طنزی
معنی کلمه طنزی در فرهنگ فارسی
جملاتی از کاربرد کلمه طنزی
این اثر منثور دارای دو بخش حکایت نامه به شیوه هزل است که در واقع از خندهانگیزترین رسالههای طنزی است که عبید زاکانی نگاشته است. موضوع این حکایات که یکی فارسی و دیگری حکایات طنز عربی است، اخلاقی و اجتماعی است هر چند گاهی به موضوعات سیاسی و گاهی هم فرهنگی میپردازد.
طنزی کند و ندارد آزرم چون چشمش نیست کی بود شرم
در طنزی که پرهور به کار برده، برج پیزا در ابتدای نمایشنامه عمودی است و با بالارفتن افراد از آن کج میشود و در پایان نمایشنامه دوباره به حالت عمودی در میآید.
فضای داستانهای وی سرشار از طنزی درخشان و گزنده است. آدمها، مکانها و اتفاقات داستانهای وی همچون خود انقلاب، مملو از بدویت، خون و نزاع و درگیریاند. از درخشانترین نوشتههای وی داستان کوتاه «گی دو موپاسان» است که در واقع ادای دینی به نویسنده فرانسوی گی دو مو پاسان است.
کتاب یونس در نظر برخی محققان نقیضه و طنزی است که با هدف نقد برخی از عقاید یهودیان نوشته شده اما ظاهراً به دلیل اینکه کاتبان متوجه ماهیت طنز آن نشدهاند، وارد متون مذهبی شدهاست. در سرگذشت یونس، اتفاقات تاریخ اولیه تنخ (آفرینش تا طوفان) برعکس شدهاست. کیکاوادا معتقد است بخشهای زیر از سرگذشت یونس، کنایه داستان نوح است:
دوری شاعر از ترفندهای زبانی و نزدیکی او به زبان روزمره در این مجموعه همراه با طنزی شاعرانه بودهاست؛ هرچند این طنز در آثار اجتماعی سیاسی او موفقتر است و گاهی متن شوخ و شنگ بکتاش به عقبنشینی شعر و شاعرانگی منجر شدهاست. با وجود نگاه طنزآلود، مرگ یکی از مضامین اصلی این مجموعه است و وی در این باره گفته بود: «شاید به این دلیل باشد که مرگ در کشور ما خیلی ارزان و در دسترس است.»
«حسن قزلجی، از پیش کسوتان و بنیانگذاران داستان کوتاه کردی، در داستان «خندیدن گدا» با روایتی ساده و رئالیستی، حکایت مردی را به نگارش درمیآورد که جوانی و توان خود را در خدمت کسانی گذاشته که اینک، به هنگام درماندگی اش، حتی از دادن تکهای نان برای رفع گرسنگی او خودداری میکنند و داستان با طنزی تلخ به پایان میرسد. با خواندن زندگینامه نویسنده، در مییابیم که نوشتن در شرایط دربدری و بی سروسامانی، چه کار طاقت فرسا و مشقت باری است».
لذا شعر حافظ شعری سیاسی است و طنزی که در آن استفاده شده به عناصری از مذهب گره خورده است. زیرا ظاهراً حکومت عصر حافظ قدرت خویش را به مذهب و عناصر اعتقادی مردم گره زده بود. شعر حافظ ریاکارانی را به طنز میکشید که میخواستند از زبان مذهب و از نیروی اعتقاد مردم بنفع خویش استفاده نمایند.
تسخر و طنزی بود آن یا جنون پاک حق عما یقول الظالمون
او از سالهای ۷۶–۷۷ برنامهسازی در رادیو را آغاز کرد. برنامههای قند و نمک و جمعه ایرانی از کارهای طنزی بهشمار میآیند که او در رادیو اجرا کردهاست.
محمود خوشنام در مقالهای که با عنوان از آب حیات تا زهر هلاهل در بارهٔ مهشید امیرشاهی نوشتهاست میگوید: «طنز در لابلای حرفهای او جاری میشود. طنزی بهغایت به جا، ظریف و تأثیر گذار.»
ببخشید شما؟ نام یک مجموعه تلویزیونی به کارگردانی مهران مدیری است که در سال ۱۳۷۸ در ۸۰ قسمت در ساعت ۲۲:۳۰ از شبکه سه تلویزیون ایران پخش شد. در هر قسمت از این مجموعه، مجری برنامه، مهران مدیری، به گفتگو با صاحبان مشاغل مختلف از زاویه طنز میپرداخت. علاوه بر این، آیتمهای طنزی نیز، عمدتاً در ارتباط با همین مشاغل در حین گفتگو پخش میشدند. از جمله مهمانان این برنامه میتوان به سامان گلریز و عادل فردوسی پور اشاره کرد.