سلاط
معنی کلمه سلاط در فرهنگ فارسی
جملاتی از کاربرد کلمه سلاط
اگرچه طغرا تا حد زیادی با سلاطین عثمانی شناخته می شود، اما گاهی اوقات در ایالات دیگر مانند سلسله قاجار ، امپراتوری صفویه و خانات کازان نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. بعدها طغرا در میان تاتارهای امپراتوری روسیه مورد استفاده قرار گرفت.
شاهنشه سلاطین مسعود بن حسن مسعود بخت شاه حسن خلق شهریار
کان سلاطین را چنین رزمی نبود اندر ضمیر وان بزرگان را چنین فتحی نبود اندرگمان
با گذشت زمان و پس از گذشت حدود بیستسال از برقراری حکومت مشروطه در ایران و همزمان با نخستوزیری رضاخان سردارسپه، شاهد مطرحشدن بحث تشکیل حکومت جمهوری در ایران بهصورتجدی هستیم. کاهش قدرت استبدادی پادشاهان قاجار پس از برقراری رژیم مشروطه، نقش مؤثری در این زمینه ایفا کرد. با محدودشدن قدرت پادشاهان پس از برقراری رژیم مشروطه، سلاطین قاجار دیگر از قدرت لازم برای سرکوب آرا و اندیشههای جدید سیاسی برخوردار نبودند و اگرهم قصد چنین کاری را در سر میپروراندند، مانند محمدعلیشاه دچار عواقب جبرانناپذیری میشدند. ضعف قدرت سلاطین قاجار در زمان احمدشاه به اوج خود رسید. در کنار دستگاه روبهاضمحلال سلطنت، تشکیلات نیرومند ریاستوزرایی یا نخستوزیری سردارسپه سربرآورد که مروج جمهوریت بود.
جنگ خالوله از کهنترین جنگهای قبایل ایرانی زاگرسنشین بود که با سلاطین میانرودان انجام دادهاست. اگر ذکری در منابع، از ایرانیان نمیشود ممکن است دلیلاش این باشد که جبهه مخالف صاحب خط نوشتاری بود به همین سبب عمداً یا سهواً از موفقیتهای دشمنانش چشمپوشی کردهاست ثانیاً چون اقوام ایرانی هنوز واجد خط و نوشتار نبودند یاد و خاطره جنگهای آنان فقط از طریق سینهبهسینه امکان داشت محفوظ بماند ولی این شیوه هم پایدار نبود. بیشتر حماسههای تاریخی ایران در شاهنامه گردآوری شدهاست.
زبان فارسی از آن رو که قرنها زبان رسمی سلاطین گورکانی درهند بود، علاوه بر آن تکلم گونهای از زبان پارسی توسط اقلیت پارسیان هند، تأثیر قابل ملاحظهای بر زبانهای رایج در شبه قاره بهویژه زبان اردو داشتهاست.
خواجه عبدالله انصاری (به نقل از چهل کلام و سی پیام): قومی که از بیشهٔ حسد هرگز خاری به دامن ایشان نیاویخت، از بیابان نفس هرگز غباری بر گوشهٔ رداء اسلام ایشان ننشست و از هاویهٔ هوی هرگز دودی به دیده ایشان نرسید. سلاطین راهند در لباس درویشان، مَلکی صفتند به صورت آدمیان و روندگان در راه خویش خرامان.
سر درویش بدارد خبر از تاج سلاطین به رهی کان پسر آید سر ما و سم مرکب
وی پس از خروج از سرخس به شهرهای خراسان مسافرت کرد و دوباره به زادگاه خود غزنی بازگشت اما دیگر هرگز به دربار سلاطین پا نگذاشت و مشغول سرایش قصاید زهدآمیز خود شد.
شاهنشه ملوک و سلاطین شرق و غرب صاحبقران روی زمین خسرو زمان
هم چنین سلاطین ترک نیز از عاشقان زمرد به شمار می آمده اند.
"ترکمانها در سرزمینهای اسلامی ساکن شده و شخصیت بسیار خوبی از خود نشان دادند. تا آنجا که آنها بر اکثر این سرزمینها سلطنت میکنند، پادشاه و سلاطین از آنهاست …، آنها قویترین مردم و پایدارترین افراد در جنگ و نبرد هستند "
موزهٔ خانهٔ عجایب که در سال ۲۰۰۰ افتتاح شد، نمایشگاهی دائمی دربارهٔ فرهنگِ زنگباری و سواحیلی و آفریقای شرقی است. در حیاطِ داخلیِ آن، یک متپه (قایق سنتیِ سواحیلی) قرار دارد. در طرفینِ این حیاط در سه طبقه اتاقهایی وجود دارند که در آنها دیدنیهای متعددی به نمایش گذاشته شدهاند. این دیدنیها شاملِ وسایلِ ماهیگیریِ سواحیلی و قایقهای سنتی، لباسهای مراسمِ سنتیِ آفریقایی، تصاویری از سلاطین و دیگر مشاهیرِ زنگبار، وسایلِ کاخهای سلطان و اطلاعاتی دربارهٔ زیست بومهای آفریقایی است. در یکی از اتاقهای طبقهٔ همکف ماشینی قدیمی متعلق به رئیس جمهور عبید کرومی نگهداری میشود.
شوخی که کند بار بر اورنگ سلاطین حاشا که خرد از من درویش نیازی
در دوران امپراتوری عثمانی، مانیسا یکی از مهمترین شهرها بود که ولیعهد عثمانی، برای کارآموزی و یادگیری قدرت برای آیندهاش، به آنجا میرفت و تعدادی از سلاطین عثمانی، مانند سلیمان یکم و سلیم دوم، پیش از پادشاهی، دوران ولیعهدیِ خود را در مانیسا بهعنوان والی و فرماندار گذراندند.
تا سیه پوشان نورانی سلاطین را بعید خطبه آرایند بر منبر بنیکوئی خطاب
رسوم او شرف دولت سلاطین باد فتوح او علم ملت پیمبر باد
ز تباهی به نرستند سلاطین سلوک هر چه دادند بدین حال تباهم دادند
هر کام و آرزو که سلاطین نتیجه اند در جمله آن ملکشه محمود را شناس
خجسته باد تو را تاج وتخت سلطانی ! به بندگیت سلاطین عهد بسته نطاق !