قرمزدانه

معنی کلمه قرمزدانه در فرهنگ عمید

۱. (زیست شناسی ) حشره ای کوچک و بیضی شکل به اندازه دانۀ عدس یا نخود که نر آن بال دار است و در روی بوته ای موسوم به کاکتوس یا جیدار تولید می شود، کرم رنگ رزان.
۲. رنگ دانۀ قرمز طبیعی که از حشره ای به همین نام تولید می شود و برای رنگ کردن پشم و ابریشم به کار می رود. در الکل، اتر، بنزین، و آبی که مقدار کمی اسید در آن ریخته باشند حل می شود.

معنی کلمه قرمزدانه در فرهنگ فارسی

حشره ایست کوچک از راسته نیم بالان و از دسته جوربالان که در آسیا و اروپا و افریقا و همچنین آمریکای جنوبی فراوان است . گونه ماده این حیوان به درشتی یک نخود است ولی نر حشره مزبور بسیار کوچکتر از ماده است و تقریبا بدرشتی یک ارزن می رسد و در داخل کیسه ای ابریشمی مانند که لانه اش می باشد می زید . محل زندگی قرمز دانه بیشتر بر روی درختان بلوط و سرو و کاج و کاکتوس است . ماده ها بدون بالند و اکثر بر روی شاخه های درخت ثابتند و در همان محلی که ثابت هستند پوست درخت را شکافته و تخم ریزی می کنند . بدن ماده ها از غلاف شاخی نسبتا محکمی نیز پوشیده است که علاوه برحفظ خود جانور مانند سرپوشی تخمها را نیز حفظ می کنند بدن قرمز دانه برنگ قرمز است و بهمین جهت از زمانهای سابق بمنظور تهیه رنگ قرمز در رنگرزی و نقاشی از این حشره استفاده می کنند و رنگ قرمز بسیار مرغوبی از آن تهیه می کنند به همین مناسبت این حشره را شکار می کنند . و پس از جمع آوری بوسیله بخار آب یااتر و یا انیدرید سولفورو خفه می کنند و پس از خشک کردن آنها را می کوبند و چون در آب معمولی حل نمی شوند در آب کمی اسید معدنی می ریزند . در اینجا قرمز دانه ها در آب حل شده رنگ قرمز خوبی به محلول می دهند . اگر در آب بجای اسید ماده ای قلیای بریزیم رنگ بنفش حاصل می شود . قرمز دانه در اتر و الکل و بنزین و کلروفرم کاملا محلول است قرمز دود الصباغین .

معنی کلمه قرمزدانه در دانشنامه عمومی

قرمزدانه ماده رنگزای طبیعی است که منشا جانوری داشته و از بدن حشراتی به همین اسم بدست می آیند. قرمز دانه یا پودر کارمن که با کد ای ۱۲۰ ( E120 ) هم شناخته می شود و در صنایع غذایی نیزکاربرد دارد ، در تولید نوشیدنی ها، خمیر دندان، سوسیس و کالباس، لوازم آرایشی و. .
قرمزدانه از دیر باز در ایران برای رنگرزی منسوجات و الیاف مورد استفاده در بافت فرش دستباف به کار رفته است. این رنگ در ایران به رنگ لاکی معروف بوده است. رنگ لاکی از حشره لاک و در طی فرایند لاک گیری بدست می آید. این رنگ از طریق هندوستان تأمین می شد.
• قرمزدانه هندی یا لاک هندی
• قرمزدانه لهستانی
• فرمز دانه مکزیکی یا Cochineal
• قرمزدانه مدیترانه ای که بر روی نوعی بلوط در اطراف دریای مدیترانه زندگی می کند.
• کرم ورمیلو
حشره قرمزدانه هندی در مناطق حاره ای هندوستان و بر روی میوه های گوشتی و شیرین می نشیند. از بدن این حشره بیشتر لاک بدست می آید و در فرایند لاک گیری، مقداری رنگ قرمز پررنگ نیز بدست می آید که در ایران به رنگ لاکی معروف است. ریشۀ کلمۀ قرمز نیز از همین جاست. در سانسکریت به رنگی که از این حشره به دست می آید «کرمی - جا» ( به دست آمده از کرم ) می گفتند و کرمی - جا در زبان عربی به «قرمز» تبدیل شد.
کلونی قرمز دانه لهستانی بر روی ریشه گیاه است. این گیاه در نواحی کوهستانی آرارات رشد می کند.
قرمزدانه مکزیکی یا Cochineal حشره ای است که از بدن آن ماده ای رنگی به همین نام استخراج می شود. این حشره که از شیره گیاهان به ویژه برخی انواع کاکتوس تغذیه می کند بومی مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و مرکزی و کشور مکزیک است. بدن این حشره ماده ای به نام اسید کارمینیک دارد که وسیله دفاعی آن در برابر دیگر حشرات است. قرمزدانه ها را در زمان تخم ریزی از روی گیاهان جمع آوری می کنند و با جوشاندن، آن ها را می کشند و سپس خشک می کنند. حدود ۱۷ تا ۲۴ درصد اسید کارمینیک در وزن خشک حشره و تخم های آن وجود دارد که با استخراج و امتزاج آن با املاح آلومینیوم و کلسیم رنگدانه سرخرنگ کارمین یا قرمزدانه به دست می آید که در رنگ های خوراکی، رنگرزی و لوازم آرایشی کاربرد دارد.
این نوع حشره بر روی نوعی بلوط که در آب و هوای مدیترانه ای رشد می کند زیست دارد.
تهیه واکس برای پوشش دهی میوه ها و شکلات و شیرینی ( صنایع غذایی )

معنی کلمه قرمزدانه در دانشنامه آزاد فارسی

قرمزدانه (cochineal)
رنگ قرمز شفاف حاصل از حشرۀ فلسی مکزیکی کاکتوس خوار Dactylopius coccus . از قدیمی ترین مواد رنگی طبیعی که از ثبات بسیاری برخوردار است و در رنگ آمیزی مواد خوراکی و منسوجات به کار برده می شود. از ۷۰هزار حشره ای که روی درخت بلوط زندگی می کنند، ۴۵۰ گرم قرمزدانه به دست می آید.

جملاتی از کاربرد کلمه قرمزدانه

با فتح یک امپراطوری جدید توسط اسپانیا در قرن ۱۶، رنگدانه‌ها و رنگ‌های جدیدی به مردم هر دو طرف اقیانوس اطلس معرفی شد. کارمین، یک رنگدانه و رزانه‌ای است که از یک حشره انگلی در آمریکای مرکزی و جنوبی به وجود می‌آید که در اروپا از ارزش و موقعیت ویژه‌ای برخوردار شد. کارمین، از برداشت، خشک نمودن و خردکردن حشره قرمزدانه مکزیکی بدست می‌آید. بدین سبب کارمین در رنگزنی پارچه، رنگ مواد غذایی، رنگ بدن، یا به فرم رنگدانه دریاچه‌ای، تقریباً در هر نوع از رنگ یا لوازم آرایشی، استفاده می‌شد و هنوز هم می‌شود.