سوره ص

معنی کلمه سوره ص در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سوره ص، سوره سی و هشتم قرآن کریم بوده و در مکه نازل شده است.
محور این سوره، دعوت پیامبر به توحید و اخلاص در عبودیت است. از این طریق نیز به موضع موافقان و مخالفان و رویارویی جبهه حق و باطل و سرانجام دو گروه اشاره شده است. قیامت و مسئله خلقت از مسائل دیگر این سوره است.
نام گذاری سوره
(ص والقرآن ذی الذکر) «ص» در آیه اول سوره بوده و نام سوره برگرفته از آن است. نام دیگر آن «داوود» است؛ چون از آیه ۱۷ به بعد، به بخشی از تاریخ زندگی حضرت داود علیه السّلام پرداخته است.
محتوای سوره
در این سوره گفتار پیرامون رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم دور می زند و اینکه آن جناب با ذکری از ناحیه خدا که بر او نازل شده مردم را انذار می کند و به سوی توحید و اخلاص در بندگی خدای تعالی دعوت می کند. و لذا مطلب را از اینجا شروع می کند که کفار به عزت خیالی خود می بالند و به همین جهت دست از دشمنی با تو برنداشته از پیروی و ایمان به تو استکبار می ورزند، و مردم را هم از این که به تو ایمان بیاورند جلوگیری کرده، به این منظور سخنانی باطل می گویند، و آن گاه آن سخنان را در فصلی جداگانه رد می کند.پس از آن رسول گرامی خود را امر به صبر نموده و سرگذشت بندگان اواب خود را در یک فصل به یادش می آورد، و آن گاه عاقبت کار مردم با تقوا و سرانجام طاغیان را در فصلی خاطرنشان نموده. سپس آن جناب را دستور می دهد به اینکه ماموریت خود را در انذار انجام دهد و مردم را به سوی توحید دعوت کند. و نیز در فصلی دیگر می فرماید: که خدا از همان روز نخست که به ملائکه امر کرد تا برای آدم سجده کنند و شیطان امتناع کرد، این قضای حتمی را راند که سرانجام پیروان شیطان و خود او به آتش منتهی شود. گفته شده: این سوره به شهادت سیاق آیاتش در مکه نازل شده است.
ویژگی های سوره ص
...
[ویکی شیعه] سوره صاد سی وهشتمین سوره قرآن به ترتیب کتابت و نزول است. این سوره با ۸۸ آیه از سوره های مکی است و درباره پیامبر اسلام و دعوت به توحید و اخلاص می باشد. در شأن نزول این سوره گفته شده که بعد از گفتگوی کفار و پیامبر اسلام، آیات نخست آن نازل شده است. گفتگوی خداوند با ابلیس و طرد و لعن ابلیس در این سوره آمده است. حفظ از گناهان صغیره و کبیره ازجمله نتایج قرائت این سوره بیان شده است.
دلیل نام گذاری این سوره، آغاز آن با حرف مقطعه «ص» است.
[ویکی اهل البیت] سوره ص سی و هشتمین سوره قرآن است و دارای 88 آیه است.
سوره ص مکی است.این سوره در ترتیب مصحف سی و هشتمین سوره و در ترتیب نزول سی و هشتمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره قمر و پس از آن سوره اعراف نازل شده است.
«کوفیان» این سوره را هشتاد و هشت و «حجازیان»، «بصریان» و «شامیان» هشتاد و شش آیه دانسته و تنها «ایّوب بن متوکل» این سوره را هشتاد و پنج آیه گفته است.
«ابی بن کعب» از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده که فرمود: هر که سوره « ص » را بخواند خداوند به وزن هر کوهی که برای «حضرت داود» علیه السلام مسخر کرده بود به او از حسنات پاداش دهد و او را نگه دارد از اصرار ورزیدن به گناه کوچک و بزرگ.
«عیاشی» به اسناد خود از «امام باقر» علیه السلام نقل کرده که فرمود: هر که بخواند سوره «ص» را در شب جمعه داده می شود به او خیر دنیا و آخرت که به هیچ کس جز پیامبر مرسل و فرشته مقرب داده نشود و خداوند او را به بهشت داخل می کند و نیز داخل کند آن را که او دوست داشته باشد از اهل بیت خود حتی خادم او را،اگر چه در ردیف خانواده او نباشد و ایمن گرداند خداوند او را از بی تابی بزرگ روز قیام.
در این سوره گفتار پیرامون رسول خدا (ص) دور میزند و اینکه آن جناب با ذکری از ناحیه خدا که بر او نازل شده مردم را انذار می کند و به سوی توحید و اخلاص در بندگی خدای تعالی دعوت میکند.
و لذا مطلب را از اینجا شروع میکند که کفار به عزت خیالی خود می بالند و به همین جهت دست از دشمنی با تو برنداشته از پیروی و ایمان به تو استکبار می ورزند، و مردم را هم از اینکه به تو ایمان بیاورند جلوگیری کرده، به این منظور سخنانی باطل می گویند، و آن گاه آن سخنان را در فصلی جداگانه رد می کند.
و پس از آن رسول گرامی خود را امر به صبر نموده و سرگذشت بندگان" اواب" خود را در یک فصل به یادش می آورد، و آن گاه عاقبت کار مردم با تقوی و سرانجام طاغیان را در فصلی خاطرنشان نموده. سپس آن جناب را دستور می دهد به اینکه ماموریت خود را در انذار انجام دهد و مردم را به سوی توحید دعوت کند. و نیز در فصلی دیگر می فرماید: که خدا از همان روز نخست که به ملائکه امر کرد تا برای آدم سجده کنند و شیطان امتناع کرد، این قضای حتمی را راند که سرانجام پیروان شیطان و خود او به آتش منتهی شود

جملاتی از کاربرد کلمه سوره ص

6- برخى از اين حروف اصلا تكرار نشده ، مانند ن و ق ؛بعض ‍ از آنها دوبار تكرار شده ؛ مانند ص كه در سوره ص به طور استقلال ذكر شده و در سوره اعراف جزو المص قرار گرفته ؛برخى از آنها شش بار تكرار شده ؛ مانند الم و بعضى از آنها هفت بارتكرار شده ؛ مانند حم و آن سوره هاى هفتگانه به حواميمسبعه موسوم است . پس ، از اين جهت حروف مقطعه به چهار بخش منقسم است .
ثواب قرائت سوره (ص )   حديث : 1 بهذاالاسناد عن الحسن عن عمرو بن جبير العرزمى عنابيه عن ابى جعفر عليه السلام قال من قرا سوره ص فى ليله الجمعه اعطى من خيرالدنيا و الاخره ما لم يعط احد من الناس الا نبىمرسل او ملك مقرب و ادخله الله الجنه و كل من احب مناهل بيته حتى خادمه الذى يخدمه و ان لم يكن فى حد عياله و لا فى حد من يشفع فيه .
سوره‌هایی که سجده مستحب دارند، عبارتند از: اعراف، رعد، نحل، اسراء، مریم، حج (دو سجده)، فرقان، نمل، انشقاق و برخی سوره ص را نیز به این سوره‌ها ملحق کرده‌اند.
حديث : 1 بهذاالاسناد عن الحسن عن عمرو بن جبير العرزمى عنابيه عن ابى جعفر عليه السلام قال من قرا سوره ص فى ليله الجمعه اعطى من خيرالدنيا و الاخره ما لم يعط احد من الناس الا نبىمرسل او ملك مقرب و ادخله الله الجنه و كل من احب مناهل بيته حتى خادمه الذى يخدمه و ان لم يكن فى حد عياله و لا فى حد من يشفع فيه .
ايمان به قيامت انسانرا در برابر گناه كنترل مى كند، و به تعبير ديگر گناهان ما باايمان به خدا و آخرت نسبت معكوس ‍ دارند، به هر نسبت كه ايمان قويتر باشد گناه كمتراست ، در سوره ص آيه 26 مى خوانيم خداوند به داود مى فرمايد: و لا تتبع الهوىفيضلك عن سبيل الله ان الذين يضلون عن سبيل الله لهم عذاب شديد بما نسوا يومالحساب : (از هواى نفس پيروى مكن كه تو را از مسير الهى گمراه مى سازد، كسانى كهاز طريق الهى گمراه شوند عذاب دردناكى دارند، چرا كه روز قيامت را فراموش كردند)آرى اين فراموشى روز جزا، سرچشمه انواع طغيانها و ستمها و گناهان است و آنها همسرچشمه عذاب شديد.
شب جمعه هفتم ماه شعبان 1387 ه ق در محضر مبارك جناب استاد علامه طباطبايى صاحبالميزان تشرف حاصل كرده ام ، عرض نمودم : حضرت آقا! امشب شب جمعه و شب عيد است ،لطفى بفرماييد!فرمودند: سوره مباركه ص و القرآن ذى الذكر را در نمازهاى وتيره بعد از حمدبخوانيد كه در حديث است سوره ص از ساق عرشنازل شده است . (393)
به علاوه (كتاب ) گاهى به معنى وسيعترى اطلاق مى شود به معنى مطالبى كهدرخور نوشتن است و به صورت مكتوب بيرون خواهد آمد، هر چند تا آن زمان نوشته نشدهباشد، در سوره ص آيه 29 مى خوانيم : كتاب انزلناه اليك مبارك ليدبروا آياته :(اين كتابى است كه بر تو نازل كرديم ، كتابى است پر بركت تا مردم در آيات آنبينديشند) مسلم است كه قرآن قبل از نزولش به صورت نوشتهاى در ميان انسانها وجودنداشت .
جـمـله (حـقـت عـليـه كـلمـة العـذاب ) (فـرمان عذاب الهى درباره او محقق شده ) اشاره بهآياتى همچون آيه 85 سوره ص است كه درباره شيطان و پيروانش مى گويد: لاملئن جهنممـنـك و مـمـن تـبـعـك مـنـهـم اجـمعين : (بطور مسلم دوزخ را از تو و از پيروان تو پر خواهمكرد!)
از آنجا كه در آخرين آيه بحث گذشته سخن از عبد منيب و بنده توبه كار بود و ميدانيماين توصيف در بعضى از آيات قرآن (24 سوره ص ) براى داود پيامبر به شرحى كهبه خواست خدا خواهد آمد ذكر شده است بنا بر اين چه بهتر كه گوشه اى ازحال اين پيامبر بزرگ و فرزندش سليمان به عنوان يك الگو باز گوشود و بحثگذشته تكميل گردد.
شب جمعه هفتم ماه شعبان 1378 ه‍ ق . در محضر مبارك جناب استاد علامه طباطبايى صابحالميزان تشرف حاصل كرده ام ، عرض نمودم حضرت آقا امشب شب جمعه و شب عيد است لطفىبفرماييد، فرمودند: سوره مباركه ص و القرآن ذى الذكر را در نمازهاى و تيره بعد ازحمد بخوانيد كه در حديث است سوره ص ‍ از ساق عرضنازل شده است .(256)