‌است.