حجیت اجماع

معنی کلمه حجیت اجماع در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] به صحت استناد و احتجاج به اجماع حجیت اجماع گفته می شود.
حجیت اجماع، به معنای صحت تمسک و احتجاج به اجماع از سوی شارع نسبت به مکلف و به عکس می باشد که لازمه آن، منجزیت - در صورت اصابت به واقع - و معذریت - در صورت عدم اصابت به واقع - است.
اجماع و اصولیون
اصولیون امامی، همانند اهل سنت اجماع را در شمار ادله حکم شرعی آورده اند، ولی این اشتراک تنها در شکل و اسم است؛ به این معنا که اصولیون امامی به هیچ عنوان، اجماع را دلیلی مستقل در مقابل کتاب و سنت نمی دانند، بلکه اجماع نزد آنان بدان جهت اعتبار دارد که از سنت قول، فعل و تقریر معصوم ـ علیه السلام ـ کشف می کند. بنابراین آن چه حجت است رأی و نظر معصوم ـ علیه السلام ـ است و حجیت اجماع نیز دائر مدار کشف از نظر معصوم ـ علیه السلام ـ می باشد. به همین دلیل اصولیون امامی گفته اند اگر از اتفاق تعداد کمی نیز رأی و نظر معصوم ـ علیه السلام ـ به دست آید، حجت است، به خلاف اهل سنت که ملاک حجیت را اجتماع امت می دانند.

جملاتی از کاربرد کلمه حجیت اجماع

همچنین عبدالرازق فصل مختصری از کتابش را به اجماع اختصاص داد و بعدها در کتاب دیگر خود، به‌طور کامل به نقد مبانی حجیت اجماع در فقه پرداخت. دیدگاه‌های عبدالرازق دربارهٔ اجماع مورد توجه فقیه بزرگ و رئیس دانشگاه الازهر محمود شلتوت قرار گرفت. شلتوت هم در کتاب پرآوازه الاسلام عقیدة و شریعة امکان اجماع نظری را امری غیرممکن برمی‌شمارد.