[ویکی الکتاب] معنی سَمَّاعُونَ: بسیار شنوایان - زودباوران (سماع به معنای کسی است که هر حرفی را زود میپذیرد و باور میکند) ریشه کلمه: سمع (۱۸۵ بار) «سَمّاع» به معنای کسی است که حال پذیرش و شنوایی او زیاد است و بدون مطالعه و دقت، هر سخنی را باور می کند. بنابراین، وظیفه مسلمانان قوی الایمان آن است که مراقب این گروه ضعیف باشند، مبادا طعمه منافقان گرگ صفت شوند. این احتمال نیز وجود دارد که «سَمّاع» به معنای جاسوس و سخن چین بوده باشد یعنی در میان شما پاره ای از افراد هستند که برای گروه منافقان جاسوسی می کنند.
جملاتی از کاربرد کلمه سماعون
(( انما يستاذنك الذين لا يؤ منون بالله و اليوم الاخر وارتابت قلوبهم فهم فى ريبهميترددون ولو ارادوا الخروج لا عدواله عدة و لكن و لا وضعوا خلالكم يبغونكم الفتنة وفيكم سماعون لهم و الله عليم بالظالمين .(278) ))
اين جمله بطورى كه از سياق كلام بر مى آيد عطف است بر جمله : (من الذين قالوا آمنا..)و به هيچ وجه استينافى نيست ، بنابراين جمله : (سماعون للكذب سماعون لقوم آخرينلم ياتوك ) خبرى است براى مبتداى حذف شده و تقدير كلام (هم سماعون ..) است .
يا راجع به امورى است كه با حواس ظاهرى درك مى شود و يا از امورى است كه باعقل درك مى گردد كه تاءويل اينگونه آيات نيز همان حوادثى است كه در خارج واقع شده، و يا واقع مى شود، نظير آيه : (و فيكم سماعون لهم )، و آيه شريفه : (غلبتالروم فى ادنى الارض و هم من بعد غلبهم سيغلبون فى بضع سنين ).
مرحوم ابوالفتوح رازى قضيه مفصلى را درباره آيه و من الذين هادوا سماعون للكذبسماعون لقوم آخرين لم ياءتوك (مائده / 41) ياد مى كند كه ما خلاصه اى از آن رادر زير مى آوريم :