شمس العماره

شَمسُ العِماره
از عمارت های کاخ گلستان و از اولین ساختمان های بلند و به سبک اروپایی ـ ایرانی تهران. در ۱۲۸۲ق و دورۀ ناصرالدین شاه قاجار بنا شده است. از دو برج پنج طبقه و یک کلاه فرنگی با علامت شیر و خورشید تشکیل شده است که اولین برج ساعت تهران به شمار می رفت. بالای کلاه فرنگی یک پرچم در اهتزاز بود. دریاچه یا استخر بسیار بزرگی داشت که در آن قایق سواری می شد. یک درِ آن به خیابان ناصرخسرو و میدان مقابل عمارت که به میدان شمس العماره شهرت داشت، باز می شد و سردر آینه کاری داشت. در اواخر دورۀ قاجار و اوایل دورۀ پهلوی، جلسه های هیئت وزیران در شمس العماره تشکیل می شد و وزیران از آن در رفت و آمد می کردند، به همین سبب به باب الصدور و در هیئت وزرا شهرت پیدا کرده بود. به آن، در شمس العماره، باب عالی، و سردر آینه نیز می گفتند. در یکی از تالارهای شمس العماره دو تابلو از محمد شاه و ناصرالدین شاه قرار داشت. در روزهایی مانند عید فطر، بالاخانۀ سردر چراغانی می شد. در ماه های محرم و صفر در کاخ شمس العماره مراسم عزاداری و تعزیه برگزار می شد. از نظر آرایه های ساختمانی مانند گچ بری، آینه کاری، کاشی کاری، و نقاشی های دیواری از بناهای درخور توجه دورۀ قاجار به شمار می رود.