امامت امام سجاد

5 - يكى از دلايل امامت امام سجاد (عليه السلام ) تصريحرسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) بر امامت اوست ، چنانكه ((روايت لوح )) بيانگراين مطلب است ، اين روايت را جابر بن عبداللّه انصارى از پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) نقل نموده است . (149)

به عقيده زيديه تنها سه امام نخست اماميه از جانب پيامبر صلى الله عليه و آله بهامامتشان تصريح شده است و پس از امام سوم در ميان امامان معصوم كسى كه شرط مبارزه باستمگران را داشته باشد نيست و لذا آنها به امامت امام سجاد عليه السلام و ديگران كهبه جهاد علنى نپرداختند اعتقاد ندارند در عوض زيد و يحيى بن زيد و محمد بن عبد الله(نفس زكيه ) و عده اى ديگر را كه به جهاد پرداختند امام مى دانند. بنابراين يكى ازتفاوتهاى زيديه با اماميه در اين است كه زيديه شرط امام بودن را مبارزه مسلحانه مىدانند.

هر چند برخى خواسته اند تا با استناد به اين حديث ، محمد حيفيه را متهم كنند و شخصيتوى را مخدوش شمارند ولى حق اين است كه اگر حديث در مجموع مورد نظر قرار گيرد وپايان آن نيز ملاحظه شود، پرستش محمد حنفيه ناشى از ندانستن بوده و او با طرحمطالب نخستين خود، در خود حقيقت در پى شناخت واقعيت بوده ، و آنگاه كه حق را دريافته ،تسليم شده و امامت امام سجاد - عليه السلام - را پذيرفته است .

عقيده زيديه درباره امامت به اين صورت است كه آنان تنها به سه امام منصوص معتقدند واز اين رو مى توان آنها را شيعه سه امامى دانست . به اعتقاد آنها پيامبر اكرم صلى اللهعليه و آله تنها به امامت امام على و امام حسن و امام حسين عليهما السلام تصريح كرده است وپس از اين سه بزرگوار، امام كسى است كه شرايطى را احراز كند. يكى از اين شرايطجهاد علنى و مبارزه مسلحانه با ستمگران است . از همين جاست كه زيديه پس از امام حسينعليه السلام ، به امامت امام سجاد عليه السلام و ديگر امامان اماميه كه به جهاد علنىنپرداختند، اعتقاد ندارند. در عوض ، آنان زيد بن على ، يحيى بن زيد، محمد بن عبدالله(نفس زكيه )، ابراهيم بن عبدالله و شهيد فخ و برخى ديگر از فاطميان را كه به جهادعلنى پرداختند، امام مى دانند، از نظر آنان ، شرط دوم امام ، فاطمى بودن است . منظور ازفاطمى ، كسى است كه از طريق پدر به امام حسن و امام حسين عليهما السلام كه فرزندانحضرت فاطمه عليه السلام هستند، برسد، معرفت نسبت به دين و شجاعت نيز از شرايطامام است .

هر چند محور اصلى سخن در فصل ، بررسى امامت امام سجاد (ع ) مى باشد و از اين رهگذر،به ضرورت ، نگاهى به منكران امامت زين العابدين - كيسانيه - افكنديم تا حجت و منطق وانگيزه آنان را بشناسيم و اين نگاه به بررسى شخصيت محمد حنفيه و مختار به عنوان دوعنصر مطرح در فرقه كيسانيه انجاميد، اكنون به موضوع اصلى باز مى گرديم و ازآنچه به اختصار ياد آور شديم ، نتيجه مى گيريم .

تاريخ نشان مى دهد كه شيعيان در عصر امامت امام سجاد - عليه السلام - با جراحتهاىسنگينى كه از روزگار غصب خلافت و جنگ صفين و نهروان وجمل و روزگار احساس مى كردند، مجالى براى نبردى دوباره با دستگاه اموى نداشتند.فشارهاى روز افزون دستگاه خلافت و نافرجامى قيامهاى توابين ، بذر ياءس و نااميدىرا در روحها پراكنده ساخته بود.

گواهى حجرالاسود بر امامت امام سجاد(ع ) امام باقر(ع ) فرمود: پس از شهادت امام حسين (ع )، برادرش محمد بن حنفيه شخصى رانزد امام سجاد (ع ) فرستاد ت و توسط او پيام داد كه من با شما سخن محرمانه اى دارم ،ساعتى تعين كن تا با هم صحبت كنيم .