طوبیقا. ( معرب ، اِ ) جدل. از یونانی توپیکو ( موضع ) گرفته شده و مبحث ششم از منطق ارسطو در جدل است. حاجی خلیفه در کشف الظنون آرد: کتاب جدل که در لغت یونان به طوبیقا موسوم است دارای هشت مقاله است. این کتاب تألیف ارسطاطالیس است که اسحاق بن حنین آن را بسریانی نقل کرده و آنگاه یحیی بن عدی کتاب مزبور را از سریانی بعربی برگردانده است... رجوع به کتاب الجدل در کشف الظنون شود. ابن ابی اصیبعة آرد: جدل عبارت از قوانینی است که بدان گفتارها و کیفیت سؤال و جواب جدلی را بیازمایند و خلاصه ، قوانین اموری است که بدان صناعت جدل را تنظیم کنند وبسبب آن قوانین افعال مناظر کاملتر و بهتر و نافذترشود و آن در عربی عبارت از کتاب مواضع جدلی است و بیونانی آن را طوبیقا خوانند. ( از عیون الانباء ج 1 ص 59 ). و رجوع به جدل شود.
معنی کلمه طوبیقا در فرهنگ فارسی
کتابی است از ارسطو و آن مبحث ششم از منطق ارسطو در جدل است . اسحاق بن حنین این کتاب را بسریانی نقل کرده و یحیی بن عدی نقل اسحاق را بعربی ترجمه نموده بار دیگر دمشقی هفت مقاله آنرا ترجمه کرده است . ابراهیم بن عبدالله مقاله هشتم را نقل کرده نقلی قدیمی نیر از آن بدست آمده . یحیی بن عدی در اول تفسیر این کتاب میگوید : من تفسیری قدیمی بر این کتاب نیافته ام مگر تفسیری که اسکندر از مقاله اولی کرده و نیز تفسیری که اسکندر بر مقاله های پنجم و ششم و هفتم و هشتم دارد و مستنبطات من از تفسیر اسکندر وامونیوس است و عبارات ثقیل این دو تفسیر را اصلاح کرده ام و این کتاب تفسیر یحیی نزدیک به دو هزار ورقه است ( لغ. ) ( اسم ) جدل
معنی کلمه طوبیقا در دانشنامه عمومی
طوبیقا ( زبان یونانی: Τοπικά؛ لاتین: Topica ) نام یکی از شش کتاب ارسطو دربارهٔ منطق است که همه باهم ارغنون نامیده می شوند. موضوع این رساله فنِّ جدل است. جدل یا دیالکتیک، فنّی است که هدف از آن اقامهٔ حجّت ( به انگلیسی: argument ) برپایهٔ عقاید مشترک است که این عقاید مشترک را مشهورات و به یونانی اندوکسا ( ἔνδοξα ) می خوانند. واژهٔ طوبیقا ( توپیکا ) از ریشهٔ یونانی توپوس ( τόπος ) به معنی موضع است؛ مواضعِ جدل احکام منفردی هستند که این چنین حکم های ثانویه از آنها منشعب توانند شد.
