سیف الدوله. [ س َ فُدْ دَ ل َ ] ( اِخ ) لقب محمودبن ابراهیم بن مسعودبن سبکتکین است. رجوع به تاریخ گزیده ص 389، آثار الباقیه ص 133 و ابراهیم بن مسعود شود. سیف الدوله. [ س َ فُدْ دَ ل َ ] ( اِخ ) ابن منقذ. کامل بن علی بن مقلدبن نصربن منقذ کنانی معروف به ابن منقذ. از امرای صلاحیة متولد 526 و در سال 589 هَ. ق. در قاهره درگذشت. ( از اعلام زرکلی ج 3 ص 807 ). سیف الدوله. [ س َ فُدْ دَ ل َ ] ( اِخ ) ابوالحسن علی بن عبداﷲبن تغلبی. وی در میافارقین بسال 303 هَ. ق. بدنیا آمد. و مردی شجاع ، مهذب و عالی همت بود.بشام رفت سپس به حلب برگشت و بسال 356 در میافارقین درگذشت و در همانجا دفن شد. وی به کرم و عطا شهرت دارد. اولین کسی از خاندان آل حمدان که حلب را مالک شدوی بود. رجوع به اعلام زرکلی ج 2 صص 678 - 679 شود.
معنی کلمه سیف الدوله در فرهنگ فارسی
احمد بن سلیمان ملقب به مقتدراز خاندان هودی از امرای سرقسطه ( جل. ۴۳۸ ه.ق ./ ۱٠۴۶ م . - ف. ۴۷۴ ه. ق ./ ۱٠۸۱ م . ) . سیف الدوله (۲ ) . حمدانی ابوالحسن علی بن ابوالهیجائ عبد الله نخستین از حمدانیان حلب ( جل. ۳۳۳ ه. ق ./ ۹۴۴ م .-ف. ۳۵۶ ه.ق ./ ۹۶۷ م . ) . وی ابتدا بر واسط حکومت میکرد و در سال ۳۳۳ ه.ق ./ ۹۴۴ م. حلب را نیز از کف امرای اخشیدی خارج کرد ودر جنگهای خود با رومیان شهرتی بسزا تحصیل نمود و از جانب خلیفه بلقب سیف الدوله ملقب گردید . ( اسم ) لقب عده ای از دلاوران و فرماندهان اسلام . ابوالحسن علی بن عبدالله بن تغلبی وی در میافارقین بسال ۳٠۳ بدنیا آمد و مردی شجاع مهذب عالی همت بود .
جملاتی از کاربرد کلمه سیف الدوله
سیفالدوله در وقف نامه خود ذکر میکند که هزینههای این مدرسه باید از محل موقوفات پرداخته شود. به طوری که در دورانی حتی لباس دانش آموزان هم از محل موقوفات تأمین میشده و همه اینها نشان دهنده این است که مرحوم سیف الدوله به امر آموزش حساسیت خاصی داشتهاست. این مدرسه همچنان فعال است و مدرسهای نمونه دولتی است که هر ساله تعداد زیادی از دانش آموزان آن در رشتههای پزشکی و غیرپزشکی وارد دانشگاه میشوند.
روز و شب گویم الهی شاه سیف الدوله را در ثبات ملک شاهی و جهانداری بدار
بوستان سیفیه دارای دو استخر، یک مسجد و یک ساختمان که محل سکونت سیفالدوله بودهاست. آب مورد نیاز آن از طریق احداث قناتی در ۸ کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوههای اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست آثار تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
بدستور حاجی سیف الدوله همچنین کاشیکاری زیبایی برای آرامگاه صورت گرفت که بر روی آن عمادالکتاب با خط نستعلیق زیبا و برجسته، مخمس مشهور صفی (خواهم ایدل محو دیدارت کنم) را نوشت. تاریخ این اقدام بر اساس مندرجات همان کاشیها در سال ۱۳۳۲ هجری قمری بود. در ضمن بر کاشی کاری مذکور، عکسهای برجستهای از صفی علیشاه و حاجی سیف الدوله و سعدی و شاه نعمة اللَّه و نورعلیشاه و شمس و حافظ و سلطان سلیم به چشم میخورد و آینه کاریِ زیبایی نیز برای آن تعبیه شدهاست.
کرامت کرد سیف الدوله الحق بگوهر بخشی و شیرین مذاقی
الخصیبی مدتی به اتهام قرمطی بودن در بغداد زندانی بود. به گفته علویان، وی پس از استقرار در حلب، تحت حکومت سلسله شیعه حمدانی، حمایت و کمک حاکم آن، سیف الدوله، را در گسترش تعالیم خود جلب کرد. او بعداً کتاب الهدایة الکبری را به حامی خود تقدیم کرد. او در حلب درگذشت و بر مزارش که به زیارتگاه مقدس تبدیل شد، نام شیخ یبرق نوشته شدهاست.
خان باباخان مدیریِ مدرسه و تعلیم کلاماللّه را با علم تجوید عهدهدار بود، و برای هر کلاس یک معلم مخصوص استخدام کرد. معلم و مدیر و خدمهٔ مدرسه هر روز غذای ظهر را مهمان مرحوم حاجی سیف الدوله بودند، دانش آموزان هم غذای ظهر را همراه میآوردند و هر روز بعد از صرف غذا صفوف نماز جماعت به پیشنمازی یکی از شاگردان برپا میشد.
و بیت اخیر از آن ابی الطیب است در مدح سیف الدوله.
خصیبی، مؤسس فرقه علوی در دوران حکومت خود، از حمایت سیف الدوله بهرهمند شد. خصیبی حلب را به مرکز ثابت فرقه جدید خود تبدیل کرد و با تعالیم خود مبلغانی را از آنجا تا ایران و مصر فرستاد. اثر اصلی کلامی او، کتاب الهدایة الکبری، به حامی او، فرمانروای حمدانیان، تقدیم شد. سیفالدوله ترویج فعال تشیع را شروع کرده بود که به موجب آن، در قرن ۱۲ میلادی، سوریه میزبان یک جمعیت شیعه بزرگ شد.
بعد از استقرار رژیم مشروطیت نخستین کسی که در صفحه غرب اقدام بتأسیس مدرسه جدید بمقتضای عصر نمود مرحوم حاج سیف الدوله بود که همین پارک مجلل را محل مدرسه قرار داد و تمام لوازم و اثاثه مدرسه را فراهم آورد، و مرحوم خانباباخان طهرانی را که آنموقع در تهران مدرسه ملی شخصی داشت استخدام نمود و با خانواده بملایر آورد و مدرسه را مفتوح ساخت(۱۳۲۸ه.ق).
رقابتش با برادران خالدی در شعر، از آنجا که هر سه در موصل بودند، آغاز شد و در بغداد نیز ادامه داشت. در حلب، نزد حمدانیان رقابتشان شدت گرفت و به دشمنی و کینهتوزی انجامید. گویند سبب آن، فقر سری و حسادتش بود، چرا که خالدیها نزد امیران و بزرگان بسگرامی بودند. آنگاه که سیف الدوله در ۳۵۶ درگذشت، سری از حلب به بغداد بازگشت. سرشناسانی که پیشتر میشناخت، درگذشته بودند. او برخی بزرگان و اشراف را مدح کرد و در سال ۳۶۲ درگذشت. (معجم الأدبا ۱۱: ۱۸۵)
سیف الدوله در این شهر قصرها و خانههای زیبا ساخت و با آباد شدن آن، تجار و علما و شعرای فراوانی به سوی آن روی آوردند و در اندک زمانی حله مرکز تمدن و فرهنگ اسلامی گشت.
شهر حله در قرنهای پنجم و ششم قمری از زیباترین شهرهای عراق بود. این شهر به دست یکی از خلفای آل بویه به نام سیف الدوله اسدی در قرن پنجم هجری آباد شد.
شاه محمودبن ابراهیم سیف الدوله آنک ناورد چون او شهنشاهی فلک در صد قران
خامه اش مانند تیر بوالحنوق اندر طفوف اشتها چون تیغ سیف الدوله اندر خر شنه
راد شهزاده آراسته سیف الدوله که شود چرخ غلامت بگزیند اگرت