معنی کلمه اسماء دختر عمیس در دانشنامه اسلامی
پدرش عمیس بن معد، از قبیله قحطانی بنی خثعم بن انمار و مادرش هند دختر عون بن زهیر حِمیری بود. از تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست.
اسماء ابتدا با جعفر بن ابی طالب ازدواج کرد. وی همراه همسرش اسلام آورد و جزو نخستین مسلمانان بود.
[ویکی اهل البیت] اسـمـا دخـتـر عمیس بن معدبن تیم بن حارث که مادرش خوله نام داشت , از بانوانی است , که در همان روزهای آغازین بعثت پیامبر(ص ) با آن حضرت بیعت کرد, به آستان مقدس اسلام وارد شد, و کـار دانـش آمـوزی و دریـافت مطالب دینی او بجایی رسید, که می نویسند: اسما ازپیغمبر(ص ) شصت حدیث روایت کرده است .
بـا توجه به این مقام بلند و شخصیت والای اسما,لازم است , قبل از آن که از وضع احادیث او سخن به میان آوریم , پیرامون شخصیت و رفتارهای شجاعانه و دلاورانه او, اندکی بررسی داشته باشیم :.
اسما دختر عمیس , از بانوانی است که در سال پنجم بعثت به همراه شوهر خود جعفربن ابیطالب و حدود 80 نفر از مردان و زنان مخلص ومجاهد, برای حفظ دین خود از مکه به حبشه هجرت کرده و پـس از سـیـزده سـال اقـامـت در آن کـشور, به سال هشتم هجرت بعد از جنگ خ یبر به مدینه مهاجرت نموده است . اسـمـا, دارای نـه خـواهـر بود, که معروفترین آنها میمونه همسر رسول اللّه (ص ), ام الفضل - لبابه همسر عباس عموی بزرگوار پیامبر(ص ) و سلمی همسر حمزه سیدالشهدا بوده اند.
همانطور که خواندیم , اسما دختر عمیس , همسر جعفربن ابیطالب برادر امام علی (ع ) بود, وی در مدت اقامت خود در حبشه سه فرزند به نامهای :عبداللّه , همسر زینب کبری دختر علی (ع ),ومحمد وعـون بـه دنـیـا آورده وآن گـاه هـم کـه شـوهرش جعفر در جنگ موته شهید گردید,با ابوبکر ازدواج کرد,و از او هم دارای فرزندی به نام محمد شد.
آن وقـتـی هـم کـه ابـوبـکـر از دنـیـا رفـت ,اسـمـا در حالی که از سن فرزندش محمد سه سال مـی گذشت ,وی به شرف همسری با امام علی (ع ) توفیق یافت و برای آن حضرت هم فرزند پسری بدنیا آورد که , یحیی نامگذاری گردید.
زنـدگـی اسـما, با تحولات و حوادث تلخ و سختی همراه بوده است , یک روز برای حفظ عقیده و مرام خویش یک مهاجرت سیزده ساله آغازمی کند, روزگاری هم که از مشکلات آوارگی تا حدی مـی آسـاید, در مدینه خبر شهادت شوهر خود جعفر را که به عنوان فرمانده ارتش در جبهه حضور یـافـتـه بود می شنود, و پیامبر برای تسلیت به خانه اش می رود, و آن گاه هم که رسول خدا(ص ) دخـتـر خـود فـاطمه (س ) را در حال گریه وسوگواری زیاد مشاهده می کند, می فرماید: وعلی جعفر فلتبک الباکیه .
آری , واقعا برای عزای شخصیتی مانند جعفر طیار باید سوگواران گریه کنند.