[ویکی الکتاب] ریشه کلمه: صفح (۸ بار) «اصْفَحُوا» از مادّه «صفح» در اصل به معنای دامنه کوه، پهنی شمشیر، و یا صفحه صورت است.
جملاتی از کاربرد کلمه اصفحوا
آیه: فاعفوا و اصفحوا حتی یاءتی اللّه بامره، ترجمه: فعلاً عفو کنید و نادیده بگیرید تا خداوند امر خود را بفرستد، که بروشنی میفهماند: حکم عفو و گذشت دائمی نیست و بزودی حکمی دیگر میآید، که بعدها به صورت حکم جهاد آمد؛ و مانند حکم زنان بدکاره که فرموده: فامسکو هن فی البیوت، حتی یتوفیهن الموت او یجعل اللّه لهن سبیلا، ترجمه: ایشان را در خانهها حبس کنید تا مرگشان برسد یا خدا راهی برایشان معین کند، که باز بهوضوح میفهماند حکم حبس موقتی است و همینطور هم شد و آیه شریفه با آیه تازیانه زدن بزناکاران نسخ گردید، پس جمله: «حتی یأتی اللّه بامره» در آیه اول و جمله «او یجعل اللّه لهن سبیلا» در آیه دوم خالی از این اشعار نیستند که حکم آیه موقتی است و بزودی دستخوش نسخ خواهند شد.»
« «فاعفوا و اصفحوا حتی یاتی اللّه بامره»[آیه ۷] (ترجمه: فعلاً عفو کنید و نادیده بگیرید تا خداوند امر خود را بفرستد)، که میخواهد بگوید: حکم عفو و گذشت دائمی نیست و به زودی حکمی دیگر میآید، که بعدها به صورت حکم جهاد آمد؛ و «فامسکوهن فی البیوت، حتی یتوفیهن الموت او یجعل اللّه لهن سبیلا»[آیه ۸] (ترجمه: ایشان را در خانهها حبس کنید تا مرگشان برسد یا خدا راهی برایشان معین کند) برای حکم زنان بدکاره، که باز میخواهد بگوید حکم حبس موقتی است و همینطور هم شد و این آیه با آیه تازیانه زدن به زناکاران نسخ گردید؛ پس جمله «حتی یاتی اللّه بامره»[آیه ۷] در آیه اول و جمله «او یجعل اللّه لهن سبیلا»[آیه ۸] در آیه دوم خالی از این اشعار نیستند که حکم آیه موقتی است و به زودی دستخوش نسخ خواهند شد.»
6 فرمان عفو دشمن ، به صورت موقّت و تا زمانى است كه مسلمانان دلسرد و دشمنان جسور نشوند. (فاعفوا و اصفحوا حتّى )
پس بنا بر اين ، مقصود از امر آينده در آيه ، همان وعده اى است كه خدا بهرسول گرامى خود و به مؤ منين داده بود، و همان تهديدهايى است كه يكى پس از ديگرىبه مشركين داده و فرموده بود: به زودى مؤ منين را يارى مى كنيم ، و به زودى كفار راخوار كرده و عذابشان مى كنيم ، و دين خود را به امرى از ناحيه خود غلبه مى دهيمهمچنانكه فرمود: (فاعفوا و اصفحوا حتى ياتى الله بامره ) ضمير در (فلاتستعجلوه ) هم بطورى كه از سياق بر مى آيد به همين امر بر مى گردد.