اختلاف امت ها

معنی کلمه اختلاف امت ها در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اختلاف امت ها (قرآن). عوامل پیدایش اختلاف میان امت واحد نخستین و وجود اختلاف دائمی میان امت ها و زمینه ی امتحانات الهی.
پیدایش اختلاف میان امت واحد نخستین:کان الناس امة وحدة فبعث الله النبیین مبشرین ومنذرین وانزل معهم الکتـب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه وما اختلف فیه الا الذین اوتوه من بعد ما جاءتهم البینـت بغیا بینهم... «مردم (در آغاز) یک دسته بودند (و تضادی در میان آنها وجود نداشت. بتدریج جوامع و طبقات پدید آمد و اختلافات و تضادهایی در میان آنها پیدا شد، در این حال) خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و کتاب آسمانی، که به سوی حق دعوت می کرد، با آنها نازل نمود تا در میان مردم، در آنچه اختلاف داشتند، داوری کند. (افراد با ایمان، در آن اختلاف نکردند) تنها (گروهی از) کسانی که کتاب را دریافت داشته بودند، و نشانه های روشن به آنها رسیده بود، به خاطر انحراف از حق و ستمگری، در آن اختلاف کردند. خداوند، آنهایی را که ایمان آورده بودند، به حقیقت آنچه مورد اختلاف بود، به فرمان خودش، رهبری نمود. (امّا افراد بی ایمان، هم چنان در گمراهی و اختلاف، باقی ماندند.) و خدا، هر کس را بخواهد، به راه راست هدایت می کند» وما کان الناس الا امة وحدة فاختلفوا... «(در آغاز) همه مردم امّت واحدی بودند سپس اختلاف کردند و اگر فرمانی از طرف پروردگارت (درباره عدم مجازات سریع آنان) از قبل صادر نشده بود، در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داوری می شد (و سپس همگی به مجازات می رسیدند).»
سنت الهی
وجود اختلاف دائمی میان امت ها، سنتی الهی:... لکل جعلنا منکم شرعة ومنهاجا ولو شآء الله لجعلکم امة وحدة ولـکن لیبلوکم فی مآ ءاتـلکم... «ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقه روشنی قرار دادیم و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرار می داد ولی خدا می خواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد)» ولو شآء ربک لجعل الناس امة وحدة ولایزالون مختلفین. «و اگر پروردگارت می خواست، همه مردم را یک امّت (بدون هیچ گونه اختلاف) قرار می داد ولی آنها همواره مختلفند ..»
امتحان الهی
اختلاف امت ها، زمینه ای برای امتحانات الهی:... لکل جعلنا منکم شرعة ومنهاجا ولو شآء الله لجعلکم امة وحدة ولـکن لیبلوکم فی مآ ءاتـلکم... «ما برای هر کدام از شما، آیین و طریقه روشنی قرار دادیم و اگر خدا می خواست، همه شما را امت واحدی قرار می داد ولی خدا می خواهد شما را در آنچه به شما بخشیده بیازماید (و استعدادهای مختلف شما را پرورش دهد)»

جملاتی از کاربرد کلمه اختلاف امت ها

و حاصل معنا اين است كه اگر ما به علت اختلاف امت ها شرايع مختلفى تشريع كرديم براى اين بود كه شما را در شريعتى كه داديم بيازمائيم

و بـهـترين و قويترين دليل بر اين كه الهام الهى بشررا به سوى بيان هدايت نموده ، وايـن كـه مساءله بيان و سخن گفتن ريشه از اصل خلقت دارد، اختلاف لغت ها و زبان ها در امتهـاى مـختلف و حتى طوايف مختلف از يك امت است ، چون مى بينيم كه اختلاف امت ها و طوايف درخصايص روحى و اخلاق نفسانى و نيز اختلاف آنان به حسب مناطق طبيعى كه در آن زندگىمـى كـنـنـد اثـر مستقيم در اختلاف زبان هاى شان دارد، همچنان كه قرآن كريم به اين نعمتعـظمى اشاره نموده مى فرمايد: (و من اياتة خلق السموات و الارض و اختلاف السنتكم والوانكم ).
و به همين جهت است كه مى بينيم بت ها بر حسب اختلاف امت ها و مردم هر دورانى مختلف شدهاست ، چون آراى آنها در تشخيص انواع مختلف بوده ، و هر قومىشكل بت ها را طورى ساخته كه مطابق شكلى باشد كه در مخيله و ذهن خود از ارباب آن بتها داشته است ، و چه بسا كه در اين مجسمه سازى ها غير از آن صورتهاى خيالى ، هوا وهوسها و اميال شخصى هم دخالت داشته ، و چه بسا كه رفته رفته رب النوع و حتى ربالارباب كه همان خداى سبحان باشد به كلى فراموش مى شده ، و يك سره دست به دامنخود بت ها مى شدند، و آرايشگرى هائى كه به وسيلهخيال و حس در بت ها مى شده ، غير بت را فراموش نموده همه به ياد بت مى بودند و اينباعث مى شد كه جانب بت بر جانب خداى سبحان غلبه كند.
ابوبكر و عمر از جا برخاستند، رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: نهشما نيستيد، پينه دوز است ، و در همان حال على (عليه السلام ) داشت كفش او را پينه مىزد) و ظاهر آيه شريفه هم مساعد با اين روايت است ، و براى اينكه آيه نيز دلالت دارد براينكه آن بيناتى كه رسولان خدا آوردند، در رفع اختلاف امت ها مؤ ثر واقع نشده و بعد ازرفتن هر پيامبرى امتش اختلاف و جنگ كردند، و اين به خاطر اين است كه اختلافشان مستندبه خودشان بوده ، و اين چيزى نيست كه آيات بينات رسولان جلوگيرش شود، بلكهخاصيت اجتماع انسانها كه هيچگاه خالى از بغى و ظلم نيست ، همين است .