مسبحات
معنی کلمه مسبحات در دانشنامه اسلامی
سایت اندیشه قم
...
[ویکی شیعه] مُسَبِّحات سوره هایی از قرآن که ابتدای آن ها با تسبیح خداوند آغار می شود. بر اساس دیدگاه مشهور، مسبحات شامل هفت سوره اسراء، حَدید، حَشْر، صَفْ، جمعه، تَغابُن و اَعْلی است. اما برخی تعداد مسبحات را پنج و نه سوره نیز گفته اند. پرداختن به اصول دین، یکی از مضامین مشترک مسبحات است. زمان نزول مسبحات به گونه ای است که مجموع آنها تقریبا تمام مدت نبوت پیامبر (ص) را فراگرفته است. بر اساس برخی روایات، پیامبر (ص) هر شب پیش از خواب سورههای مسبحات را قرائت می کرد.
امام باقر (ع):مـَنْ قَرَأَ الْمُسَبِّحَاتِ کُلَّهَا قَبْلَ أَنْ یَنَامَ لَمْ یَمُتْ حَتَّی یُدْرِکَ الْقَائِمَ وَ إِنْ مَاتَ کَانَ فِی جِوَارِ مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ (ص) (ترجمه: «کسی که مسبحات را پیش از خواب قرائت کند نمی میرد تا آنکه امام قائم(ع) را درک کند و اگر بمیرد در کنار رسول خدا (ص) خواهد بود.)
مسبحات به سوره هایی گفته می شود که با تسبیح خداوند آغاز می شوند. تسبیح خدا بدان معناست که او فاقد هرگونه بدی و زشتی است. مسبحات اصطلاحی جدید در علوم قرآنی نیست بلکه این واژه از دوره نزول قرآن و قرون نخستین به بعد در منابع تاریخی و روایی کاربرد داشته است.
[ویکی اهل البیت] یکی از نمونه های دسته بندی سوره ها، دسته بندی با توجه به سر آغاز آنهاست که برخی از سوره های قرآن در آن قرار می گیرند. در این دسته بندی سوره هایی که با تسبیح حق تعالی آغاز می شود مسبحات نامیده می شوند. نام «مسبحات» بر سوره های مسبحات توسط خود پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم قرار داده شده است. و در روایت معصومین علیهم السلام نیز این کلمه آمده است.
«مسبحات» اسم فاعل از ماده ی «سبح» است و «سبح» در لغت به معنای حمد، ستایش، تقدیس، پاک و منزه دانستن است.
در این که سور مسبحات کدام سوره ها می باشد، اختلافاتی وجود دارد. اقوال مختلف در این مورد به شرح زیر است:
الف- هفت سوره اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی
افرادی که قائل به این نظر هستند همه سوره هایی که با یکی از مشتقات ریشه (س ب ح) آغاز می شود را جزء سور مسبحات می دانند.
ب- شش سوره حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی
مرحوم آیت الله سید علی قاضی رحمه الله طبق نقل شاگردشان علامه طباطبائی ره به شاگردان توصیه می نمودند مسبحات ست را هر شب تلاوت کنند. و علامه طباطبائی می فرمایند ما به ایشان عرضه داشتیم که در خبر مسبحات خمس است که سوره اعلی را ندارد ولی ایشان با وجود این، سخت مصر بودند که مسبحات ست قرائت شود زیرا خودش هم چیزهایی میدانست که از اساتید سینه بسینه اخذ کرده بود.
جملاتی از کاربرد کلمه مسبحات
و نيز سوره اى مى خوانديم همانند يكى از سوره هاى مسبحات يسبح الله كه آن را نيز ازخاطر برده ام ؛ بجز اين قسمت آن را: يا ايها الذين آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون فتكتبشهاده فى اعناقكم فتسالون عنها يوم القيامة . يعنى اى ايمان آورندگان ! چرا آنچه راكه به كار نمى بنديد بر زبان مى آوريد تا بر گردنتان گواهى نوشته شود و بهروز قيامت درباره آن مورد بازخواست قرار گيريد (65)؟
73- مراد از مسبحات همه سوره هايى است كه با تسبيح پروردگار آغاز مى شوند،مثلا كلمه (يسبح ) يا (سبح ) در اول آن آمده است .
* اوايل سوره هاى مسبحات (سوره هايى كه با سبح لله شروع شده است ) از جملهتناسب هاى صفات الهى است كه خداوند به عنوان نمونه به آن حضرت عطا كرده است ؛ مااين مطلب را در عنوان مربوط به احترامات الهى تشريح كرديم .
2. راوى مى گويد: شنيدم كه امام باقر عليه السلام فرمودند: كسى كهقبل از خواب همه مسبحات (73) را بخواند، تا حضرت حجت عج را درك نكند، نخواهد مرد واگر بميرد،، در پناه حضرت رسول صلى الله عليه و آله خواهد بود.