معنی کلمه علی بن حسین مسعودی در دانشنامه اسلامی
تاریخ دقیق ولادت مسعودی مشخص نیست. آن چه مسلم است این که وی در سال های نیمه دوم قرن سوم هجری متولد شده است و از روی نشانه ها چنین به دست می آید که سال تولد او حدود (۲۶۰ هـ . ق) بوده است؛ زیرا وی در سال (۳۰۰ هـ . ق) عازم سفری پژوهشی به بلاد مختلف اسلامی شد و بنابر تصریح شرح حال نویسان، وی در آن زمان مردی کامل بوده است و از طرفی او در حدود همان سال (۳۰۰ هـ . ق) با برخی از بزرگان اسلام و اهل کتاب به مناظره و مباحثه علمی پرداخته است و مسلم است که عزم سفری طولانی و پرحادثه و توانایی علمی جز از یک مرد کامل که در حدود ۴۰ سالگی محقق می شود ـ صورت نمی پذیرد. بنابر این می توان حدث زد که مسعودی، حدود سال (۲۶۰ هـ . ق) متولد شده است. در شهر بابل عراق به دنیا آمد و دوران کودکی خود را در آن جا سپری کرد.
[ویکی شیعه] علی بن حسین مسعودی (۲۸۰ق-۳۴۵ یا ۳۴۶ق.) تاریخ نگار و جغرافی دان مسلمان سده چهارم هجری قمری که از او کتاب هایی همچون مروج الذهب و التنبیه و الاشراف به یادگار مانده است. به دلیل گزارش های بی طرفانه وی از وقایع تاریخی، مذهبش به روشنی معلوم نیست با این حال از دیرباز در منابع زندگی نامه و رجال شیعه، وی را دانشمندی شیعه مذهب شناخته اند. امروزه نیز بسیاری از پژوهشگران وی را شیعه به شمار آورده و آثار باقی مانده از وی را حاوی شواهد کافی برای اثبات این مدعا می دانند.
در نقطه نظری متفاوت که تا حدودی برآمده از اختلاف نظر در تعیین مصداق شیعه است، برخی از پژوهشگران با فرض شیعه بودن مسعودی مخالفت کرده و وجود شواهد کافی برای اثبات تشیع وی را رد می کنند و حداکثر او را سنی متشیع و علاقه مند به اهل بیت (ع) و معتقد به برتری امیرالمومنین بر خلفا به شمار می آورند.
ابو الحسن علی بن حسین مسعودی احتمالا در سال ۲۸۰ هجری به دنیا آمد. به گفته خود مسعودی در کتاب مروج الذهب، در بابل به دنیا آمده است. درباره تبار وی تردید هایی وجود دارد. برخی اشتهارش به مسعودی را به دلیل انتسابش به محله مسعوده بغداد دانسته اند اما بیشتر شرح حال نگاران وی را از نسل عبدالله بن مسعود صحابی پیامبر(ص) به شمار آورده اند. مسعودی اهل بغداد بود و مدتی از عمرش را نیز در مصر گذراند. برخی تاریخ وفاتش را ۳۳۳ قمری ثبت کرده اند اما با توجه به اینکه در کتاب التنبیه و الاشراف، تاریخ پادشاهان روم را تا سال ۳۴۵ هجری آورده است، زمان وفاتش باید بعد از این تاریخ باشد، از این رو است که برخی منابع تاریخ وفاتش را ۳۴۵ یا ۳۴۶ هجری دانسته اند.