الوسواس

معنی کلمه الوسواس در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
وسوس (۵ بار)
واژه «وسواس» به گفته «راغب» در «مفردات»: در اصل، صدای آهسته ای است که از به هم خوردن زینت آلات برمی خیزد! سپس، به هر صدای آهسته گفته شده، و بعد از آن به خطورات و افکار بد و نامطلوبی که در دل و جان انسان پیدا می شود، و شبیه صدای آهسته ای است که در گوش فرو می خوانند، اطلاق گردیده.
«وسواس» معنای مصدری دارد، ولی گاهی به معنای «فاعل» (وسوسه گر) نیز می آید، و در آیه مورد بحث به همین معناست.
وسوسه شدن به معنی حدیث نفس است یعنی کلامی که در باطن انسان می‏شود خواه از شیطان باشد یا ازخود انسان در مجمع فرموده: وسوسه با صدای آهسته به سوی چیزی خواندن است . «وَسْوَسَ لَهُ» یعنی نصیحت و خیرخواهی بنظر او آوردولی «وَسْوَسَ‏اِلَیْهِ» یعنی معنا را با صوت خفی به او القاء کرد(مجمع). شیطان به آن دو وسوسه کرد تا آنچه از عورتشان پنهان بود بر آنها آشکار کند. . ما انسان را خلق کرده‏ایم و می‏دانیم آنچه را که باطنش با او سخن می‏گوید(از افکارش اطلاع داریم) * . وسواس افکار بیفایده و مضری است که به ذهن خطور می‏کند (افکارباطل) در جوامع الجامع فرموده:«اَلْوَسْوَسَةُ وَ الْوَسْواسُ: اَلصَّوْتُ الْخَفِّیِ». یعنی بگو پناه می‏برم به پروردگار مردم، معبود مردم، حکمران مردم، (آری پروردگار خداست معبود خداست، پادشاه خداست) از ضرر فکر باطل و مخفی که در سینه‏های مردم سخن میگوید. و آن گاهی از طرف جن و شیاطین است که در دل پیدا می‏شود و گاهی از جانب مردم. افکار باطله که منشأ کارهای باطل وحرام اند گاهی از جانب شیاطین به قلب القاء می‏شود و گاهی از مردمان ناپاک درهر صورت فقط پناه بردن به خدا از شر آنها مصون میدارد.

جملاتی از کاربرد کلمه الوسواس

در اين مورد آيه بسيار است كه انشاء اللّه در جاى خودش بحث خواهد شد، خلاصه (استعاذه) توصيه و دستور (خداوند متعال به پيغمبرش صلى الله عليه و آله ) است : كهبگو: پروردگارا به تو پناهنده مى شوم از شر وسواس شيطان (سوره 23، آيه 97 و98 و همچنين در سوره معوذتين ) مى فرمايد: من شر الوسواس الخناس للّه .(30)
(من شر الوسواس الخناس ، الذى يوسوس فى صدور الناس ) (36)
فقد مات و الله جدى رسول الله صلى الله عليه و آلهقتل ابى عليه السلام و صاح الوسواس الخناس ، ودخل الشك فى قلوب الناس ، و نعق ناعق الفتنة و خالفتم السنة فيالها من فتنة صماءبكماء عمياء، لايسمع لداعيها، و لايجاب مناديها، ولايخاف واليها، ظهرت كلمة النفاق ، وسيرت رايات اهل الشقاق تكالبت جيوش اهل المراق من الشام و العراق هلموا رحمكم الله الىالايضاح و النور الوضاح ، و العلم الجحجاح ، والافتتاح الى النور الذى لايطفى و الحقالذى لايخفى