ادنى

معنی کلمه ادنى در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی دُنْیَا: دنیا - نزدیکتر(صفت تفضیلی از "دُنُو"در اصل به معنی نزدیکترومؤنث أدنی است .در عبارت "إِذْ أَنتُم بِـﭑلْعُدْوَةِ ﭐلدُّنْیَا " در معنی نزدیکتر آمده است)
ریشه کلمه:
دنو (۱۳۳ بار)
نا گفته نماند: ادنی ممکن است اسم تفضیل باشد از دنی و دناءة که به معنی پستی و خسّت است. در این صورت معنی آن پست‏تر و خسیس‏تر است. و نیز از دنوّ می‏آید که به معنی نزدیکتر است. آیه زیر از قسم اوّل است یعنی گفت آیا می‏خواهید عوض بگیرید آنچه را پست‏تر است با آنچه بهتر است دانشمندان می‏گویند: پروتئین حیوانی بر پروتئین نباتی برتری دارد و از هر حیث برای سوخت و جذب بدن سازگار است و پروتئین نباتی به تنهایی کافی نیست. شاید علّت همین است که من وسلوی در آیه خیر و حبوبات و خیار ادنی خوانده شده است و شاید علّت ادنی بودن خواسته‏های آنها است که پی اسباب شهوانی بودند بر خلاف منّ و سلوی که غذای ساده‏ای بود و به شهوترانی سوق نمی‏کرد. ممکن است آیه نیز به همین معنی باشد یعنی می‏گیرند متاع این زندگی را که نسبت به زندگی آخرت پست‏تر و ناچیزتر است . آن در آیات دیگر به معنی نزدیک‏تر است مثل یعنی این نزدیکتر است به آنکه گواهی را به طور صحیح ادا کنید. * ما بین روم و ایرانیان در نواحی شام که نزدیک به حجاز بود جنگ در گرفت رومیان مغلوب شدند ظاهراً مراد از ارض، ارض حجاز و لام آن بیرای عهد است. * عذاب ادنی عذاب دنیوی است که برای انذار و تنبیه است و آن به آدمیان نزدیک‏تر است و عذاب اکبر ظاهراً عذاب اخروی است. * ادنی در این آیه به معنی اقلّ به کار رفته و با اکثر مقابل افتاده است. یعنی هیچ راز گوئی سه کس نیست مگر آنکه خدا چهارم آنهاست و نه پنج کس مگر آنکه خدا ششم آنهاست و نه کمتر از آن و نه بیشتر از آن مگر آنکه خدا با آنهاست.

جملاتی از کاربرد کلمه ادنى

489- و اما حق الصغير فرحمته و تثقيفه و تعليمه و العفو عنه و الستر عليه والرفق به و المعونة له و الستر عل جرائر حدائته فاءنه سبب و المداراة له و تركمماحكنه فان رلك ادنى لرشده .
190- (( ادنى الرياء: الشرك )) (منية المريد، ص 43. الكافى 3/423).

قرارگاه اين خليفه ، زمين است ، ولى لياقت او تا (قاب قوسين او ادنى )(255) مى باشد.

102- سعه قلب ، بيش از سعه وجود است ، زيرا (منظور از) وجود همان ((وجودمنبسط)) است و قلب ختمى اوسع از آن است . چون حضرتش به مقام او ادنى رسيد، كه اينمقام ، مقام اتصال به احديت است .
القلب اوسع من الوجود فان الوجود هو الوجود المنبسط و قلب الختمى اوسع منهوصل الى مقام او ادنى و هو مقام الاتصال بالاحدية .(102)
كان رسول الله صلّى اللّه عليه و آله اذادخل منزلا قعد فى ادنى المجلس حينيدخل .
و در مجمع البيان گفته : در روايت از امام باقر و امام صادق (عليه السلام ) آمده كهفرمودند: عذاب ادنى دابه و دجال است .
قال الصادق عليه السلام : ادنى ما يخرج بهالرجل من الايمان ان يؤ اخى الرجل على دينه فيحصى عليه عثراته و زلاته ليعنّفه بهايوما ما .... معانى الاخبار / 349
به قلم حفيد آن مرحوم ادنى من تراب اءقدام المحصلين و مروجى شريعة سيد المرسلين وخدمة ولاية اءميرالمؤ منين و يعسوب الدين صلوات الله عليهم اجمعين سيد حسن سبط احمدى .

د - قرآن حتى كمترين بى احترامى را در برابر پدر و مادر اجازه نداده است . در حديثى ازامـام صـادق (عـليـه السلام ) مى خوانيم كه فرمود: لو علم الله شيئا هو ادنى من اف لنهىعـنـه ، و هـو مـن ادنـى العـقـوق ، و مـن العـقـوق ان يـنـظـرالرجل الى والديه فيحد النظر اليها