ظهیرالدین محمد بابر

معنی کلمه ظهیرالدین محمد بابر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بابر، ظهیرالدین محمد، نخستین پادشاه مغول هندوستان و نویسنده و شاعر قرن نهم و دهم می باشد.
از جانب پدر به پنج واسطه از اخلاف تیمور است و از سوی مادر، قُتْلُغ نگار خانم، نسبش به پانزده واسطه به چنگیزخان می رسد.
تصرفات بابر
بابر در ۶ محرم ۸۸۸ متولد و در رمضان ۸۹۹، پس از پدرش عمر شیخ، «میرزا»ی فَرْغانه شد. بابر ابتدا مانند پدر برای تصرف شهرها و نواحی حاصلخیز آسیای مرکزی با خویشاوندان به جنگ برخاست. در ربیع الاول ۹۰۳ اقداماتی را که از طرف عموی بزرگش سلطان احمد میرزا حاکم سمرقند و دایی بزرگش سلطان محمود حاکم تاشکند به جهت محروم کردن او از تصدی مقام پدر در فرغانه به عمل می آمد کاملاً بی اثر ساخت و با استفاده از منازعاتی که عموزادگانش با هم داشتند سمرقند را تصرف کرد. ولی چهار ماه بعد به سبب فقدان غنایم جنگی و بروز توطئه در پایگاه نیروهای او در اَنْدیجان، ناگزیر سمرقند را رها کرد. بابر چندی بعد اندیجان را دوباره به تصرف در آورد، اما پس از زمانی کوتاه، مغولانی که تحت فرماندهی تَنْبَل اسماً از برادرش جهانگیر پشتیبانی می کردند، شهر را بازپس گرفتند.
← تقسیم فرغانه و اختیار همسر بابر
بابر در ششم جمادی الاولی ۹۳۷ در آگره درگذشت. چند سال بعد جسدش را از آگره به باغی در کابل منتقل کردند و در مقبره کنونیش به خاک سپردند.
کارنامه بابر
...

جملاتی از کاربرد کلمه ظهیرالدین محمد بابر

بین اسیرانی که شاه اسماعیل در مرو آزاد کرد خواهر ظهیرالدین محمد بابر نواده امیر تیمور گورکانی بود که این امر باعث دوستی و نزدیکی دودمان‌های صفوی ایران و گورکانی هند گردید.
ظهیرالدین محمد بابر خدمات برجسته‌ای به‌علم و ادب نمود. مجموعه کاملی از یادداشت‌های بابر بدست ما رسیده که به بابرنامه معروف است و در آن به‌زبان ترکی جغتائی شرح‌حال زندگی خود، فتوحات و رسم جهانداری را آورده‌است. این کتاب بعدها توسط عبدالرحیم خان جانان و به فرمان اکبر شاه بزرگترین امپراتور هند و از نوادگان بابر به فارسی برگردانده شد که به توزوک بابری معروف است.
برپایهٔ اساطیر هندو شهری ایودیا زادگاه راماست. در سدهٔ شانزدهم میلادی و در زمان فرمانروایی ظهیرالدین محمد بابر، این مسجد به دست میرباقی اصفهانی سردار بابر در نقطه‌ای که هندوها زادگاه راما می‌دانستند بناشد. از دههٔ ۱۹۸۰ میلادی سازمان ویشوه هندو پریشد دست به فعالیت به منظور ساخت معبدی برای راما در این مکان نمود و در این راه حزب بهاراتیا جاناتا از دید سیاسی از ایشان پشتیبانی نمود. هندوها دست به برپایی تجمعات و راهپیمایی‌های بسیاری برای ساخت معبد زدند. در ۶ دسامبر نیز سازمان ویشوه هندو پریشد و حزب بهاراتیا جاناتا یک تجمع صدوپنجاه هزار نفره را سازماندهی کردند. ولی تجمع به خشونت کشیده‌شد، جمعیت نگهبانان را پراکنده ساختند و مسجد را ویران کردند.
تیمور به‌مدت ۲۹ سال، جهانی را با تهاجمات و یورش‌های مکرر و با خشونتی وصف‌ناپذیر، در هم کوبید و بنیان امپراتوری تیموری را گذاشت که بلافاصله پس از مرگش، انحطاط و زوال و تجزیهٔ آن آغاز شد. بدین ترتیب فتوحات تیمور که به قیمت خونریزی‌ها و ویرانی‌های بسیار به‌دست آمد، دیری نپایید. قلمرو تیمور با ظهور دو طایفهٔ ترکمان - قره‌قویونلو و آق‌قویونلو - تجزیه و بعدها توسط دودمان صفویان یک‌پارچه و متمرکز شد. هر چند به واسطهٔ ظهیرالدین محمد بابر، از نوادگان تیمور، دودمان شاهی گورکانیان هند یا «امپراتوری مغول هند» در سرزمین هندوستان بنا گذاشته شد که سرنوشت گورکانیان در هند بسیار متفاوت بود.