اتابکان دمشق

جرقه‌های درگیری‌ها از دوران سلطان محمد برکیارق آغاز شده بود، که برخی از امرای سلاجقه در نواحی مختلف کم‌کم قدرت مستقلی برای خود به دست آوردند و حکومت‌های محلی در دل قلمرو سلجوقیان به وجود آمد. اما تشدید درگیری‌های درون خاندانی و آغاز تجزیه قدرت از زمان ابو شجاع محمد شروع شد؛ از جمله سلاجقه کرمان که از سال ۴۳۳ هجری به استقلال در کرمان حکومت کردند. قدرت محلی اتابکان نیز به تجزیه امپراتوری سلجوقی سرعت بخشید؛ همانند: حکومت اتابکان دمشق (۴۹۷–۵۴۹)، اتابکان موصل(۴۶۸–۵۲۱)، اتابکان آذربایجان(۵۴۱–۶۲۶) و اتابکان فارس(۵۴۳–۶۸۴). در خوارزم نیز شاخه مستقلی از امرا به نام خوارزمشاهان (۴۹۰–۶۲۸) بر سر کار آمدند که بعداً حکومت سلجوقیان را از شرق ایران برچیدند.

پس از فتح حلب توسط عمادالدین زنگی، ارتقیان (آل ارتق) همچون اتابکان دمشق نگران توسعه‌طلبی بیش از پیش زنگیان در شام و جِزیره شوند.