معنی کلمه علی بن ابراهیم قمی در دانشنامه اسلامی
علی در آغوش گرم خانواده ای مؤمن و علاقه مند به خاندان عصمت و طهارت به دنیا آمد. پدر او از راویان بزرگ شیعه است.وی از همان دوران کودکی در محضر پدر شروع به فراگیری معارف محمد و آل محمد صلوات الله علیهم کرد و از بسیاری از روات و مشایخ شیعه روایت شنید و خود نیز یکی از روات معتبر و سرشناس شهر قم شد.
پدر
شیخ عباس قمی در کتاب الکنی و الالقاب درباره مقام و منزلت ابراهیم بن هاشم پدر علی بن ابراهیم می فرماید: «وی از برجسته ترین و بزرگ ترین شخصیت های روایی شهر قم می باشد. او اولین کسی بود که روایات اهل کوفه را در شهر قم رواج داد و در حقیقت او شیخ قم و چهره سرشناس آنان می باشد».
شخصیت دینی
علی ابن ابراهیم قمی یکی از برجسته ترین و معتبرترین روات شیعه به شمار می آید. حدود ۷۱۴۰ روایت در مجموعه های روایی بزرگ شیعه از او نقل شده که ۶۲۱۴ روایت آن را از پدر خود ابراهیم بن هاشم روایت کرده است.وی از احترام خاصی نزد علما و فقهای شیعه برخوردار است و مرحوم کلینی در کتاب کافی بسیاری از روایات خود را به او مستند می سازد.او جزء اولین راویان بزرگ حدیث در شهر قم می باشد و فقهای شیعه او را استاد مشایخ قم و از بزرگ ترین چهره های آن شهر می دانند.
سخن بزرگان درباره علی بن ابراهیم
...
[ویکی شیعه] علی بن ابراهیم قمی از فقیهان و مفسران بزرگ امامی و از اصحاب امام هادی(ع) که از او کتاب های بسیاری به جای مانده است. مهمترین اثر علی بن ابراهیم، تفسیر روایی قرآن کریم، مشهور به تفسیر قمی است.
تاریخ دقیق ولادت و وفات علی بن ابراهیم قمی شناخته نیست ولی مسلماً وی در نیمه دوم قرن سوم و اوایل قرن چهارم می زیسته است.
پدرش ابراهیم بن هاشم از محدثان امامیه است. ابراهیم بن هاشم از کوفه به قم مهاجرت کرد. گفته اند که او نخستین کسی بود که در قم، به نشر احادیث اهل بیت پرداخت و به دیدار امام رضا(ع) نیز توفیق یافت.اسحاق بن ابراهیم برادر علی بن ابراهیم و فرزندان علی ابن ابراهیم یعنی احمد، ابراهیم و محمد همه از عالمان دینی عصر خویش بوده اند.
[ویکی اهل البیت] از راویان بزرگ و موثق شیعه است که زمان امام هادی علیه السلام و امام حسن عسگری علیه السلام را درک کرده است. به او تفسیر قمی منتسب است که تفسیر روایی مشهوری است.
از چگونگی و تاریخ زندگی ابوالحسن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی (زنده در 307 ق) اطلاع زیادی در دست نیست،اما از راویان بزرگ و موثق شیعه به حساب می آید و علمای رجال همواره وی را تعظیم و تجلیل کرده اند و محمد بن یعقوب کلینی از وی روایت می کند. قمی، حضرت امام حسن عسکری علیه السلام و امام علی النقی علیه السلام را درک کرده است. ref> محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، ص494-495. </ref>
ابراهیم بن هاشم پدر بزرگوار علی بن ابراهیم کنیه اش ابواسحاق قمی است وی در اصل از بزرگان شیعیان کوفه بوده است و سپس به شهر قم مهاجرت کرده است. او از اصحاب امام رضا علیه السلام و امام جواد علیه السلام است.
درباره اش گفته اند: ابراهیم بن هاشم اولین کسی بود که احادیث ائمه بزرگوار تشیع را که در میان کوفی رایج بود، به شهر قم نقل و منتشر کرده است. او روایات متعددی را از امام جواد علیه السلام نقل کرده است که در کتب حدیث معروف تشیع به ثبت رسیده است. مجموع روایاتی که از ابراهیم بن هاشم قمی نقل شده است و در کتاب های معتبر وجود دارد، 6416 مورد می باشد. آیت الله خویی در مورد او می گوید: سزاوار نیست درباره موثق بودن ابراهیم بن هاشم شک و تردید به خود راه داد.
نام علی بن ابراهیم قمی، در شمار اصحاب حضرت امام هادی علیه السلام قرار گرفته است. شیخ طوسی به این مسئله اشاره کرده است. سپس نجاشی به پیروی از شیخ طوسی درباره علی بن ابراهیم می گوید: او از افراد مورد وثوق و قابل اعتماد در احادیث و روایات می باشد و مذهب و افکار اعتقادی او کاملا صحیح است.
علی بن ابراهیم علاوه بر عصر امام هادی علیه السلام، در دوران حیات پربرکت امام حسن عسکری علیه السلام و نیز زمان غیبت صغری زندگی می کرده است. البته در کتاب های معتبر تشیع هیچ روایتی از امام هادی علیه السلام و نیز دیگر امامان معصوم علیهم السلام به نقل از علی بن ابراهیم یافت نشده است. آیت الله خویی در این باره می گوید: نبودن روایت مستقیم از ائمه علیهم السلام منافاتی با این مطلب ندارد که نامش در زمره اصحاب امام هادی علیه السلام باشد.
علاقه و دلدادگی او نسبت به سرچشمه های زلال امامت به اندازه ای بود که نه تنها شیعیان، بلکه دانشمندان اهل سنت نیز به این مسأله اشاره کرده اند. ابن حجر عسقلانی که از دانشمندان نامدار اهل سنت در علم رجال است، از علی بن ابراهیم در کتاب خویش نام برده، سپس می گوید: او از شیعیان سرسخت است. سرسختی و ارادت او نسبت به پیشوایان معصوم در لابلای روایتی که علی بن ابراهیم نقل کرده به خوبی آشکار است.
همچنین تلاش بی وقفه و زحمات طاقت فرسای او در شنیدن، بدست آوردن، یادگیری و منتشر ساختن روایات و احادیث، این محبت و علاقمندی را شفاف تر ساخته است. این تلاش بی وقفه به حدی بوده است که علی بن ابراهیم توفیق یافته تا تعداد 7140 روایت را نقل کند.
[ویکی نور] ابوالحسن، علی بن ابراهیم بن هاشم قمی، از روات بزرگ شیعه در قرن سوم هجری است.
او از یاران امام حسن عسکری علیه السلام و از مشایخ معتبر ثقة الاسلام کلینی به شمار می آید.
علی در آغوش گرم خانواده ای مؤمن و علاقه مند به خاندان عصمت و طهارت به دنیا آمد. پدر او از راویان بزرگ شیعه است.
وی از همان دوران کودکی در محضر پدر شروع به فراگیری معارف محمد و آل محمد صلوات الله علیهم کرد و از بسیاری از روات و مشایخ شیعه روایت شنید و خود نیز یکی از روات معتبر و سرشناس شهر قم شد.
شیخ عباس قمی در کتاب الکنی و الالقاب درباره مقام و منزلت ابراهیم بن هاشم پدر علی بن ابراهیم می فرماید: «وی از برجسته ترین و بزرگ ترین شخصیت های روایی شهر قم می باشد. او اولین کسی بود که روایات اهل کوفه را در شهر قم رواج داد و در حقیقت او شیخ قم و چهره سرشناس آنان می باشد».
علی ابن ابراهیم قمی یکی از برجسته ترین و معتبرترین روات شیعه به شمار می آید. حدود 7140 روایت در مجموعه های روایی بزرگ شیعه از او نقل شده که 6214 روایت آن را از پدر خود ابراهیم بن هاشم روایت کرده است.