شوشا

بعضی دیگر آن را «شه‌شاتر» یعنی شهر شاه لقب داده‌اند. برخی از تاریخدانان بر این باورند که نام شوشتر از واژه شوشا یا سوسا یعنی مطبوع و دلپسند مأخوذ گردیده‌است.

این ساختمان توسط معمار لوئیس بونیه (۱۹۴۶–۱۸۵۶ میلادی) طراحی شده‌است. بر خلاف فروشگاه‌های قبلی او در همان مکان و در نزدیکی خیابان شوشا ۱۹ که در اشیاء هنری ژاپنی و آسیایی تخصص داشتند، این گالری در هنر مدرن تخصص داشت. نمایشگاه اصلی پنجره‌هایی را به نمایش می‌گذارد که توسط هنرمندان نبی، از جمله آنری دو تولوز-لوترک، طراحی و توسط لوئیس کامفورت تیفانی ساخته شده‌اند. فضای داخلی اصلی گالری شامل اتاق‌هایی بود که توسط هنرمندانی چون: موریس دنی، چارلز کوندر، هانری وان ده ولده، آلبرت بسنارد و ادوار وویار طراحی شده بودند. بسیاری از هنرمندان دیگر نیز در داخل گالری آثاری از جمله: تاپستری، سرامیک، شیشهٔ نقشینه، مبلمان، فلزکاری و چاپ را به نمایش گذاشتند.

از آنجایی که دروازه ایروان در قسمت غربی دیوارهای شهر قرار دارد و شمارش برج‌های قلعه از غرب آغاز می‌شود، اینبرج‌ها در نقشه‌های اصلی قرن نوزدهم شوشا با شماره‌های 1 و 2 مشخص شده‌اند.اگرچه دروازه ایروان امروزه نابود شده است، اما سارا آشوربیگ‌لو که در دهه 30 قرن بیستم در شهر شوشا کارهای تحقیقاتی انجام داده است، می گوید که طاق های دروازه را مشاهده کرده است.

«طبق اندازه‌گیری‌های فشارسنجی آبیخ، قسمت شمال شرقی شهر که دروازه‌های آغ‌اوغلان و الیزاوتپول در آن قرار دارد، 3886 فوت ارتفاع دارد و قسمت جنوب غربی که «صخره شوشا» نام دارد و دروازه ایروان در آن قرار دارد، 4705 فوت ارتفاع دارد. »حتی در دهه 60 قرن 19 نیز این دروازه ها نقش مهمی در زندگی اجتماعی شهر شوشا داشتند که در مقاله چاپ شده درروزنامه "Иллюстрация" گواه آن است. بنابر اطلاعات مندرج در آن مقاله، دروازه آغ‌اوغلان و ایروان برای عبور بار و رجال و دروازه گنجه برای عبور گاری ها در نظر گرفته شده است.اگرچه برخی منابع وجود دیوار چهارم از دیوارهای قلعه را ذکر کرده اند، اما مکان و نام آن مشخص نشده است.

دروازه قلعه که در زمان سلطنت پناهعلی خان ساخته شد، از قرن هجدهم میلادی دروازه ایروان یا دروازه خلفلی نامیده میشد. این دروازه، شهر شوشا را به روستای خلفلی و شهر ایروان متصل می کرد.دروازه ایروان نیز مانند دو دروازه دیگر قلعه شوشا در تمام نقشه های شوشا که در قرن نوزدهم کشیده شده است، ذکرشده است.

دختر گیلان فیلمی بلند به کارگردانی لئو مور است که در سال ۱۹۲۸ ساخته شده‌است. این فیلم در اتحاد جماهیر شوروی و توسط استودیوی آذربایجان‌فیلم در باکو و شوشا ساخته و پخش شد. فیلنامه در اصل به زبان ترکی آذربایجانی نوشته شده‌است. بازیگران اصلی این فیلم صدقی روح‌الله و لطیف صفاروف و مدیر فیلمبرداری آن ایوان فرولوف بوده‌است.