قلعه خان. [ ق َ ع َ ] ( اِخ ) دهی است ازدهستان کمازان شهرستان ملایر، واقع در 20هزارگزی جنوب شهر ملایر و 3هزارگزی جنوب شوسه ملایر به اراک. موقع جغرافیایی آن جلگه و هوای آن معتدل مالاریائی است. سکنه آن 210 تن است. آب آن از قنات و محصول آن غلات ،و شغل اهالی زراعت و صنایع دستی زنان قالی بافی است.راه مالرو دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ). قلعه خان. [ ق َ ع َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان میان آب بخش مرکزی شهرستان شوشتر، واقع در 18هزارگزی جنوب خاوری شوشتر و کنار راه تابستانی شوشتر به بندقیر و کنار شمال خاوری شطالعرب. موقع جغرافیایی آن دشت و هوای آن گرمسیری است. سکنه آن 2500 تن است. آب آن از رود شطیط و محصول آن غلات و شغل اهالی زراعت است راه در تابستان اتومبیل رو است. و ساکنین از طایفه عرب هستند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6 ).
معنی کلمه قلعه خان در فرهنگ فارسی
دهی از دهستان میان آب بخش مرکزی شهرستان شوشتر واقع در ۱۸ هزار گزی جنوب خاوری شوشتر و کنار راه تابستانی شوشتر به بند قیر و کنار شمال خاوری شط العرب . موقع جغرافیایی آن دشت و هوای آن گرمسیری است .
معنی کلمه قلعه خان در دانشنامه عمومی
قلعه خان (تفت). قلعه خان روستایی در دهستان پیشکوه بخش مرکزی شهرستان تفت استان یزد ایران است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این روستا کمتر از ۳ خانوار بوده است. قلعه خان (مانه و سملقان). قلعه خان یا رسالت روستایی در دهستان قاضی بخش سملقان شهرستان مانه و سملقان استان خراسان شمالی ایران است. بنا بر تحقیقات دکتر عمران گاراژیان و همکارانش، آثار بررسی شده در این قلعه شواهدی از زندگی تمدن های نوسنگی، عصر آهن و مفرغ، قبرهایی از پنج هزار سال قبل از میلاد تا آثار تاریخی ۶۰۵ سال قبل به دست آمده است. محصولات مهم این روستا گندم، جو، انگور، عدس و دانه های روغنی است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۱٬۵۳۸ نفر ( ۵۰۰خانوار ) بوده است.
جملاتی از کاربرد کلمه قلعه خان
از نکات بارز در این حمام سیستم مسیر آب در جداره دیوارهای آن است. حمام مذکور ابتدای خیایابان مصطفویه و روبروی مدرسه مصطفویه در ضلع غربی قلعه خان بستک قرار دارد این اثر تاریخی در سال ۱۳۷۳ خورشیدی بازسازی شده‌است.
آثار باقی‌مانده از آن زمان قلعه خان است. مجموعه علیخانی متشکل از حمام علیخان، مسجد و زیرزمین نیز از آثار قدیمی شهر می‌باشند. پلی که بر روی رودخانه مهران در بخش اشکنان وجود دارد نیز قدمت هزارساله دارد.
تپه خان مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است و در شهرستان مانه و سملقان، غرب آش خانه روستای قلعه خان واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۴۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کهن‌ترین نشانه‌های تمدن انسانی، مربوطه به ۵۰۰۰ سال ق.م. است که در ایران تمدن شهر سوخته در سیستان، تمدن عیلام در خوزستان، تمدن جیرفت در کرمان، تپه گُر، قلعه خان و آتشکده اسپاخو در مانه و سملقان، تمدن تپه حصار در دامغان، تمدن تپه سیلک (در کاشان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه گیان نهاوند، تمدن کاسی‌ها (در لرستان امروز)، پیدا شده است. از روی یک قسمت از آثار تمدن تپه سیلک، که گمان می‌رود مربوط به هزاره چهارم پ.م. باشد، پیدا شده است که اهالی آنجا به بافندگی و کار کردن با فلزات و استعمال مهر و چرخ کوزه‌گری پی برده بودند.
