فاتخذوه

آيه بعد هشدارى است به همه مومنان در ارتباط با مساله وسوسه هاى شيطان كه در آيهقبل مطرح شده بود، مى گويد: شيطان به طور مسلم دشمن شماست ، شما نيز او را دشمنخود بدانيد (ان الشيطان لكم عدوا فاتخذوه عدوا).

هفتم اين كه خداوند شما را به دشمنى با شيطان فرا خوانده و فرمود: ان الشيطانلكم عدو فاتخذوه عدوا(283) ، ولى شما در گفتار با او دشمنى كرديد و درعمل به سبب مخالفت با امر خدا با او دوستى كرديد.

و قـال الحـسـن عليه السلام ما بقى فى الدنيا بقيه غيرهـذا القرآن فاتخذوه اماما يدلكم على هديكم و ان احق الناسبـالقـرآن مـن عـمـل بـه و ان لم يـحـفـظـه و ابعدهم منه من لميـعـمـل بـه و ان كـان يـقـرءه و قـال مـنقال فى القرآن براءيه فاصاب فقد اخطاء.

قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : عليكم بالقرآن فاتخذوه اماما و قائدا.كنز العمال / 4029

براى تحصيل كمالات نفسانى بايد به موانعحصول آن متوجه بود تا در مقام عمل به آن مرتكب نشويم و اسباب اتصاف به كمالاتبهتر فراهم شود همان طور كه روش تربيتى قرآن كريم آن است كه پس از بيان هدفحقيقى از وجود انسان و راه رسيدن به آن ، دوستان و رفيقان آن : و من يطع الله والرسول فاولئك مع الذين انعم الله عليهم من النبيين و الصديقين و الشهداء و الصالحينو حسن اولئك رفيقا (179): (و كسى كه از خدا و رسولش ‍ اطاعت كند باكسانى خواهد بود كه خداوند بر آنها نعمت داده است از انبياء و صديقين و شهداء وصالحان ، و ايشان خوب رفيقانى هستند). و دشمنان و رهزنان آن را: انالشيطان لكم عدو فاتخذوه عدوا انما يدعوا حزبه ليكونوا من اصحاب السعير (180): (همانا شيطان دشمن شماست پس او را دشمن بگيريد، براستى حزبش رادعوت مى كند تا از اصحاب آتش شعله ور گردند) معرفى نموده تا انسان سالك طريقبندگى هشيار باشد و مبتلا به ضلالت يا غضب الهى نگردد.(181)

(ان الشيطان لكم عدو فاتخذوه عدوا) : شيطان دشمن شماست ، پس شما او رادشمن بداريد! به زبان با او دشمنى كرديد ولى درعمل به دوستى با او برخاستيد.

و السابعة : ان الله امركم بعداوة الشيطان ، وقال ان الشيطان لكم عدو فاتخذوه عدوا، فعاد يتموهبلاقول ، و واليتموه بلا مخالفة .

در غروب روز تاسوعا، امام حسين عليه السلام يارانش را در خيمه اى گردآورد و براىآنان خطبه اى ايراد نمود. آن حضرت در بخشى از سخنان خود فرمود: اما بعد فانىلا اعلم اصحابا او فى و لاخيرا من اصحابى و لااهل بيت ابر و لا اءوصل من اهل بيتى ، فجزاكم الله عنى خيرا. اءلا و انى لا اءظن يوما لنا منهؤ لاء، الا و انى قد اذنت لكم ، فانطلقوا جميعا فىحل ليس ‍ عليكم منى ذمام . هذا الليل قد غشيكم فاتخذوه جملا.(217) اما بعد، من يارانىباوفاتر و بهتر از اصحاب خود سراغ ندارم و خويشاوندانى نيكوكارتر به حقيقتنزديكتر از خويشاوندان خود نمى شناسم ، خدا شما را از من نيك عطا فرمايد. ياران من !متوجه باشيد يك امشب بيش در اين جهان بسر نمى بريم و فردا از دست همگى از اينسرزمين خارج شويد و من بيعت خود را از شما برداشتم و اينك شب تاريك است مى توانيدبا كمال آسودگى خود را از چنگال دشمنان برهانيد.