معنی کلمه حسین بن سعید اهوازی در دانشنامه آزاد فارسی
حسین بن سعید اهوازی ( ـ۳۰۰ق) محدّث و فقیه شیعی، از اصحاب امام رضا (ع) و امام جواد (ع) و امام هادی (ع). با مشارکت برادرش حسن بن سعید اهوازی، ۳۰ جلد کتاب در احکام حلال و حرام تألیف کرد که بسیاری از آن ها به نام وی شهرتی بیشتر یافته است. روایات فراوانی از او در کتب اربعه و دیگر کتب حدیث آمده و برخی از آثارش همچون کتاب الزهد چاپ شده است.
معنی کلمه حسین بن سعید اهوازی در دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] حسین بن سعید اهوازی، فقیه و محدّث امامی نیمه اول قرن سوم است که همراه با برادرش حسن، آثار فقهی و حدیثی مهمی تألیف کرد. این دو برادر در کوفه به دنیا آمدند، ولی سال تولد آنان مشخص نیست. درباره پدرشان سعید، در منابع فقط به این نکته اشاره شده که لقب او دَنْدان بوده و ابن داوود حلّی نام وی را در شمار راویان مجهول آورده است. بنابر منابع، این دو برادر و نیاکانشان از آزادشدگان (موالی) امام سجاد علیه السلام بودند. دو دایی آنها، علی بن یحیی و جعفربن یحیی، که به ترتیب از یاران امام رضا و امام جواد علیهماالسلام بودند، در منابع رجالی، ثقه معرفی شده اند. مشایخ حسین بن سعید از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السلام به شمار می رود. او از این امامان بدون واسطه حدیث نقل کرده و به واسطه مشایخی چون ابن ابی عُمَیر ، علی بن نُعمان، حسن بن محبوب و محمدبن سَنان از امامان پیشین هم روایت کرده است. به نوشته نجاشی ، نقلِ بی واسطه حسین بن سعید از فَضّالةبن ایوب (زنده در ۱۸۳) و زُرعةبن محمد حَضْرَمی (زنده تا ۱۸۳)، که در پاره ای منابع به آن اشاره شده است، ممکن نیست و او، به واسطه برادرش حسن، از آنان روایت کرده است. احتمالاً در نسخ قدیمی نام حسین، به اشتباه، به جای حسن ضبط شده است. سکونت و درگذشت حسین بن سعید و برادرش حسن از کوفه به اهواز رفتند. پس از مدتی، حسین به قم مهاجرت کرد و در آن جا سکنا گزید. میزبان او در قم حسن بن ابان قمی بود. حسین بن سعید در قم درگذشت. سال درگذشت او دانسته نیست، ولی گفته اند که تا ۲۵۴ زنده بوده است. شاگردان ... [ویکی شیعه] حسین بن سعید اهوازی، فقیه و محدث امامی نیمه اول قرن سوم که همراه با برادرش حسن، آثار فقهی و حدیثی مهمی تألیف کرد. نام وی در اسنادِ بیش از پنج هزار حدیث شیعه آمده است. وی از اصحاب امام رضا(ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) بوده است. حسین بن سعید، در کوفه به دنیا آمد، ولی سال تولدش مشخص نیست. درباره پدرش سعید، در منابع فقط به این نکته اشاره شده که لقب او دَنْدان بوده و ابن داوود حلی نام وی را در شمار راویان مجهول آورده است. [ویکی اهل البیت] کلید واژه: یاران امام جواد علیه السلام، حسین بن سعید اهوازی، زندگینامه حسین بن سعید اهوازی، تألیفات حسین بن سعید اهوازی ابومحمد، حسین بن سعید بن حماد بن مهران اهوازی، یکی از شخصیت های بزرگ شیعه در قرن سوم هجری، در کوفه، شهر روات بزرگ شیعه، به دنیا آمد. او اصالتاً ایرانی بود. رشد او در خاندانی صورت گرفت که ارادتمند و علاقه مند به اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و از موالی امام زین العابدین علیه السلام بشمار می آمدند. او یکی از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم السلام می باشد. وی از راویان بزرگ حدیث و از مشایخ جلیل القدر روایتی بشمار می آید. روایات وی از اعتبار و شهرت خاصی در میان فقهای شیعه برخوردار است و در بسیاری از مجموعه های بزرگ روایی مانند: اصول کافی، من لایحضره الفقیه، تهذیب الأحکام، الاستبصار، محاسن، وسائل الشیعة و بحارالأنوار از وی روایت نقل شده و به احادیث او استناد می گردد. حسین بن سعید اهوازی محدث بزرگوار و فقیه و دانشمند عالیقدر آوازه شیعه است. در کتب رجال حدیث جامعه شیعه، حسین بن سعید به عنوان یکی از مفاخر رجال حدیث و شاگردان موثق و مورد احترام سه تن از ائمه اطهار علیهم السلام، نام بردار است، و همه جا به نیکی و عظمت و عدالت و وثاقت و تالیفات نیکو شناخته شده است. معمولاً در کتب رجال از وی و برادر بزرگش «حسن» به خصوص هنگام نام بردن از تالیفات حسین، یک جا نام می برند، و می نویسند: «حسن و حسین بن سعید اهوازی» سی کتاب مشهور به «حسین» را کار هر دو برادر می دانند، با این فرق که «حسن» تالیفات بیشتری داشته است. ولی چون نام «حسین» بیشتر بر سر زبان و قلم فقها و محدثین بوده و هست، و سی کتاب معروف دو برادر به نام «کتب حسین بن سعید» شهرت دارد. ابن ندیم(385) در کتاب مشهور خود «فهرست» ضمن شمارش مؤلفان شیعه از هر دو برادر نام برده و می نویسد: «حسن و حسین اهوازی، فرزندان سعید، از مردم کوفه، و موالی علی بن الحسین علیه السلام و هر دو برادر از اصحاب امام رضا علیه السلام بوده اند دانش این دو برادر در زمان خود از هر دانشمند دیگری در فقه و آثار و مناقب و سایر علوم وسیع تر بود این دو پسران سعید بن حماد بن سعید می باشند که با ابوجعفر ابن الرضا (امام محمدتقی علیه السلام) نیز مصاحبت داشتند حسین مؤلف این کتاب هاست». سپس 12 کتاب او را نام می برد. آیت الله خوئی می نویسد: «حسین بن سعید» در اسناد بسیاری از روایات که بالغ بر 5026 مورد می گردد، واقع شده است. از تعداد روایات نقل شده از حسین بن سعید، به خوبی می توانیم پی به کوشش این محدث بردبار استاد دیده و سرد و گرم زمانه چشیده و شهرها و کشورها گشته به خوبی پی ببریم، و شخصیت دینی و علمی او را در عصری که می زیسته است یعنی نیمه اول سده سوم هجری در میان انبوه محدثان و فقهای خاصه و عامه، چنان که می باید درک کنیم. حسین بن سعید اهوازی، این ثقه جلیل القدر و پرکار گذشته از شاگردی و افتخار مصاحبت سه امام معصوم یعنی حضرت رضا، امام جواد و امام هادی علیهم السلام، نزد بسیاری از شاگردان بزرگ امام رضا و حضرت موسی بن جعفر و امام صادق علیهم السلام نیز شرایط شاگردی و کسب فقه و حدیث و تفسیر قرآن و اخلاق و معالم حلال و حرام، به جای آورده است.
جملاتی از کاربرد کلمه حسین بن سعید اهوازی
بنا بر گفته شیخ طوسی و اردبیلی از رجال‌شناسان حدیثی شیعه، حسین بن سعید اهوازی از یاران علی‌بن موسی‌الرضا و محمد تقی و همچنین از یاران علی النقی می‌باشد. بعضی دیگر همچون برقی رجال‌شناس شیعه، وی را از اصحاب و محدثان علی بن موسی الرضا و محمد تقی بحساب آورده‌است.
در سدهٔ نخست هجری قمری، بیشتر شیعیان از کوفه بودند و کوفی خوانده می‌شدند. از دوران محمد باقر و جعفر صادق، لفظِ قمی نیز در آخرِ نامِ بعضی شیعیان به‌چشم می‌خورد که نشان از گسترشِ شیعیان در این شهر داشت. در زمانِ هادی، بیشترین شیعیانِ ایران از قم بودند. شهرهای آوه و کاشان تحت تأثیر تعلیماتِ شیعیِ علمای قم قرار داشتند. محمد بن داود قمی و محمد طَلْحی از جمله کسانی بودند که از قم و مناطقِ اطرافش به‌وکالت از هادی، اموال و اخبار دریافت می‌کردند. با وجود اقلیتِ شیعه در ایرانِ آن روز، جُرجان و نیشابور از دیگر شهرهایی بودند که به مرکزِ نفوذِ شیعه در قرن چهارم هجری قمری تبدیل شد. همچنین همدان و سپس اصفهان از شهرهایی بودند که گروهی از شیعیانِ هادی در آن به‌سر می‌بردند. بُشر بن بَشّار نیشابوری، فَتح بن یزید جرجانی، احمد بن اسحاق رازی، حسین بن سعید اهوازی، حَمْدان بن اسحاق خراسانی و علی بن ابراهیم طالقانی از جمله شیعیان هادی بودند که نام‌شان بیانگرِ انتساب‌شان به شهرهای مختلفِ ایران است.