[ویکی نور] الاختصاص، به زبان عربی و حاوی مجموعه روایاتی از اهل بیت عصمت و طهارت درباره مسائل اعتقادی و اخلاقی و... است. مؤلف این کتاب، از برجسته ترین علمای شیعه در قرن چهارم هجری؛ یعنی ابوعبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی ، ملقب به شیخ مفید است. کتاب «الاختصاص»، برای دست یابی به بسیاری از روایات نایاب که دارای مفاهیمی عالی و شگرف می باشند، کتابی بس ارزش مند و قابل توجه است. کتاب های شیخ مفید، پیوسته، مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار داشته و در بسیاری از منابع روایی بزرگ شیعه، مانند بحار الانوار مورد استناد قرار گرفته است. شیخ مفید، در آغاز کتاب، می فرماید: «من، این کتاب را با زحمات فراوان و مطالعات عمیق در علوم مختلف روایی و چشمه های گوارای احادیث اهل بیت(ع) نگاشتم تا شخصیت های برجسته اسلام را معرفی و فضایل آنها را آشکار سازم و مقام علما و اندیشمندان راستین و ارزش علم و دانش آنها را نمایان گردانم». [ویکی فقه] الاختصاص (کتاب). این کتاب(الاختصاص)، به زبان عربی و حاوی مجموعه روایاتی از اهل بیت عصمت و طهارت در باره مسائل اعتقادی و اخلاقی و... است. مؤلف این کتاب، از برجسته ترین علمای شیعه در قرن چهارم هجری؛ یعنی ابو عبدالله، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، ملقب به شیخ مفید است. کتاب «الاختصاص»، برای دست یابی به بسیاری از روایات نایاب که دارای مفاهیمی عالی و شگرف می باشند، کتابی بس ارزش مند و قابل توجه است. کتاب های شیخ مفید، پیوسته، مورد توجه علما و فقهای شیعه قرار داشته و در بسیاری از منابع روایی بزرگ شیعه، مانند بحار الانوار مورد استناد قرار گرفته است. شیخ مفید، در آغاز کتاب، می فرماید: «من، این کتاب را با زحمات فراوان و مطالعات عمیق در علوم مختلف روایی و چشمه های گوارای احادیث اهل بیت علیه السّلام نگاشتم تا شخصیت های برجسته اسلام را معرفی و فضایل آنها را آشکار سازم و مقام علما و اندیشمندان راستین و ارزش علم و دانش آنها را نمایان گردانم» . ← ساختار ۱. ↑ :الاختصاص، الشیخ المفید، ۱، ص۱. نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور). رده های این صفحه : آثار شیخ مفید | کتاب شناسی | کتب حدیثی شیعه [ویکی شیعه] الاختصاص (کتاب). الإختصاص، مجموعه ای متنوع از احادیث معصومان (ع) در حوزه عقاید، سیره و تاریخ، حکمت و اندرز، اخلاق و آداب، فضایل اهل بیت و نقایص مخالفان آنان، معجزات و کرامات. درباره نویسنده کتاب، اختلاف نظر هست و شیخ مفید، جعفر بن حسین المؤمن و أبو علی أحمد بن الحسین بن أحمد بن عمران، در منابع مختلف نویسنده آن شناخته شده اند. برخی، این کتاب را به نویسنده ای ناشناخته منتسب کرده اند. در این میان شهرت انتساب الاختصاص به شیخ مفید از دیگران بیشتر است. کتاب «الإختصاص» موضوع واحدی ندارد و مؤلف در مقدمه کتاب به این نکته اشاره کرده است. وی می گوید: عمده ترین بحث درباره این کتاب، مسأله نویسنده آن است. دست کم ۴ نظر درباره مؤلف کتاب وجود دارد:
جملاتی از کاربرد کلمه الاختصاص
462- الاختصاص شيخ مفيد، ص 274، نظير اين مطلب با اندكى تفاوت دراصول كافى ، ج 1، ص 533 نيز آمده است .
59- الاختصاص ، بصائرالدرجات ، الارشاد، اعلام الدرى ، بحارالانوار، شرح نهجالبلاغه ابن ابى الحديد.
1185-بـحـارالانـوار، ج 14، ص 323 بـهنقل از: مفيد، الاختصاص
بهگزارش او، محمّد شهرستانی در اَلْمِلَلُ و النِّحَل، اِبنِ حَجَرِ عَسْقَلانی در لِسانُ الْمیزان، مسعودی در اِثباتُ الْوَصیَّة، شمسالدین ذهبی در میزانُ الإعتِدال، ابن شهرآشوب به نقل از المعارف ابن قتیبه در مَناقِبُ آلِ ابیطالب، صَلاحالدّین صَفْدی در اَلْوافی بِالْوَفَیات، طبری در دَلائِلُ الإمامَة، طَبْرِسی در اَلإحتِجاج و محمدباقر مجلسی در بحارالانوار این مطلب را بیان کردهاند. شیخ مفید در الاختصاص به نقل از جعفر صادق گزارش کردهاست که عمر، فاطمه زهرا را در مسیر حرکت به خانهاش در حالی که قباله فدک در دست داشت، مورد ضرب و شتم قرار داد و با لگد به شکم او کوفت که سبب سقط جنین و مرگ او بر اثر بیماری عارض شده از این حمله بودهاست.
شیخ طوسی از دانشمندان شیعه، در کتاب تلخیص الشافی گزارش میکند که بین شیعیان امامیه، مساله هجوم به خانه علی بن ابیطالب و کتک زدن فاطمه زهرا، اجماعی است و اختلافی در آن نیست. شیخ طوسی همچنین به مساله لگد عمر به شکم فاطمه که منجر به سقط جنین فاطمه که به محسن نامگذاری شدهبود اشاره دارد و این دیدگاه را در میان طوایف مسلمان، مشهور میداند. محمدحسین کاشف الغطاء نیز در جنة الماوی به اجماع تمام منابعی که از قرن اول ه.ق تا قرن یازدهم به موضوع فاطمه زهرا پرداختهاند در خصوص مورد ظلم واقع شدن فاطمه زهرا اشاره دارد و به مساله سیلی خوردن، تازیانه خوردن، سقط جنین محسن و شکسته شدن استخوانهای سینه فاطمه زهرا در اثر حمله عمر بن خطاب اشاره میکند. در کتاب کفایة الطالب از گنجی یکی از دانشمندان سنی، آمدهاست که شیخ مفید مدعی است، فاطمه زهرا فرزند پسری به نام محسن را سقط کرد که محمد این نام را بر او نهاده بود. گنجی میافزاید که به این مطلب در بین ناقلان، تنها ابن قتیبه اشاره کردهاست. در حدیثی از جعفر صادق در کتاب الاختصاص، شیخ مفید گزارش میکند که علی بن ابیطالب، فاطمه زهرا، محسن، حسن و حسین همگی کشته شدند.
71- الاختصاص ، ص 222. بحارالانوار، ج 22، ص 347. قاموسالرجال ، ج 4، ص 429. نفس الرحمان ، ص 4.
159- نفس المهموم ، ص 81، و الاختصاص للشيخ المفيد، ص 73.
کشتهشدن قهرمانانهٔ عباس در نبرد کربلا باعث ایجاد شخصیتی افسانهوار در میان شیعه و سنی گشته که کشف حقیقت تاریخی را کاری بسیار سخت کردهاست. مشکل اصلی از آنجا ناشی میشود که منابع اصلی وقایع کربلا—طبری و بلاذری—اشارهای به جزئیات مرگ عباس نکردهاند. روند تکامل اولیهٔ این داستان را نمیتوان به روشنی مشخص کرد، ولی لقب «سقا» در کتاب الاختصاص شیخ مفید اولین بار دیده شدهاست. داستانهای بعدی که دربارهٔ نحوهٔ کشته شدن عباس شکل گرفتند را میتوان به محافل فُتُوّت در اواخر دورهٔ عباسی نسبت داد. شخصیت نیمه افسانهای عباس حاصل ترکیب مجموعه داستانها و حماسههای مختلفی بودهاست. داستان مرگ او در زمان آوردن آب از رود فرات جهت رفع تشنگی اهل بیت اولین بار در اثری از ابن طوس طوسی پدیدار شدهاست. مراسم یادبود کشته شدن وی در روز نهم محرم (تاسوعا) برگزار میشود.
639- ابوعبدالله محمد بن النعمان البغدادى الملقب بالمفيد، الاختصاص ، صححه وعلق عليه على اكبر الغفارى ، منشورات جماعة المدرسين ، قم ، ص 251؛ مستدركالوسائل ، ج 12، ص 229.