متنجس

معنی کلمه متنجس در لغت نامه دهخدا

متنجس. [ م ُ ت َ ن َج ْ ج ِ] ( ع ص ) ناپاک. ( آنندراج ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). آلوده و ناپاک. ( ناظم الاطباء ). نجس شده. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). و رجوع به تنجس شود.

معنی کلمه متنجس در فرهنگ معین

(مُ تَ نَ جِّ ) [ ع . ] (اِفا. ) نجس شونده ، ناپاک .

معنی کلمه متنجس در فرهنگ عمید

نجس شونده، ناپاک.

معنی کلمه متنجس در فرهنگ فارسی

( اسم ) نجس شونده نا پاک .

جملاتی از کاربرد کلمه متنجس

مساءله 1 - بنابراحتياط واجب است محل بيرون آمدنبول دو بار با آب شسته شود هرچند كه اقوى كفايت يكبار در مردان است بشرطى كهمحل نامبرده مخرج طبيعى بول باشد و البته سه بار شستن بهتر است و اين مخرج جزباآب پاك نمى شود و اما در مخرج غائط مكلف مخير است بين شستن آن با آب و يا پاككردنش با چيزى كه نجاست را از محل برطرف كند مانند سنگ و كلوخ و پارچه و غير آنولى شستن آن با آب بهتر است و از آن بهتر آنست كه هم با چيزى پاكش كند و هم با آبآن را بشويد و در شستن آن تعدد معتبر نيست آنچه معتبر است پاك شدن مخرج است بلكه درپاك كردن با سنگ و كلوخ و غيره نيز تعدد معتبر نيست هرچند كه پاك كردن با سه تكهاحوط است ولو عين نجاست با كمتر از آن برطرف شده باشد و اما اگر با سه تكهبرطرف نشد آنقدر تكرار كند تابرطرف شود البته آن تكه ها بايد پاك باشد پسبا نجاست خشكيده و چيز خشكى كه متنجس است كافى نيست مگر آنكهاول خود آن تكه ها را پاك كند و نيز شرط است خشك بودن آن پسگل و پارچه خيس براى اينكار كافى نيست ، بله رطوبت پارچه اگر به حدى باشد كهسرايت نكند ضرر ندارد.
مساءله 23 - احتياط واجب آن است كه دو جامه احرام را اگر به نجاستى كه معفوعنهنيست متنجس شود تطهير نمايد و يا عوض كند، چه در اثناءعمل باشد يا نباشد و احتياط آن است كه بدن نيز اگر درحال احرام نجس شود در تطهير آن مبادرت نمايد، ولى اگر تطهير نكند احرامشباطل نمى شود و كفاره اى هم بر عهده اش نخواهد بود.
و اما كيفيت تطهير با آب قليل در صورتيكه متنجس ظرف نباشد و نجاست همبول باشد دو بار شستن معتبر است و نزديكتر به احتياط آن است كه اين دو بار شستنعلاوه بر شستن براى برطرف كردن نجاست باشد و اما نجس ‍ شده بغيربول اگر ظرف نباشد بعد از برطرف كردن عين نجاست يكبار شستن كافى است و بهشستن اول كه بمنظور برطرف كردن عين صورت مى گيرد اكتفاء نمى شود بله اگرريختن آب بمنظور ازاله را بعد از ازاله نيز ادامه دهد كافى است و در تطهير جدا كردنغساله لازم و معتبر است بنابراين در مثل جامه كه آب در آن نفوذ مى كند و فشار مى پذيردبايد بعد از ازاله نجاست آنرا فشار داد و يا كارى نظير آن كرد تا غساله جدا شود و درچيزيكه آب در آن نفوذ نمى كند و يا اگر مى كندقابل فشار دادن نيست مثل صابون و حبوبات اگر آبقليل بر آن بريزند ظاهرش پاك مى شود و باقى ماندن نجاست در باطن آنها جلو پاكشدن ظاهر را نمى گيرد و باطن به تبع ظاهر پاك نمى شود.
مساءله 5 - شرط است در نجس شدن آب متغير اينكه با اوصاف نجاست متغير شدهباشد نه با اوصاف متنجس پس اگررنگ آبى كثيرازقبيل كر و يا جارى و امثال آن بخاطر افتادن جامه اى متنجس كه رنگ مى دهد در آن مثلا قرمزشود نجس ميشود.
بله اگر يكى از آندو يعنى شى ء نجس و شى ء پاك بطورى تر باشد كهدربرخورد با يكدگرترى آن به ديگرى منتقل شود شى ء پاك نجس مى شود و صرفروان بودن بدون سرايت در نجس شدن كافى نيست مثلا ريبق - جيوه - روان است اما چيزى ازآن به شى ء نجس نمى چسبد پس اگر جيوهه و بلكه طلا و نقره مذاب با نجسى برخوردكند متنجس نمى شود مگر آن كه رطوبتى از خارج باعثاتصال اين دو ملاقى گردد مثلا طلائى كه در بوته نجس ذوب شده در صورتى كهدرطلا و يا در بوته رطوبتى نباشد طلا نجس نمى شود و بفرضى هم كه چنين رطوبتىوجود داشته باشد تنها ظاهر طلا نجس مى شود مانند هر جامد ديگر.
مساءله 4 - همه اقسام آب مطلق وقتى درملاقات با نجاسات نجس مى شود كه يكىازاوصافش يعنى رنگ يا بوى و يا طعمش تغيير كند و اما اگر اين دگرگونى اوصافبخاطر ملاقات نباشد بلكه بخاطر مجاورت باشد متجنس ‍ نميشودمثل آبى سالم كه نزديك مردارى قرار گرفته باشد و در نتيجه بوى مردار بردارد بلهاگر مردار بيرون آب افتاده و جرئى از آن در آب قرار گرفته باشد و آنگاه آب از آنجزء و از اجزاء خارج مردار متعفن شده باشد آن آب متنجس است .
مساءله 5 - اشكالى نيست در اينكه خريد و فروش چيز نجسى كهقابل پاك شدن است جايز است ، و همچنين است متنجسى كهقابل تطهير نيست منتهى در حال اختيار و باهمانحال نجاستش مى شود مورد استفاده قرار گيرد، مانند روغنى كه متنجس شده (و خوردنشحرام است ) ولى مى شود كار نفت را از آن كشيد مثلا چراغ روغن سوز را با آن روشن كرديا ديواره كشتى را با آن چرب كرده و يا با آن بضميمهگل متنجس رنگ ساخت و يا با روغن متنجس صابون ساخت ، و اما متنجسى كهقابل تطهير نيست و بهره مند شدن از آن موقوف به پاك بودن آن است نظير سكنجبيننجس ‍ شده و امثال آن خريد و فروش و معاوضه اش جائز نيست .
مساءله 19 - باران هرچيز متنجس شده را بشرطيكهقابل تطهير با آب باشد پاك مى كند مانند آب متنجس و زمين و فرش و ظرفيكه نجس شدهلكن در خصوص آب متنجس آنچه بنظر قوى تر اين استكه ممزوج شدن آب باران با آنمعتبر است و درفرش و امثال آن احتياج به فشار دادن (و غساله گرفتن ) ونيز احتياج بهتعدد ندارد بلكه در ظرفها نيز نيازى به تعدد نيست بله اگر ظرفها به لعاب دهانسگ متنجس و آلوده شده باشد بايد اول خاك مال شود و سپس درزير باران قرار گيرد كهدر اينصورت همينكه باران بر آن باريد پاك مى شود و بدون اينكه احتياج به تعددداشته باشد.
و اما چوب نجسى كه زغال شده و يا گل نجسى كهسفال و يا آجر و آهك شده استحاله در آن ها صورت نگرفته و بنجاست خود باقى است وهر حيوانيكه از نجس و يا متنجس تكون يابد مثلا مردارى و يا نجاستى و يا آب متنجسى كرمشود آن كرم پاك است و يا شراب مست كننده بخودى خود و يا بوسيله اى كه در آنبيندازند سركه شود پاك مى گردد چه اينكه آن وسيله و جسم در سركه مستهلك بشود يانشود، بله اگر شراب غير از نجاست خودش بنجاستى ديگر برخورد و پس از آن سركهشود بنابراحتياط پاك نمى شود.
چهارم از پاك كننده ها استحاله است يعنى جسمى برگردد و جسمى ديگر شود بنابراينآنچه بوسيله آتش يا غير آتش خاكستر و يا دود و يا بخار شود چه آنكه عين نجس باشد ويا متنجس باشد پاك مى شود.