قمچقای

دژ و قلعه قَمچُقای (دره شاهان) مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد است و در شهرستان بیجار، ۲۱ کیلومتری شهر حسن‌آباد یاسوکند، روستای قمچقای واقع شده این اثر در تاریخ ۴ آبان ۱۳۶۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

از قلعه بزرگ قمچقای در عصر پارتها و ساسانیان نیز استفاده شده که هم‌زمان با محاصره آتشکده آذرگشسب در تخت سلیمان (۱۰۰ کیلومتری شمال همین قلعه) به وسیله هراکیلوس امپراتور روم، موجبات تخریب آن فراهم شده است. این قلعه از نظر قدمت بسیار حائز اهمیت است و در برهه‌های گوناگون مورد استفاده اقوام مختلفی واقع شده است؛ بنابراین قلعه قمچقای یکی از قلعه‌های با ارزش و تاریخی شناخته شده ایران می‌باشد. بعضی احتمال می‌دهند که جام مارلینگ در آنجا مدفون است.

قلعه قمچقای در فاصله ۴۵ کیلومتری شمال بیجار و یک کیلومتری شمال قمچقای (بیجار) و داخل منطقه حفاظت‌شده بیجار قرار دارد. به نظر کارشناسان قلعه تاریخی قمچقای بیجار دارای کتیبه‌ای با نقش هیروگلیف و به خط هراتیک می‌باشد و جزو قدیمی‌ترین کتیبه‌های نییمه تصویری ایران قلمداد گردیده و کتیبه آن با خط سومریان قابل مقایسه است.

۲-قلعه قمچقا مربوط به هزاره سوم قبل از میلاد که در روستای قمچقای واقع شده‌است. این بنا در تاریخ ۱۳۶۵/۸/۴با شماره ثبت ۱۷۲۱ به عوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این بنا با شهر یاسوکند ۲۱ کیلومتر فاصله دارد.